Toekomstverkenning hoger onderwijs en wetenschap
Minister Dijkgraaf heeft de Kamer toegezegd zoveel mogelijk partijen te betrekken bij de toekomstverkenning hoger onderwijs, waaronder (toekomstige) studenten, docenten en onderzoekers, kennisinstellingen, studentenorganisaties, werkgevers, private opleiders en nationale en internationale experts op het gebied van hoger onderwijs en wetenschap. De toekomstverkenning is de eerste stap in de doordenking van de toekomstige inrichting van het stelsel (o.a. diplomering, flexibel onderwijs en vaardigheden) zodanig dat het aansluit op de arbeidsmarkt in 2040 en op de vraag van studenten. Dijkgraaf geeft aan het eindrapport van de toekomstverkenning voor de zomer van 2023 naar de Kamer te sturen, en de kabinetsvisie in het najaar van 2023.
Kamerbrief minister Dijkgraaf
Kabinet denkt na over exportbeperking ASML aan China
Nederland dreigt via chipmachinefabrikant ASML speelbal te worden van geopolitieke strijd tussen China en de VS. De Amerikanen voeren de druk op om de levering aan China aan banden te leggen, terwijl de Chinese president Xi onlangs premier Rutte aanspoorde om de leveranties voort te zetten. In de Tweede Kamer liet minister Schreinemacher (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking) weten na te denken over de Nederlandse positie. "We willen ongewenst eindgebruik tegengaan, we willen strategische afhankelijkheden tegengaan en we willen het technologisch leiderschap, dat Nederland nu op bepaalde fronten echt wel heeft, behouden", aldus de minister tijdens het vragenuur. Binnen een paar maanden zouden de VS en Nederland tot een akkoord moeten komen.
Verslag vragenuurtje
Verbeterpunten Nationaal Programma Onderwijs
Minister Dijkgraaf is naar aanleiding van de voortgangsrapportage Nationaal Programma Onderwijs positief over het feit dat hbo en wo instellingen het budget mede inzetten om onderzoekers met tijdelijke contracten die door corona vertraging hebben opgelopen te ondersteunen. Echter moet de transparantie en communicatie hierover richting onderzoekers volgens Dijkgraaf verbeteren: onder andere uit de gesprekstafel die Bureau Berenschot hierover heeft georganiseerd en van het Promovendi Netwerk Nederland komen gemengde signalen over hoe dit in de praktijk verloopt.
Kamerbrief minister Dijkgraaf
Persbericht ministerie
Rapport: Voortgangsrapportage Nationaal Programma Onderwijs
Rathenau Instituut pleit voor meer aandacht voor bioveiligheid
Er is meer kennis nodig over de risico’s van nieuwe biotechnologie, concludeert het Rathenau Instituut in het rapport 'Samen voor bioveiligheid'. De veiligheid binnen biotechnologieonderzoek is op dit moment gewaarborgd, maar staat wel onder druk. In het rapport worden aanbevelingen gedaan om het bioveiligheidsbeleid toekomstbestendig te maken. “We pleiten bijvoorbeeld voor verplichte aandacht voor bioveiligheid in de opleiding van biotechnologen, en in het onderzoek zelf. Om kennis over bioveiligheid actueel te houden, is het cruciaal dat alle relevante betrokkenen deel uitmaken van een continu leerproces”, aldus Rinie van Est, onderzoeksleider.
Publicatie Rathenau Instituut
Veertig ERC Starting Grants voor Nederlandse onderzoekers
Nederlandse onderzoekers hebben met veertig toewijzingen een flink aantal van de ERC Starting Grants opgehaald, zo is deze week bekendgemaakt. In totaal is er voor 636 miljoen toegekend aan 408 onderzoekers.
Nieuwsbericht ERC
Lijst toewijzingen
Dijkgraaf wil openbaar register met bijbanen van hoogleraren
Minister Dijkgraaf wil dat er een openbaar landelijk register komt met de bijbanen van hoogleraren. "Dit zijn zaken waar we heldere afspraken over hebben gemaakt, maar waarvan je moet vaststellen dat instellingen slordig zijn. Het roept een hoop vragen op en het ondergraaft de publieke beleving van waar de wetenschap voor staat", aldus Dijkgraaf. Sinds 2008 hebben verschillende ministers al een poging gedaan tot een dergelijk register. In Nieuwsuur gaf Dijkgraaf aan dat universiteiten dit kalenderjaar nog een plan moeten overhandigen over hoe ze het register willen vormgeven.
Artikel Nieuwsuur
EIC investeert in project dat archeologie, neurowetenschappen en robotica combineert
Het METATOOL-project, een consortium van zeven instituten (waaronder de Radboud Universiteit) van archeologie, neurowetenschappen en robotica, heeft vier miljoen euro aan ondersteuning van de Europese Innovatieraad (EIC) ontvangen. Het project onderzoekt hoe robots cognitieve vaardigheden kunnen ontwikkelen om werktuigen uit te vinden op een vergelijkbare manier als de oermens dit ruim drie miljoen jaar geleden heeft gedaan. De financiering komt uit de Pathfinder Challenge ‘Awareness Inside’, dat acht projecten financiert voor de ontwikkeling van technologieën op basis van bewustzijnsprincipes.
Persbericht Radboud Universiteit
Besteding van budget van vijf miljoen voor nucleaire kennis- en innovatiestructuur
Het ministerie van EZK heeft in oktober éénmalig vijf miljoen euro toegezegd voor het versterken van de kennis- en innovatiestructuur op het gebied van nucleaire technologie. Minister Jetten (Energie en Klimaat) geeft nu in een kamerbrief invulling aan deze toezegging. Hij schrijft dat gesprekken tot verschillende concrete voorstellen voor de besteding van het budget hebben geleid. De voorstellen richten zich voornamelijk op onderwijs en onderzoek: waaronder het aanstellen van een leerstoel Stralingsbescherming en twee promovendi aan de TU Delft én drie lectoren voor praktijkgericht onderzoek in samenspraak met hogescholen. Verder wordt voorgesteld om bestaande laboratoriumfaciliteiten te vervangen en uit te breiden, een publiekscentrum in Zeeland te realiseren om bewustwording te stimuleren en om een Nuclear Academy op te richten.
Kamerbrief minister Jetten
PBL: naast natuurbeleid economische veranderingen nodig om biodiversiteitsdoelen te halen
De innovatiekracht van maatschappelijke partijen (zoals steden, regio’s, NGO’s en bedrijven) is van cruciaal belang om de internationale biodiversiteitsdoelen te halen, concludeert het Planbureau voor de Leefomgeving. Volgens de studie ‘Exploring nature-positive pathways’ zou alleen natuurbeleid onvoldoende opleveren. Er zijn ook economische veranderingen nodig. “Dit vraagt om innovaties en veranderingen aan zowel de consumptie-, verwerkings- als productiekant van nationale en internationale voedsel-, energie- en productketens. Voorbeelden zijn het produceren van niet-dierlijke bronnen voor eiwitten, duurzame energiebronnen en het circulair gebruik van materialen”, aldus het PBL.
Nieuwsbericht PBL
Opinie: visie nodig op positie praktijkgericht onderzoek
Praktijkgericht onderzoek zou harder moeten groeien en daar zou het kabinet een visie op moeten ontwikkelen, aldus Alex Verkade (Regieorgaan SIA) en Barend van der Meulen (CHEPS, Universiteit Twente) in een interview over praktijkgericht onderzoek met ScienceGuide. Beiden vinden dat er in de afgelopen jaar grote stappen zijn gezet door hogescholen, maar dat de groei stagneert. In het interview wordt gepleit voor meer visie van het kabinet op de positie van praktijkgericht onderzoek. "Ten aanzien van maatschappelijke uitdagingen en allerlei veranderingen is er echt behoefte aan praktijkgericht onderzoek, maar het ontbreekt nu aan een strategie voor de verdere ontwikkeling daarvan. We hebben een veel serieuzere visie dan het hagelslagbeleid van de huidige minister nodig", aldus Van der Meulen.
Artikel ScienceGuide
Toezegging Van Huffelen: jaarlijkse rapportage nieuwe technologieën
Staatssecretaris Van Huffelen wil samen met kennispartijen komen tot een jaarlijkse rapportage over nieuwe technologieën. Dat zegde ze toe tijdens het wetgevingsoverleg Digitalisering. In de rapportage wordt ingegaan op de kansen, mogelijke inzet en risico’s van de nieuwe technologie. Tijdens het debat liet haar collega-minister Adriaansens daarnaast weten rond de zomer te komen met een brief over de impact van digitalisering op het klimaat.
Stenogram wetgevingsoverleg
Nederland scoort goed op EIC-beurzen
Vier van de twintig geselecteerde projecten van de Transition call van de European Innovation Council zijn afkomstig uit Nederland, schrijft Neth-ER in een artikel. De Universiteit Twente, Pacing Cure (spin-off van de UvA), River Biomedics en PhotonIP halen bij elkaar ruim acht miljoen euro aan investeringen op. De Transition-beurzen richten zich op de vercommercialisering van technologieën op de Europese markt.
Artikel Neth-ER
Persbericht European Innovation Council
Begroting Justitie en Veiligheid
Tijdens de begrotingsbehandeling van het ministerie van Justitie en Veiligheid uitten VVD, CDA en D66 hun zorgen over deepfaketechnologie. Ze vroegen om opheldering over welke stappen er zijn gezet en hoe de minister denkt over een wettelijk verbod. Minister Yesilgoz (Justitie) komt voor het einde van dit jaar met een beleidsreactie op het onderzoek naar deepfaketechnologie dat de Kamer eerder dit jaar heeft ontvangen.
Verslag Begroting Justitie en Veiligheid 2023
Verslag Begroting Justitie en Veiligheid 2023 (vervolg)
Missiegedreven innovatiebeleid in Amsterdam
Innovatie moet gericht zijn op brede welvaart in plaats van economische doelstellingen, aldus Tijs Roelofs, hoofd innovatie van de Gemeente Amsterdam in een interview met TNO. Roelofs stelt dat er een heldere breuk moet zijn met de ‘oude manier’ van innoveren. “Als we simpelweg doorgaan met digitaliseren en optimaliseren, dan behaal je weliswaar je KPI’s, maar schiet je je maatschappelijke doel voorbij. Denk aan de toeslagenaffaire”, aldus Roelofs. In het interview bespreken Roelofs en TNO het missiegedreven innovatiebeleid van de Gemeente Amsterdam dat gericht is op brede welvaart.
Interview TNO
Wie maakt de digitale dienst uit?
In de podcast ‘Wie maakt de digitale dienst uit?’ van de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) staan experts stil bij de vraag hoe bepalend de digitale wereld in ons leven is. En de vraag wie daarbij de spelregels bepalen en de data beheren.
Podcast