Beeld: ©AWTI

AWTI e-mail alert 4 november 2021

De wereld probeert op de VN-klimaatconferentie COP26 afspraken te maken om klimaatverandering te beperken en onze planeet te beschermen. Deze week in de e-mail alert diverse berichten over de rol die wetenschap en technologie hierin kunnen spelen. De klimaatdoelen zijn nog lang niet in zicht, ondanks de vele en grote plannen. De vraag die dan daarop volgt is : hoe dan wel? Afgelopen week was het Open Access Week, dus in deze alert veel aandacht voor Open Access en Open Science. Ook dat komt steeds nadrukkelijker op de mondiale agenda. Ten slotte: het geslaagde AWTI-webinar over ‘Kansen pakken met kennis’ is nu online terug te kijken.

Nieuws van de AWTI


Webinar over advies ‘Kansen pakken met kennis’ staat nu online

De AWTI kijkt terug op een zeer geslaagd webinar over zijn nieuwste advies ‘Kansen pakken met kennis’. Tijdens het webinar lichtte AWTI-raadslid Jos Benschop toe hoe we kunnen zorgen dat ondernemers beter kunnen profiteren van de kennis die onderzoekers ontwikkelen. Maarten Steinbuch (Eindhoven Engine) en Michiel Hulsbergen (Dialogue Trainer) reflecteerden op het advies vanuit hun praktijkervaring en ook Michiel Sweers (Ministerie van EZK) gaf een reactie. Verder gingen de sprekers in op vragen van de deelnemers aan het webinar. In de afsluitende poll stemden de deelnemers over wat in hun ogen de meest effectieve maatregel is. Benieuwd wat daaruit kwam? Lees dan het verslag of kijk het webinar terug (link staat hieronder).
Verslag
Advies

De opvallendste berichten van de afgelopen week


Ruim 70 procent Nederlandse wetenschappelijke artikelen nu gratis te lezen

Ruim 70 procent van de wetenschappelijke publicaties uit 2020 met een Nederlandse auteur is op dit moment vrij beschikbaar. Dat laat onderzoek van het Rathenau Instituut zien. Onderzoek van de VSNU constateert dat aan de Nederlandse universiteiten afgelopen jaar 73 procent van de wetenschappelijke publicaties open access werd gepubliceerd. Om de ambitie van 100 procent open access waar te maken, moet de inzet hoger en moeten nog meer paden worden bewandeld, meent de VSNU. Hierover heeft ze een brief aan de minister van OCW gestuurd. (Zie ook: ‘Open access op mondiale agenda’ onder Nieuws en achtergronden uit de rest van de wereld).
Factsheet Rathenau
Nieuwsbericht VSNU
Cijfers VSNU
Brief VSNU (pdf)


ALLEA en EUA: Open Access vergroot ongelijkheid in de onderzoekssector

Het meest gebruikte systeem van open access, het hybride gouden model, benadeelt kleine uitgevers en onderzoekers van kleinere instellingen. Hiermee vergroot het de ongelijkheid in de onderzoekssector, stellen de Europese koepels van universiteiten ALLEA en EUA. Door het sluiten van ‘publish and read’ overeenkomsten versterken commerciële uitgevers en grotere instellingen hun marktpositie. ALLEA pleit voor een ‘subscribe to open’-alternatief. De EUA heeft in haar vernieuwde open access-checklist een aantal acties voorgesteld waarmee universiteiten aan de slag kunnen. Open Science in Belgium organiseerde vorige week een webinar over Free and FAIR Open Access. Ze organiseerde ook een webinar over gratis alternatieven voor open access voor onderzoekers.
Nieuwsbericht Neth-ER
Nieuwsbericht ALLEA
Statement ALLEA (pdf)
Nieuwsbericht EUA
Rapport EUA (pdf)
Videoverslag Webinar Free and FAIR Open Access (YouTube)
Videoverslag Webinar Open access free alternatives for Researchers (YouTube)


Wetenschap en technologie spelen grote rol op COP26

Al in de aanloop naar de VN-klimaatconferentie COP26, die momenteel plaatsvindt in Glasgow, heeft een internationale groep van wetenschappelijk hoofdadviseurs een verklaring uitgebracht waarin zij de wereldleiders oproept actie te ondernemen om de klimaatverandering te beperken en onze planeet te beschermen. De verklaring wijst op de centrale rol die wetenschap en innovatie daarbij moeten spelen. Een artikel van Science|Business beschrijft welke onderwerpen op COP26 centraal staan als het gaat om wetenschap en technologie. Een van de eerste resultaten heeft COP26 al bereikt: 103 landen hebben de Global Methane Pledge onderschreven, gericht op het terugdringen van de emissies van methaan, het tweede belangrijke broeikasgas (nieuwsberichten VN, Climate and Clean Air Coalition (CCA) en New Scientist). De VS heeft al bekendgemaakt hoe ze de doelen van de Methane Pledge gaat nastreven. Daar hoort een stevige paragraaf bij over innovatie op het gebied van detectie en bestrijding van methaan. UK Research and Innovation (UKRI) schreef een kort rapport over 50 jaar onderzoek en innovatie op het gebied van klimaat. (Zie ook: ‘Klimaatdoel 2030 nog niet in zicht, hoe dan wel?’ onder Nieuws en achtergronden uit Nederland, en: ‘De stand van de energie-unie en het klimaatbeleid in de EU in 2021’ onder Nieuws en achtergronden uit Europa).
Nieuwsbericht EC
Verklaring Wetenschappelijk Hoofdadviseurs
Artikel Science|Business
Nieuwsbericht VN
Nieuwsbericht CCA
Nieuwsbericht New Scientist
Methaanrapport Amerikaanse Regering (pdf)
Rapport UKRI

Nieuws en achtergronden uit Nederland


NWO verdeelt eerste beurzen voor open science

NWO heeft voor het eerst beurzen verdeeld voor open science. Daarbij kunnen onderzoekers, naast hun wetenschappelijke publicatie(s) over een project, ook de onderzoeksdata vrij toegankelijk en goed doorzoekbaar maken. NWO heeft 26 van deze ‘open science’-beursaanvragen gehonoreerd, van elk maximaal 50 duizend euro. Hoogleraar Frank Miedema (UU) heeft een boek geschreven over open science, de noodzaak en de voor‑ en nadelen ervan, alsmede de gevolgen voor de wetenschappelijke praktijk en het beleid. ScienceGuide maakte een verslag van de boekpresentatie.
Nieuwsbericht NWO
Nieuwsbericht UU
Boek Miedema (open access)
Artikel ScienceGuide


Kennisinstellingen richten netwerk op rond evaluatie impact onderzoek

Een groep medewerkers van Nederlandse kennisinstellingen heeft de Impactalliantie opgericht. Dat is een netwerk dat kennis wil uitwisselen rond het evalueren, verbeteren en organiseren van de maatschappelijke impact van onderzoek. De Impactalliantie is een initiatief van medewerkers van Tilburg University, de Erasmus Universiteit Rotterdam, Deltares, Wageningen University & Research, ZonMw, het Centrum voor Wetenschap- en Technologiestudies (Universiteit Leiden) en het Rathenau Instituut.
Nieuwsbericht Rathenau


Plan kennisinstellingen: Nederland moet valorisatie-hotspot van Europa worden

Nederland moet de valorisatie-hotspot van Europa worden. Deze ambitie hebben de Nederlandse universiteiten, universitair medisch centra en TNO vastgelegd in het gezamenlijke plan ‘Naar een valorisatie-ecosysteem met een stevig fundament’. VSNU-voorzitter Pieter Duisenberg: “De samenleving, het bedrijfsleven, studenten en wetenschappers willen steeds vaker wetenschappelijke kennis in de praktijk brengen. Het huidige ecosysteem voor deze valorisatie is te klein om die vraag aan te kunnen. Daarom zetten we samen de volgende stap, zodat investeringen in kennis en innovatie nog meer opleveren voor Nederland.” De AWTI heeft recentelijk twee adviezen uitgebracht over dit onderwerp: ‘Kansen pakken met kennis’, over het verbeteren van de kennistransfer tussen onderzoekers en ondernemers, en ‘Beter van start’, over het verhogen van de doorgroeikansen van kennisintensieve start-ups.
Nieuwsbericht NFU
Plan (pdf)
AWTI-advies Kansen pakken met kennis (oktober 2021)
AWTI-advies Beter van start (oktober 2020)


Verbinden excellent onderzoek vereist strategieën en institutioneel leiderschap

Er zijn veel manieren waarop onderzoeksorganisaties grensoverschrijdende samenwerking kunnen ondersteunen. Deze variëren van het geven van stimulansen aan onderzoekers, het aanwijzen van accountmanagers voor Midden- en Oost-Europese landen en het ondersteunen van Europese verenigingen, tot het opzetten van nieuwe belonings- en erkenningspraktijken. Die conclusies trokken leiders van onderzoeksorganisaties tijdens het tweede webinar over ‘Excellentie in de EU beter verbinden’.
Nieuwsbericht Neth-ER


“Vertrouwen in big tech en social media in het geding”

De helft van de Nederlanders vindt dat big tech-bedrijven met hun diensten de samenleving beter maken. Maar er bestaan ook grote twijfels over hun invloed. Bijna driekwart van de ondervraagden vindt dat big tech te veel macht heeft. Minder dan een vijfde vertrouwt de manier waarop deze bedrijven met privégegevens omgaan. Dat blijkt uit de eerste Smart Society Monitor van Motivaction en Omnicom PR Group, een online onderzoek onder ruim 1.500 Nederlanders. Een artikel van NBC News beschrijft alle maatschappelijke problemen die Facebook veroorzaakt. Een artikel van Teller Report zet uiteen hoe Google Europese privacy-regulering tracht tegen te werken. Een artikel van The Hill gaat over het gevaar van de bedrijfsmodellen van social media. In een artikel van City A.M. vertelt ceo Evan Spiegal van Snap waarom niet alle social media slecht zijn. Een artikel van Kubbko noemt 13 positieve effecten van social media.
Nieuwsbericht Emerce
Smart Society Monitor Motivaction / Omnicom PR Group (pdf)
Artikel NBC News
Artikel Teller Report
Artikel The Hill
Artikel City A.M.
Artikel Kubbko


Klimaatdoel 2030 nog niet in zicht, hoe dan wel?

Uitgaande van het vastgestelde en voorgenomen beleid, komt de Nederlandse uitstoot van broeikasgassen 38 tot 48 procent lager uit dan die in 1990. Dat laat de Klimaat- en Energieverkenning 2021 van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) zien. Daarmee is het kabinetsdoel om in 2030 49 procent minder uit te stoten dan in 1990 “nog niet in zicht”, aldus het PBL. In de Klimaatnota 2021 legt het kabinet verantwoording af over het gevoerde beleid. De nota constateert dat extra maatregelen nodig blijven om zeker te voldoen aan de doelstelling uit de Klimaatwet en om invulling te geven aan de aangescherpte Europese klimaatdoelstelling voor 2030. De vraag die daarop volgt, is natuurlijk: hoe dan? De werkgeversorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland zeggen: “Uitvoering, uitvoering en uitvoering van alle plannen.” Sandra Philippen, chief economist van ABN-AMRO, ziet ongeveer hetzelfde scenario voor zich, want “heel veel mensen en bedrijven wachten niet langer op beleidsmakers”. Technologiefederatie FME ziet eveneens dat de tijd rijp is voor actie, “want het draagvlak voor snellere verduurzaming groeit”. Een artikel van De Groene Amsterdammer denkt dat het halen van de klimaatdoelen vooral een morele uitdaging is, “bemoeilijkt door psychologische valkuilen en institutionele gebreken”. Als het lukt om in Glasgow de vraag naar een rechtvaardige klimaattransitie bovenaan de agenda te krijgen “dan zou best eens kunnen blijken dat morele basisopvattingen breder worden gedeeld dan het (huidige) politieke schild doet vermoeden.” De Global Commission on People-Centred Clean Energy Transitions – een groep van dertig regeringsleiders, ministers en prominente denkers onder auspiciën van het Internationaal Energie Agentschap (IEA) – heeft aanbevelingen opgesteld voor beleid en programma’s van regeringen op het gebied van schone energie die inclusief, eerlijk en betaalbaar zijn voor alle mensen.
Nieuwsbericht PBL
Rapport PBL (pdf)
Nieuwsbericht Rijksoverheid
Klimaatnota 2021 (pdf)
Nieuwsbericht VNO-NCW
Artikel ABN-AMRO
Artikel FME
Artikel De Groene
Nieuwsbericht IEA
Video IEA (YouTube)
Rapport Global Commission on People-Centred Clean Energy Transitions (pdf)
Samenvatting Rapport


Volle elektriciteitsnetten frustreren economie en energietransitie

Door de groeiende economie, digitalisering en de energietransitie barst het elektriciteitsnet uit zijn voegen. Uitbreiding van de infrastructuur gaat te langzaam. Wat nodig is, is een overkoepelende visie op het energiesysteem van de toekomst, zegt Sanne de Boer Analist Energietransitie in een artikel van Rabobank.
Artikel Rabobank


WRR: Ontwikkeling van AI wordt onvoldoende van repliek gediend

Op een steeds groter aantal terreinen in de samenleving wordt kunstmatige intelligentie (AI) ingezet. Een working paper van de WRR onderzoekt de problemen die hierbij naar voren komen en de reacties hierop vanuit maatschappelijke organisaties. Het paper constateert dat er in Nederland te weinig tegenmacht bestaat en dus meer nodig is.
Nieuwsbericht WRR
Paper WRR (pdf)


Waarom de fintechrevolutie is uitgebleven

Door beter gebruik te maken van nieuwe digitale technologieën zouden fintechs een dominante rol verwerven in het financieel-monetair systeem, zo luidde de prognose. Deze revolutie is echter tot dusver uitgebleven in Nederland, constateren twee economen van de Haagse Hogeschool in een artikel van Me Judice. Fintechs lopen in ons land tegen allerlei hindernissen aan. Die zou de overheid moeten aanpakken. Het gaat onder andere om het gelijker maken van het economisch speelveld.
Artikel Me Judice

Nieuws en achtergronden uit Europa


Commissieambtenaar: Geld over van Horizon 2020 mag naar Horizon Europe

De Europese Commissie (EC) schaart zich aan de zijde van het Europees Parlement als het gaat om het doorschuiven van niet-bestede middelen van Horizon 2020 naar Horizon Europe. De Europese Raad zou daar nog steeds op tegen zijn. Het Europees Parlement krijgt geen steun van de EC als het gaat om de controle over het nieuwe EU-gezondheidsagentschap.
Nieuwsbericht Science|Business


VK draagt 8,1 miljard euro bij tot 2025 als land mag meedoen aan Horizon Europe

Het VK heeft in zijn meerjarenbegroting voor de komende vier jaar 8,1 miljard euro (6,9 miljard pond) opgenomen als bijdrage aan Horizon Europe. Dat schrijft Science|Business. Als voorwaarde stelt de Britse regering wel dat de meningsverschillen met de EU over het Noord-Ierse protocol worden bijgelegd. Gebeurt dat niet, dan gaan de middelen naar r&d‑programma’s van de Britse overheid zelf, met inbegrip van programma’s ter ondersteuning van nieuwe internationale partnerschappen. De EU stelt overigens precies dezelfde voorwaarde voor deelname van het VK aan Horizon Europe als het VK aan de EU. Een artikel van Politico constateert dat het Britse wetenschapsbudget de komende jaren langzamer wordt verhoogd dan premier Boris Jonhson eerder had aangegeven.
Nieuwsbericht Science|Business
Nieuwsbericht Politico


Turkije associeert zich met Horizon Europe

Op 27 oktober 2021 hebben de Europese Commissie en Turkije drie overeenkomsten ondertekend waarbij Turkije voor de periode 2021-2027 de associatiestatus krijgt met Horizon Europe, het Erasmus+-programma en het Europees Solidariteitskorps.
Nieuwsbericht EC


The Guild: ‘Erken kennisvalorisatie en ondernemerschap als onderzoeksgerelateerde activiteiten’

Kennisuitwisseling en samenwerking met niet-academische sectoren moet erkend worden als onderzoeksgerelateerde activiteit. Dat is een van de vijf aanbevelingen die The Guild de Europese Commissie meegeeft in een statement over de aankomende Guiding Principles voor kennisvalorisatie. Om de definitie van onderzoeksgerelateerde activiteiten te verbreden steunt het universiteitennetwerk de hervorming van systemen voor erkennen en waarderen. Hierin moet onderzoekskwaliteit overigens wel het voornaamste criterium blijven.
Artikel The Guild


Documentaire: ‘Fact vs. fake - why don’t we trust science anymore?’

Nooit eerder was wetenschappelijke kennis zo uitgebreid, gedetailleerd en wijdverspreid als nu. Tegelijkertijd wordt wetenschap gemanipuleerd en ondermijnd om de publieke opinie te beïnvloeden en twijfel te zaaien. Een documentaire van DW ontmantelt de machinaties die erop gericht zijn de wetenschap tegen zichzelf op te zetten.
Documentaire DW (YouTube)


Discussie: Is gewoon innovatiebeleid beter dan missiegericht innovatiebeleid?

De Copenhagen Business School DRUID organiseerde vorige week een videodebat over de stelling: “De recente verschuiving naar een missiegericht innovatiebeleid in plaats van een meer breed opgezet beleid is verkeerd opgevat en zal leiden tot minder sociale en economische voordelen.” Voor de stelling pleitten Mercedes Delgado (DRUID / MIT) en Maureen McKelvey (UGothenburg), tegen de stelling Koen Frenken en Caetano Penna (beiden UUtrecht).
Videoverslag debat (Vimeo)


De Europese plannen voor digitalisering en de haalbaarheid ervan

Het Policy Department for Economic, Scientific and Quality of Life Policies (IPOL) van het Europees Parlement is kritisch over de haalbaarheid van het digitale beleid van de Europese Commissie (EC), inclusief het streven naar digitale autonomie. De plannen zouden onder andere niet goed zijn doordacht, de instrumenten niet goed op elkaar afgestemd en de budgetten te beperkt. EurActiv publiceerde een artikel over het EU-streven naar digitale autonomie. In een videogesprek met de Europese denktank CERRE zette Eurocommissaris Thierry Breton (Interne markt) de plannen van de EC op dit gebied uiteen. Vleva maakte er een korte samenvatting van. Meer weten over het Europese digitale beleid? Het Centre for Digitalisation, Democracy and Innovation van de VUB Brussels School of Governance bracht een zevendelige videoserie ‘Digital Transformation in the EU’ uit, met ook hierbij het onderwerp (digitale) soevereiniteit-.
Rapport IPOL
Artikel EurActiv
Interview CERRE (YouTube)
Artikel Vleva
Videoserie VUB Brussels School of Governance


EU-ondernemersorganisaties slaan handen ineen voor duurzame digitale transitie

Er liggen grote mogelijkheden om de verduurzaming van Europa te realiseren met digitale innovaties. Twaalf Europese lidstaten (de zogeheten D9+) willen dit graag versnellen. Daarom hebben de ondernemingsorganisaties uit die landen – waaronder VNO-NCW en MKB-Nederland – de handen ineengeslagen om met concrete voorstellen dit initiatief te ondersteunen.
Nieuwsbericht VNO-NCW
Gezamenlijke verklaring Ondernemingsorganisaties (pdf)


De stand van de energie-unie en het EU-klimaatbeleid in 2021

In 2020 hebben hernieuwbare energiebronnen voor het eerst de fossiele brandstoffen ingehaald als belangrijkste energiebron van de EU. Dat laat de ‘Staat van de Energie-unie 2021’ van de Europese Commissie (EC) zien. De broeikasgasemissies daalden met 31 procent ten opzichte van 1990. Dat zijn bemoedigende trends, aldus het rapport, maar er zijn grotere inspanningen nodig om de EU-doelstellingen voor 2030 en 2050 te halen. Het rapport over de Energie-Unie gaat vergezeld van een bijlage over energiesubsidies in de EU en een voortgangsverslag over het concurrentievermogen van schone energietechnologieën. Daarnaast heeft de EC drie verslagen aangenomen over de voortgang van het EU-klimaatbeleid in 2020: het voortgangsverslag over de EU-klimaatactie, het verslag over de koolstofmarkt en het verslag over de brandstofkwaliteit.
Persbericht over ‘Staat van de Energie Unie 2021’ – EC
Rapport ‘Staat van de Energie-unie 2021’ (pdf)
Bijlage Energiesubsidies (pdf)
Bijlage ‘Vooruitgang concurrentievermogen schone energietechnologieën’ (pdf)
Persbericht over Klimaatactie in de EU
Voortgangsverslag Klimaatmaatregelen (pdf)
Verslag over de koolstofmarkt (pdf)
Verslag over de brandstofkwaliteit (pdf)


Stand van de waterstoftransitie in de EU

Voor het koolstofvrij maken van zijn energievoorziening zet de EU zwaar in op “groene” waterstof, dat wil zeggen opgewekt uit duurzame bronnen. Het internationale pr‑ en marketingbureau FleishmanHillard vraagt zich of hoe haalbaar dit is en heeft besloten de ontwikkeling op de voet te gaan volgen. Het eerste rapport hierover verscheen vorige week.
Nieuwsbericht FleishmanHillard


Conferentie: Naar een gemeenschappelijke gegevensruimte Europese Green Deal

Van 25 tot en met 29 oktober 2021 vond de online conferentie plaats ‘Towards a Common European Green Deal data space for environment and sustainability’, georganiseerd door het initiatief Inspire van de Europese Commissie (EC). Centraal stond het opzetten van een datasysteem dat kan bijdragen aan de ontwikkeling van milieuvriendelijke vervoers- en energiesystemen, en van groenere en duurzamere steden.
Programma Inspire Conference 2021
Videoverslag Inspire Conference 2021 – Dag 1 t/m 4 (onder ‘Recordings’)
Videoverslag Inspire Conference 2021 – Dag 5


EPRS: Aanpassing gewenst van wetgeving nieuwe genoomtechnieken

Binnen en tussen de Europese Commissie, de Raad van de EU en het Europees Parlement wordt stevig gedebatteerd over de noodzaak, wenselijkheid en toelaatbaarheid van nieuwe genoomtechnieken (NGT’s) in planten, dieren en micro-organismen voor agrovoedingsdoeleinden en voor industriële en farmaceutische toepassingen. Uiteraard roeren ook het bedrijfsleven en ngo’s zich in dit debat. Een rapport van de European Parliamentary Research Service (EPRS) beschrijft de discussies en constateert dat er aanwijzingen zijn dat de huidige wetgeving niet geschikt is voor sommige NGT’s en hun producten. In een brief aan de Tweede kamer zet minister Barbara Visser (I&W) uiteen wat de Nederlandse overheid doet om beleid en regelgeving voor de veiligheid van biotechnologie te vernieuwen.
Rapport EPRS (pdf)
Kamerbrief (docx)


Nieuwe wetgeving voor cyberbeveiliging van draadloze apparaten en producten

De Europese Commissie heeft nieuwe wettelijke vereisten opgesteld ter verbetering van de cyberbeveiliging van draadloze apparaten die in de EU op de markt zijn. De nieuwe eisen, die over twee maanden zouden moeten ingaan, hebben ook betrekking op bescherming van de privacy en persoonsgegevens van burgers, het tegengaan van financiële fraude en het veerkrachtiger maken van communicatienetwerken.
Nieuwsbericht EC
Q&A – EC
Nieuwe regelgeving (pdf)
Impact assessment report (pdf)


Hackers te huur: Het transformerende landschap van cyberhacking

Volgens het laatste ENISA Threat Landscape rapport, uitgebracht door het Europees Agentschap voor cyberbeveiliging, is cybercriminaliteit het afgelopen jaar sterk toegenomen, met name door ransomware, malware en cryptojacking. Daarbij worden de aanvallen steeds geavanceerder, complexer en meer impactvol. Bij het bestrijden moet in het bijzonder worden gelet op: door de staat gesponsorde actoren, cybercriminelen, hacktivisten en het nieuwe verschijnsel ‘hackers te huur’.
Nieuwsbericht ENISA
ENISA Threat Landscape 2021 (pdf)


Hoe het hoger onderwijs kan bijdragen aan slimme specialisatie van EU-regio’s

Slimme specialisatie, het voortbouwen op sterke punten van regio’s, is een belangrijke invalshoek van het Europese cohesiebeleid. Tegelijkertijd willen veel universiteiten en hogescholen hun rol in hun regio versterken op het raakvlak van onderzoek, onderwijs en innovatie. Dat kan dus goed samengaan. Een handboek van het Joint Research Centre (JRC) van de Europese Commissie zet uiteen hoe instellingen uit het hoger onderwijs hierbij te werk zouden moeten gaan. Op de World Cities Day 2021 benadrukte de organisatie van Europese onderzoeksuniversiteiten LERU de rol die universiteiten kunnen spelen bij de “totstandbrenging van duurzamere, klimaatbestendiger samenlevingen”.
Rapport JRC
Nieuwsbericht LERU
Verklaring LERU (pdf)


VK: Innovatie-spillovers vanuit het wetenschappelijk systeem

Kennisoverdracht vanuit de wetenschap naar bedrijven is een belangrijke manier om innovatie te bevorderen. Daar bracht de AWTI vorige week nog een advies over uit. Maar die kennisoverdracht verloopt niet altijd rechtstreeks, laat onderzoek van het Britse Enterprise Research Centre (ERC) zien. Er is ook sprake van spillovers: academische kennis die door bedrijven aan elkaar wordt doorgegeven, binnen sectoren of binnen productiekolommen. Dat gebeurt in bepaalde sectoren (machinebouw, elektrische voorzieningen e.d.) meer dan in andere.
Rapport ERC


VK: Bedrijfsleven ziet grote mogelijkheden voor kwantumtechnologie

Van 25 tot 29 oktober organiseerde techUK de Quantum Commercialisation Week, met elke dag een ander thema: grondslagen voor een Britse kwantumeconomie, kwantumvaardigheden, kwantum en duurzaamheid, de relatie van kwantum met cloud, AI High Performance Computing (HPC), en kwantum en veiligheid. In totaal verschenen 24 artikelen over deze onderwerpen.
Artikelen techUK

Nieuws en achtergronden uit de rest van de wereld


Open access op mondiale agenda

Leden van de International Science Council (ISC), dè vertegenwoordiger van de internationale wetenschappelijke gemeenschap, hebben een resolutie aangenomen waarin wordt erkend dat het huidige systeem van wetenschappelijke publicaties dringend aan hervorming toe is. De resolutie bevat acht grondbeginselen voor efficiënte en effectieve wetenschappelijke publicatiesystemen, waaronder het wereldwijd streven naar open access, hervorming van de systemen van collegiale toetsing en het afleggen van verantwoording door uitgevers aan de wetenschappelijke gemeenschap en haar instellingen. De resolutie is gebaseerd op bevindingen uit het rapport ‘Opening the record of science: making scholarly publishing work for science in the digital era’ van de ISC.
Nieuwsbericht ISC
Resolutie ISC (pdf)
Rapport ISC (pdf; september 2020)


Verschillende bronnen van kennis voor beleid

Wetenschappelijk bewijs vormt slechts een van de vele bronnen van kennis voor beleidsvorming, betogen Adrian Brown en Thea Snow van het Centre for Public Impact van BCG in een podcast van Science for Policy. Er zijn veel meer bronnen, zoals interdisciplinaire kennis, kennis van stakeholders en burgers, proceskennis enzovoort. Bij besluitvorming zouden overheden van al die vormen gebruik moeten maken. Brown en Snow hebben het onder andere over (eco)systeemdenken, co-creation en co-design, en interdisciplinair werken. De AWTI bracht in januari 2021 nog een advies uit over de manier waarop beleid en politiek gebruik zouden moeten maken van kennis en expertise. Daarin zitten veel van de gedachten van de geïnterviewden uit de podcast.
Podcast Science for Policy
AWTI-advies Rijk aan kennis - Naar een herwaardering van kennis en expertise in beleid en politiek (januari 2021)


NAVO-defensieministers stemmen in met strategie kunstmatige intelligentie

Kunstmatige intelligentie is een van de zeven technologische gebieden die de NAVO-bondgenoten als prioritair hebben aangemerkt vanwege hun relevantie voor defensie en veiligheid. De andere gebieden zijn kwantumgebaseerde technologieën, data en computers, autonomie, biotechnologie en menselijke verbeteringen, hypersonische technologieën, en ruimtevaart. Van al deze ‘dual use’ technologieën is bekend dat kunstmatige intelligentie een ingrijpende impact heeft op de kerntaken van de NAVO. Daarom heeft ze zich als eerste gebogen over het beleid op dit terrein, dat nu is goedgekeurd. De andere beleidsterreinen volgen.
Nieuwsbericht NAVO
Samenvatting Strategie


Commerciële en militaire toepassingen en tijdschema’s voor kwantumtechnologie

Wat zijn de implicaties van kwantumtechnologie voor de nationale veiligheid? Welke landen zijn de belangrijkste spelers bij de ontwikkeling van kwantumtechnologie? Wat zijn de tijdspaden voor de inzet van nuttige kwantumtechnologieën? Een rapport van RAND beschrijft de stand van zaken op het gebied van kwantumtechnologie en de potentiële commerciële en militaire toepassingen Daarbij gaat het om kwantumdetectie, kwantumcommunicatie en kwantumverwerking. Het rapport schetst de waarschijnlijke commerciële vooruitzichten, de belangrijkste internationale spelers en de mogelijke implicaties van deze opkomende technologieën voor de nationale veiligheid.
Artikel RAND


Opinie: Digitale technologie voor gezondheidszorg in dienst stellen van samenleving

Digitale technologie kan de gezondheidszorg enorm verbeteren en de efficiency vergroten. Maar om ervoor te zorgen dat iedereen daar in gelijke mate van profiteert, is wel een fundamentele herverdeling van macht en zeggenschap nodig. Dat betoogt een rapport van Financial Times en het wetenschappelijke tijdschrift The Lancet. Die herverdeling van macht kan, volgens het rapport, alleen worden bereikt door passende governance. Op de World Health Summit werd in een workshop gesproken over de rol van beleidsmakers in digitale gezondheidsinnovatie. De WHO Council on the Economics of Health for All (WHO-CEHA) beschrijft in een rapport hoe de financiering van gezondheidszorg in de hele wereld moet veranderen en groeien om de beste langetermijnresultaten voor de volksgezondheid in de wereld te behalen.
Aankondiging The Lancet
Rapport FT / The Lancet (registratie verplicht)
Videoverslag workshop World Health Summit 2021
Alle videoverslagen World Health Summit 2021
Nieuwsbericht WHO
Rapport WHO-CEHA (pdf)


Brookings: Meer internationale samenwerking zou innovatie in AI bevorderen

De Amerikaanse denktank Brookings analyseerde de internationale beleidsontwikkeling rond kunstmatige intelligentie (AI). Ze gaat dieper in op de meerwaarde van internationale samenwerking, welke toepassingsdomeinen klaar zijn voor zo’n samenwerking en welke standaarden en regelgeving hieraan kunnen bijdragen. Ze wijst onder meer op schaalvoordelen bij internationale samenwerking en op het belang van gemeenschappelijke democratische principes met het oog op ethisch verantwoorde AI. Een voorwaarde voor het maximaal kunnen benutten van AI is dat gegevens makkelijk en over de grenzen heen kunnen verplaatsen. Een discussiestuk van het IMF stelt dat hiervoor een mondiale aanpak nodig is. Een artikel van BNN Times beschrijft de geschiedenis van AI van de 19e eeuw tot heden. Het artikel bevat een enorm aantal links naar bronnen.
Nieuwsbericht Brookings
Rapport Brookings (pdf)
Blogpost IMF
Paper IMF (pdf)
Artikel BNN Times


Strijd tussen VS en China om technologische wereldhegemonie steeds zwaarder

De VS wordt nog steeds gezien als wereldleider op het gebied van kunstmatige intelligentie (AI), maar China is aan een inhaalrace bezig. De wedloop is een cruciaal facet van de economische en militaire concurrentie die het decennium zal bepalen, aldus een webcast van Bloomberg. Een tweede webcast van Bloomberg laat zien dat China inmiddels vooroploopt met de ontwikkeling van smart cities. Dat heeft positieve gevolgen voor het leven van mensen in Chinese steden en voor de economie, maar beknot ook de bewegingsvrijheid en de vrijheid van expressie van veel Chinezen. Een webcast van Asia Society gaat breder in op de technologische en innovatiestrijd tussen de VS en China.
Webcast Bloomberg – 1 (YouTube)
Webcast Bloomberg – 2 (YouTube)
Webcast Asia Society (YouTube)


VS trekt tariefdreiging voor vijf EU-landen in na internationale belastingdeal

De VS heeft zijn dreigement ingetrokken om tarieven in te voeren voor Frankrijk, Italië, Oostenrijk, Spanje en het VK, die digitale diensten uit andere landen gaan belasten. De vijf Europese landen hebben ermee ingestemd om hun nieuwe belasting te laten vervallen zodra in 2023 de G20-deal van kracht wordt om een wereldwijde minimumbelasting in te voeren voor grote winstgevende bedrijven.
Nieuwsbericht Reuters


VS: Wat Silicon Valley verkeerd doet als het om innovatie gaat

Om lokale, inclusieve welvaart te genereren, moeten steden verder denken dan tech accelerators en science parks. In plaats daarvan zouden ze een breed scala aan innovatiestrategieën moeten omarmen, zegt Dan Breznitz (Munk School of Global Affairs and Public Policy) in een artikel van Boston Review. “Kijk naar Silicon Valley met zijn uitwassen als ongelijkheid, gentrificatie, en armoede. Of kijk naar Israël, dat van de tweede meest egalitaire economie van het westen is veranderd in een van de meest ongelijke landen ter wereld. Geen enkele stad zou deze gebieden als voorbeeld moeten nemen.”
Artikel Boston Review