Nederland loopt tegen de grenzen aan van verschillende domeinen, zoals zorg, klimaat, mobiliteit, kansengelijkheid, wonen en infrastructuur. Dit heeft gevolgen voor de toekomstbestendigheid van Nederland. Samen kunnen maatschappelijke uitdagingen – als ze niet worden opgelost – een ontwrichtend effect hebben op de samenleving en economie. Onderzoek en innovatie spelen een sleutelrol in het oplossen van deze uitdagingen. De AWTI adviseert: ontwikkel een grootschalig, strategisch, stabiel, op samenwerking gericht investeringsinstrument voor onderzoek en innovatie in een beperkt aantal thema’s en reserveer daarvoor jaarlijks een half procent van het bbp.
Overheidsinvesteringen zijn cruciaal om processen en transities te stimuleren en te versnellen, vooral op gebieden waar de markt tekortschiet. Door gericht te investeren in onderzoek en innovatie, kan de overheid niet alleen duurzame economische groei stimuleren, maar ook bijdragen aan een rechtvaardigere, gezondere en duurzamere samenleving.
Maak Nederland weerbaarder met een strategisch gestuurde en op samenwerking gerichte investering in onderzoek en innovatie
De AWTI onderstreept het belang van een toekomstbestendig Nederland. Om toekomstbestendig te zijn moeten de samenleving en economie weerbaar zijn. Alleen daarmee kan Nederland de gevolgen van maatschappelijke uitdagingen opvangen. Onderzoek en innovatie zijn onmisbaar voor het versterken van de weerbaarheid van de samenleving en economie. Onderzoek en innovatie dragen immers in belangrijke mate bij aan een samenleving waar welzijn en een duurzame, circulaire economie centraal staan met oog voor de planetaire grenzen en ons concurrentievermogen.
Beeld: © AWTI / AWTI
Advies: zorg voor een op samenwerking gerichte strategisch gestuurde investering in onderzoek en innovatie.
Ontwikkel strategisch gestuurde en op samenwerking gerichte onderzoek- en innovatieplatformen
De AWTI adviseert de regering en het parlement een instrument te ontwikkelen dat grootschalig en langjarig onderzoek en innovatie structureel financiert. Dit instrument is strategisch gestuurd en op samenwerking gericht. Het belangrijkste doel van dit instrument is het versterken van de weerbaarheid van de Nederlandse samenleving en economie.
De AWTI geeft daarbij vijf aanbevelingen:
- kies thema’s waaraan dit instrument beoogt te werken vanuit een toekomstvisie;
- richt per thema een faciliterend platform in;
- stimuleer dynamische transdisciplinaire en multidisciplinaire samenwerking;
- zorg voor stabiliteit en betrouwbaarheid met behoud van democratische legitimering;
- financier het instrument met 0,5% van het bbp.
Het advies en de aanbevelingen worden van toelichting en concrete acties voorzien in het adviesrapport. Het advies Weerbaar en toekomstbestendig - De kracht van stabiele grootschalige investeringen in onderzoek en innovatie is op 4 december 2025 aangeboden aan de Minister van Economische Zaken.