Beeld: ©iStock

Advies: Kennis in conflict - veiligheid en vrijheid in balans

Kennisveiligheidsbeleid gaat over het beschermen of beveiligen van kennisontwikkeling en hoger onderwijs in relatie tot internationale ontwikkelingen. In het licht van geopolitieke, technologische en maatschappelijke ontwikkelingen wordt internationale samenwerking voor kennisinstellingen steeds complexer. Het levert veel op, maar er kleven ook risico’s aan. De afgelopen jaren hebben overheid en kennisinstellingen een aantal nuttige stappen gezet om deze risico’s te mitigeren. Echter, gezien de razendsnelle ontwikkelingen dienen steeds nieuwe uitdagingen zich aan. Daarom is de AWTI op zoek gegaan naar het antwoord op de vraag:
'Hoe moeten we in Nederland omgaan met de risico’s van internationale samenwerking bij kennisontwikkeling aan Nederlandse kennisinstellingen, inclusief het hoger onderwijs?’

Lerende aanpak nodig, met blijvende aandacht voor nuance en meer bewustwording

Om kennisontwikkeling in Nederland veilig én van hoog niveau te houden, is het volgens de AWTI nodig om de effectiviteit van de aanpak rondom kennisveiligheid blijvend te verbeteren. In die aanpak is meer aandacht nodig voor de nuance die de complexe situatie vraagt. Ook moet nog meer gewerkt worden aan bewustwording en ontwikkeling van kennis en kunde rondom kennisveiligheid bij alle betrokkenen. 

Eppo Bruins, AWTI-voorzitter:

"Academische vrijheid geeft kansen en risico’s. Daartoe moeten we ons blijvend verhouden. De overheid heeft daarin een rol, maar zeker ook kennisinstellingen en individuele wetenschappers. Het verplicht ons tot acties om die vrijheid te bewaken. Maar ook om samenwerking mogelijk te blijven maken."

Drie aanbevelingen voor een lerende aanpak rond kennisveiligheid

De AWTI doet drie aanbevelingen, die gelijktijdig opgepakt dienen te worden, om het beleid rondom kennisveiligheid te verbeteren. In het advies doet de AWTI per aanbeveling twee concrete voorstellen om met de aanbeveling aan de slag te gaan:

  1. Conceptualiseer: verbeter het begrip van kennisveiligheid
  2. Differentieer: in risico’s, maatregelen en organisaties
  3. Realiseer: vergroot het bewustzijn en de capaciteit
Beeld: ©AWTI

Landenstudie

In opdracht van de AWTI heeft het LeidenAsiaCentre (LAC) het  kennisveiligheidsbeleid in verschillende landen vergeleken. De bestudeerde landen, waaronder Australië, Frankrijk, Taiwan en de Verenigde Staten, hebben elk een andere aanpak. Deze aanpak hangt van de nationale politieke context, geografische ligging, ervaring met buitenlandse inmenging en de mate van internationalisering van hoger onderwijs en onderzoek. De studie laat een verband zien tussen de effectiviteit van de aanpak en de uitgebreidheid, coherentie en pragmatisme van het beleid. Ook de mate van afstemming tussen overheid en kennisinstellingen is van invloed.