Ontwikkel een grootschalig, strategisch, stabiel, op samenwerking gericht investeringsinstrument voor onderzoek en innovatie in een beperkt aantal thema’s en reserveer daarvoor jaarlijks een half procent van het nationaal inkomen. Dat adviseert de Adviesraad voor wetenschap, technologie en innovatie (AWTI) in het rapport Weerbaar en toekomstbestendig – De kracht van stabiele grootschalige investeringen in onderzoek en innovatie.
Stabiel investeren in onderzoek en innovatie is nodig, omdat Nederland op een kantelpunt staat: in een tijd van geopolitieke spanningen lopen zorg, klimaat, mobiliteit, kansengelijkheid, wonen, energie en infrastructuur tegen grenzen aan. Dit leidt tot complexe maatschappelijke uitdagingen, die ontwrichtend kunnen werken. Onderzoek en innovatie spelen een sleutelrol in het oplossen van deze uitdagingen, stelt de AWTI.
Scherp gekozen thema’s
“De weerbaarheid en toekomstbestendigheid van onze samenleving en economie hangen af van maatschappelijke, economische, ecologische én technologische ontwikkelingen,” licht raadslid Marleen Stikker het advies toe. “Alleen met een sterk, consistent onderzoeks- en innovatiebeleid kan Nederland voldoende vernieuwen om op deze vier gebieden weerbaarder te worden. Daarvoor moet dan wel geld worden vrijgemaakt.”
Daarom raadt de AWTI een nieuw investeringsinstrument aan, dat gericht is op een aantal scherp gekozen thema’s, bijvoorbeeld digitale weerbaarheid en energiezekerheid. Het advies geeft concrete aanbevelingen hoe je zo’n financieringsinstrument vormgeeft en benadrukt het belang van een brede samenwerking tussen onderzoekers, maatschappelijke organisaties, ondernemers, bedrijven, overheden en andere relevante partners in thematische onderzoeks- en innovatieplatformen.
Extra investering: 0,5% van het nationaal inkomen
Daarnaast is het stabiele karakter van het investeringsinstrument van groot belang, onderstreept voorzitter Mirjam van Praag: “Nederland investeert al jaren minder dan de internationaal afgesproken 3% van het nationaal inkomen in onderzoek en innovatie. Het gaat hier om het totaal van de investeringen van overheid én bedrijfsleven. Wij raden de overheid aan om jaarlijks 0,5% van het nationaal inkomen extra te investeren en te zorgen dat dit ook private investeringen aanjaagt. Juist als de overheid consistent financiert, haakt het bedrijfsleven aan.”
AWTI wil met dit advies een constructieve bijdrage leveren aan de inhoudelijke plannen van het nieuwe kabinet. Minister Karremans presenteerde deze zomer een plan om Nederland meer in onderzoek en innovatie te laten investeren. Binnenkort verschijnt het daarop aansluitende advies van Peter Wennink.
Beeld: © Ministerie van Economische Zaken / Ministerie van Economische Zaken
Secretaris Sandor Gaastra neemt namens minister Karremans van Economische Zaken het advies Weerbaar en toekomstbestendig aan van voorzitter Mirjam van Praag en raadslid Marleen Stikker.