Beeld: ©AWTI

AWTI e-mail alert 9 februari 2023

Nature dook afgelopen week in de vraag of het realistisch is om op grote schaal zonne-energie in de ruimte op te vangen. Het fonds van de European Innovation Council meldt dat sinds november 2022 er 42 nieuwe toekenningen van investeringen in deeptechbedrijven zijn vastgesteld met een totaal van 331 miljoen euro. Het is onbekend of er bij de nieuwe selectie ook Nederlandse bedrijven zitten. Niet alle toekenningen worden gepubliceerd. Het langverwachte Europese antwoord op de Amerikaanse Inflation Reduction Act (IRA) is afgelopen week niet door iedereen positief ontvangen. Critici wijzen erop dat rijkere EU-landen door de verlichting van de staatssteunregels een voordeel kunnen ontwikkelen op andere lidstaten. De voormalig ombudsman van de Universiteit Utrecht, Paul Herfs, dringt er op aan dat de positie van promovendi versterkt wordt via een onafhankelijke ombudsman. Dit en meer in de AWTI e-mail alert van deze week.

Bericht van de AWTI

De AWTI is, met de benoeming van Jolanda Kluin, Anka Mulder en Vinod Subramaniam weer voltallig.  Eppo Bruins, voorzitter: 'Met deze drie uitzonderlijke mensen hebben we opnieuw veel expertise en ervaring in huis gehaald. Zij dragen bij aan de brede scope van de raad die nodig is om het veld van wetenschap, technologie en innovatie te overzien.'
Meer informatie over de (nieuwe) raadsleden
Bekijk hier het werkprogramma 2023

Woensdag 8 maart 2023 publiceert de AWTI het advies over Nederland en het wetenschaps- en innovatiebeleid van de Europese Unie.
Over dit advies in voorbereiding

Alvast voor in de agenda: Het jaarlijkse AWTI-symposium is op 5 oktober 2023.
In 2022 agendeerden we het thema:  Maatschappelijke co-creatie van onderzoek en innovatie. Het thema voor dit jaar maken we later bekend. 

Beeld: ©AWTI

De opvallendste berichten van de afgelopen week

Pleidooi voor publiek debat over CRISPR-cas

Bernice Bovenkerk (hoofddocent filosofie WUR) pleit voor meer publiek debat over toepassingen als CRISPR-cas. Dat zei ze afgelopen week tijdens een rondetafelgesprek in de Tweede Kamer. Volgens haar gaat het immers om fundamentele waarden van mensen. Michelle Habets (Rathenau) ondersteunde de oproep van Bovenkerk en benadrukte dat er rekening gehouden moet worden met zowel het publieke belang als de wensen van burgers bij het vormen van modern biotechnologiebeleid. Wetenschapsjournalist Hidde Boersma moedigde de Kamer juist aan om de ‘revolutionaire’ mogelijkheden van CRISPR te omarmen. Verder is er gesproken met experts op het gebied van beleid, wet en regelgeving en betrokkenen uit de agrarische sector en maatschappelijke organisaties.
Videoregistratie rondetafelgesprek
Convocatie rondetafelgesprek (inclusief position papers)
Artikel Rathenau

Kritiek op Green Deal Industrial Plan 

Het langverwachte Europese antwoord op de Amerikaanse Inflation Reduction Act (IRA) is afgelopen week niet door iedereen positief ontvangen. Critici wijzen er op dat rijkere EU-landen door de verlichting van de staatssteunregels een voordeel kunnen ontwikkelen op andere lidstaten. Ook wordt gevreesd dat, net als eerder bij de Chips Act, een greep gedaan zal worden uit het budget voor Horizon Europe. In ScienceBusiness reageren denktanks en Europarlementariërs dan ook sceptisch en Politico stelt in een artikel dat de EU toetreedt tot een subsidierace die het nooit kan winnen. De financiering is al langer een punt van verdeeldheid. Bij de presentatie noemde Von der Leyen het fonds REPowerEU als een van de opties. Dit fonds werd opgezet om de gevolgen van het afsluiten van de Russische energiebronnen te kunnen opvangen, maar dit gaat volgens haar makkelijker dan gedacht. Daarnaast kwam Von der Leyen met het plan voor een Europees Soevereiniteitsfonds om de Europese voorsprong te houden op technologieën die relevant zijn voor de groene en digitale transities.
Nieuwsbericht Europese Commissie
Voorstel Europese Commissie
Artikel Politico
Artikel NethEr
Artikel Euractiv
Artikel ScienceBusiness

Wetenschap begint voordelen van ChatGPT te zien

Terwijl er vrees heerst voor fraude en plagiaat (zie artikel ‘ Universiteiten worstelen met ChatGPT’)  gaan in de wetenschap en het onderwijs ook steeds meer stemmen op om machine learning en generatieve AI te omarmen als nieuwe technologie. Zo wordt er in een artikel op Nature op gewezen dat het onvermijdelijk is dat technieken als ChatGPT onderdeel worden van de wetenschap en dat een verbod dus zinloos is. "Het kan het innovatieproces versnellen, de tijd tot publicatie verkorten en, door mensen te helpen vloeiend te schrijven, de wetenschap rechtvaardiger maken en de diversiteit van wetenschappelijke perspectieven vergroten", zo valt te lezen. "Het kan echter ook de kwaliteit en transparantie van onderzoek en onze autonomie als menselijke onderzoekers fundamenteel aantasten". De schrijvers erkennen dat het hier in potentie gaat om een ontwrichtende technologie waar dus debat over gevoerd zal moeten worden. In het artikel worden daarvoor wat punten aangereikt. Ook in een stuk in The Conversation wordt ChatGPT vooral geduid als hulpmiddel in plaats van bedreiging. Een hulpmiddel dat juist kan zorgen voor meer inclusie in de wetenschap. "Het kan met name een hulpmiddel zijn voor groepen onderzoekers die vaak niet over de financiële middelen beschikken voor onderzoeksondersteuning, zoals onderzoekers in opkomende economieën, afgestudeerde studenten en onderzoekers in het begin van hun loopbaan", zo valt te lezen. In een artikel op Data Innovation wordt aangedrongen op het omarmen van generatieve AI door het te zien als een innovatie, zoals eerder zoekmachines, rekenmachines en spellingcontroles.
Artikel Nature
Artikel Data Innovation
Artikel The Conversation

Nieuws en achtergronden uit Nederland

Dijkgraaf: Wetgeving internationalisering is nodig

Minister Dijkgraaf vindt dat er wet- en regelgeving moet komen om de instroom van internationale studenten te beperken. Dat bleek afgelopen week tijdens het debat over internationalisering. “Het allereerste is dat er in ieder geval wet- en regelgeving moet komen. Die zal gericht zijn op capaciteitsbeheersing en instrumenten voor instellingen. Daarnaast moeten we aanvullende afspraken maken op het bestuursakkoord dat ik heb afgesloten. Dat is heel erg belangrijk, want we willen uiteindelijk een oplossing die geen halve oplossing, maar een hele oplossing is”, aldus Dijkgraaf. Verder kondigde Dijkgraaf een vertraging aan voor de langverwachte ‘februaribrief’, waarin de visie en (toekomstige) maatregelen uiteen worden gezet. De reden hiervoor is dat de minister recht wil doen aan de inbreng van de Kamer, wat om afstemming vraagt binnen het kabinet. De brief wordt naar verwachting medio maart naar de Kamer gestuurd.
Verslag plenaire vergadering
Artikel ScienceGuide
Artikel HOP/Utoday


Pleidooi voor onafhankelijke ombudsman promovendi

De voormalig ombudsman van de Universiteit Utrecht, Paul Herfs, dringt er op aan dat de positie van promovendi versterkt wordt via een onafhankelijke ombudsman. Dat schrijft hij in een publicatie voor de Ombuds Association waar ScienceGuide over schrijft. Volgens Herfs staan promovendi zwak in het geval van conflict, met vertraging of uitval als gevolg. "Ze hebben vrijwel altijd een tijdelijk contract en ze zijn buitengewoon afhankelijk van hun begeleiders. Ze werken vaak alleen en moeten in vier jaar een aanzienlijke prestatie leveren", aldus Herfs.
Artikel ScienceGuide
Publicatie Paul Herfs


Kwartiermakers geven update over Nationaal Centrum voor Wetenschapscommunicatie

De kwartiermakers van het Nationaal Centrum voor Wetenschapscommunicatie, Ionica Smeets en Alex Verkade zijn verbaasd over het feit dat wetenschapscommunicatie geen onderdeel is van het programma Erkennen en Waarderen. Dat lieten zij weten tijdens een openbare toelichting op het tussenverslag in Utrecht waar ScienceGuide over schreef. "Terwijl het toch een taak is waar wetenschappers veel tijd aan besteden. Je ziet dat het lokaal wel gebeurt; bijvoorbeeld, de Universiteit Maastricht doet het goed op dit punt. Maar op heel veel plekken weet men niet wat wetenschapscommunicatie bijdraagt aan Erkennen en Waarderen", aldus Smeets. In het verslag wordt verder toegelicht hoe de kwartiermakers ervoor willen zorgen dat het centrum onafhankelijk blijft en een verbindende rol zal spelen.
Artikel ScienceGuide


Science Guide: Centres of Expertise groeibriljant praktijkgericht onderzoek

ScienceGuide besteedde afgelopen week aandacht aan het groeiende belang van Centres of Expertise. Via deze samenwerkingsverbanden werken hogescholen, bedrijven en overheden samen om de krachten te kunnen bundelen. In 2019 waren er nog 37 van dergelijke centra, inmiddels zijn dat er 50. Inmiddels zouden 550 van de 700 lectoren in het hbo betrokken zijn. ScienceGuide spreekt van een groeibriljant voor praktijkgericht onderzoek.
Artikel ScienceGuide


NWO-debat over samenwerking in de wetenschap

Tijdens het NWO-debat werd onlangs weer eens duidelijk hoe complex samenwerking in de wetenschap is en dat ook een onafhankelijke positie niet heilig is. Daarover deed het HOP verslag. Zo werd erop gewezen dat je ook als fundamenteel wetenschapper onderdeel kan zijn van een bedrijf als ASML. Om te werken aan inzichten die het bedrijf pas over vele jaren kan inzetten. Een expert in antennetechniek deed daarnaast uit de doeken hoe voorzichtig hij moet zijn als hij met Chinese collega's spreekt over 6G-technieken waar Huawei in geïnteresseerd zou kunnen zijn. Ook blijkt uit het gesprek dat het weleens fout kan gaan. Zo vertelde Marcel Geurts van chipsbedrijf NXP dat zijn chips onbedoeld zijn geëindigd in Russische wapens.
Artikel HOP/Utoday


Universiteit Twente opent Robotics Centre

De Universiteit Twente heeft het Robotics Centre geopend en spreekt daarbij van een belangrijke mijlpaal. Het moet dé plek worden waar studenten, overheden, bedrijven, ngo's en kennisinstellingen samenwerken om via robotica oplossingen voor de toekomst bedenken. "Robotica is al jaren een snelgroeiende sector en de laatste tijd gaan de ontwikkelingen razendsnel. De vraag vanuit de overheid en bedrijfsleven naar experts die robotinnovaties ontwikkelen is groot. Daar maken we werk van. Daarom bundelen we onze expertise op dit vlak en brengen onderwijs, onderzoek en innovatie samen", aldus manager Steven van Roon. "Zo ontstaat een uniek multidisciplinair centrum, waarin we werken aan de ontwikkeling van bijvoorbeeld (operatie)robots voor de medische zorg, robots voor industriële toepassingen en robots die we direct verwelkomen in ons dagelijks leven."
Artikel Utwente


Technische universiteiten presenteren Sectorplan Techniek

De vier Technische Universiteiten hebben samen met de Rijksuniversiteit Groningen een Sectorplan Techniek ingediend bij het ministerie. Mocht het plan door het ministerie worden goedgekeurd dan maakt dit 40 miljoen euro vrij voor de versterking van de technische wetenschappen. "De ambitie van het sectorplan is om zowel de construerende technische wetenschappen (onder meer werktuigbouwkunde, elektrotechniek en civiele techniek) als de ontwerpende ingenieurswetenschappen (onder meer industrieel ontwerpen, bouwkunde en technische bestuurskunde) te versterken, waarbij met name aandacht uitgaat naar een multidisciplinaire aanpak en zogenaamde cross-over opleidingen zoals die op het gebied van medische technologie, duurzame voedselvoorziening en robotica", zo valt te lezen in het persbericht.
Artikel 4TU


Universiteit Maastricht komt met masterspecialisatie Quantum Computing

De Universiteit Maastricht (UM) start vanaf volgend jaar (naar eigen zeggen als eerste) met een masterspecialisatie Quantum Computing. Volgens de betrokkenen is de vraag bij bedrijven en onderzoeksgroepen naar dergelijke experts groot. "Ze willen iemand in hun team die kan adviseren over de mogelijkheden van quantum computing in hun organisatie. Denk bijvoorbeeld aan financiële instellingen die meer willen weten over gegevensversleuteling die bestand is tegen quantumtechnologie, of aan wetenschappers die onderzoek doen naar quantum computing", aldus Matúš Mihalák van de UM.
Artikel Maastricht University


Opnieuw uitstel commissiedebat Wetenschapsbeleid

Het commissiedebat Wetenschapsbeleid is opnieuw uitgesteld en zal nu worden gehouden op 18 april. Verder is er een kabinetsreactie gevraagd (te ontvangen voor het commissiedebat Wetenschapsbeleid) over de adviesvraag aan de AWTI over het objectief vaststellen van de kwaliteit van wetenschap.
Besluitenlijst OCW-procedurevergadering


Kuipers: Onderzoeksstructuur versterken in het kader van pandemische paraatheid

Minister Kuipers heeft in een schriftelijk overleg met de Kamer aandacht voor het versterken van de Nederlandse onderzoeksstructuur in het kader van de pandemische paraatheid. "Dat doe ik door multidisciplinaire samenwerking te bevorderen, kennisinstrumenten te (laten) ontwikkelen en kansen te creëren voor deelname aan (internationale) kennisprogramma’s. Goede samenwerking rond kennisvraagstukken in niet-pandemische tijden zorgt ook voor effectieve samenwerking in tijden van een pandemie. De wetenschap is gebaat bij een sterk fundament, wendbaarheid en goede onderlinge samenwerking”, aldus Kuipers.
Verslag van een schriftelijk overleg


Actieplan Groene en Digitale Banen gepresenteerd

Het kabinet heeft het Actieplan Groene en Digitale Banen gepresenteerd. Het actieplan sluit aan op de acties uit het aanvalsplan van de Industriecoalitie en de coalitie van ICT-werkgevers en moet een belangrijke bijdrage leveren om de kabinetsdoelen te halen voor de vermindering van broeikasgassen en meer dan één miljoen ICT-geschoolden in 2030. In de brief valt te lezen dat het kabinet de investeringen van de sector (€500 miljoen) wil matchen, wat zou betekenen dat er in totaal 1 miljard euro beschikbaar zou komen. Het kabinet zet in het plan in op vier pijlers: 1) verhogen instroom in bètatechnisch onderwijs; 2) behoud en vergroten van de instroom in de bètatechnische arbeidsmarkt; 3) arbeidsproductiviteitsgroei, en 4) versterken governance en tegengaan versnippering. Voor de zomer wordt de Kamer geïnformeerd over de voortgang van de verdere inrichting van de governance en de uitvoering van het Actieplan. Podcast Betrouwbare Bronnen wijdde met Platform Talent voor Technologie een uitzending aan het tekort aan jongeren met een technische opleiding. AWTI-voorzitter Eppo Bruins maakte duidelijk dat jongeren een opleiding moeten volgen die bij bij hen past en dat is nu lang niet altijd het geval. Ook is het nodig de mismatch tussen opleidingen en arbeidsmarkt aan te pakken. AWTI schreef daar eerder over in het advies ‘Stelsel op scherp gezet’ 
Kamerbrief kabinet
Overzicht acties Actieplan Groene en Digitale Banen
Persbericht Rijksoverheid
Podcast Betrouwbare Bronnen
AWTI-advies Het stelsel op scherp gezet


Kamer wil onderzoek naar de impact van AI op het onderwijs

D66 heeft in het tweeminutendebat Digitalisering in het onderwijs middels een door AI-gegenereerde motie (45) aandacht gevraagd voor de impact van AI op het onderwijs. De motie verzoekt het kabinet "om op korte termijn een AI-strategie te ontwikkelen met betrekking tot de impact van AI op het onderwijs, en de Kamer op de hoogte te houden van de voortgang van deze strategie". De motie kreeg van minister Dijkgraaf 'oordeel Kamer' en werd dinsdag door de Kamer aangenomen.
Verslag debat

Nieuws en achtergronden uit Europa

Nederlandse universiteiten doen mee aan pilot Europees diploma

Twee Nederlandse universiteiten doen mee aan een pilot om te onderzoeken op welke manier een gezamenlijk Europees diploma kan worden geïntroduceerd. Dat schrijft Neth-ER na een persbericht van de Europese Commissie. De pilot is onderdeel van tien toegewezen projecten vanuit Erasmus+ met betrekking tot het Europese diploma en het vormen van universiteitsallianties. "Door het label voor een Europees diploma en het wettelijk statuut voor allianties van Europese universiteiten te testen zetten we de vlaggenschipinitiatieven van de Europese strategie voor universiteiten voort en tillen we de transnationale samenwerking naar een nieuw niveau van intensiteit", aldus Eurocommissaris Gabriel.
Persbericht Europese Commissie
Artikel Neth-Er
Artikel ScienceBusiness


EIC: Aanzienlijke vooruitgang in investeringen vanuit fonds

Het fonds van de European Innovation Council meldt dat sinds november 2022 er 42 nieuwe toekenningen van investeringen in deeptechbedrijven zijn vastgesteld met een totaal van 331 miljoen euro. In het persbericht spreekt de EIC van baanbrekende startups die bezig zijn met grensverleggende innovaties. Volgens de EIC is er sinds september sprake van een aanzienlijke vooruitgang, omdat het fonds nu volledig operationeel is. Het is onbekend of er bij de nieuwe selectie ook Nederlandse of Vlaamse bedrijven zitten. Niet alle toekenningen worden gepubliceerd.
Persbericht EIC


Minder ERC Consolidator Grants voor Nederland

Nederland heeft in 2022 minder Consolidator Grants van de European Research Council binnengehaald. Dat concludeert Neth-ER. In totaal ontvingen Nederlandse onderzoekers 20 van de 321 beurzen. Een jaar eerder werden nog 27 van de 313 beurzen binnengehaald.
Artikel Neth-ER
Nieuwsbericht European Research Council
Lijst toekenningen


Positieve resultaten Quantum Technologies Flagship

De Europese Commissie meldt de eerste resultaten naar aanleiding van een evaluatie van de eerste drie jaar van het Quantum Technologies Flagship. Het is gelukt om meer wetenschappelijke inzichten in te zetten voor commercieel gebruik. Dit is een van de hoofddoelen van het initiatief. Zo zijn er 25 startups opgericht en 105 octrooien aangevraagd. De komende jaren moet verder geïnvesteerd worden om in 2025 een eigen kwantumcomputer te kunnen presenteren. In het persbericht en in een artikel op Neth-ER worden de diverse resultaten toegelicht.
Artikel Neth-ER
Persbericht Europese Commissie
Rapport Europese Commissie


EP-commissies: Leg academische vrijheid vast in verdrag

Twee commissies van het Europees Parlement willen dat academische vrijheid wordt vastgelegd in het verdrag van de Europese Unie. Daarover schrijft Neth-ER. Het betreffen de commissies voor industrie, onderzoek en energie (ITRE) en de commissie voor onderwijs en cultuur (CULT). Zij doen hiermee een aanbeveling aan de commissie die gaat over constitutionele zaken. De CULT-commissie wil daarnaast dat er minimumstandaarden komen voor onderwijs, onder andere op het gebied van digitale vaardigheden en Science, Technology, Engineering, Arts & Mathematics (STEAM)-onderwijs.
Artikel Neth-ER
Brief ITRE-commissie
Brief CULT-commissie (uit oktober)


Opinie: Zet in op technologieneutrale AI Act

In een publicatie op Data Innovation wordt gewaarschuwd dat het huidige voorstel voor de AI Act innovatie remt. De reikwijdte zou namelijk zo breed zijn gemaakt dat heel veel AI-systemen eronder vallen, ook systemen die geen risico vormen. Er zou daarom gewerkt moeten worden aan technologieneutrale AI-wet die risico's van AI afdekt, maar tegelijkertijd ruimte laat voor innovatie. "Terwijl de EU haar zogenaamde 'digitale decennium' doormaakt, vluchten haar unicorns en meest veelbelovende AI-start-ups al ergens anders heen", zo valt te lezen. "Het probleem met technologiespecifieke voorschriften is dat ze snel achterhaald kunnen raken door niet te anticiperen op toekomstige innovaties en een voortdurende wijziging vereisen om relevant te blijven."
Publicatie Data Innovation


Europese Commissie wil locatie voor Horizon Europe openen in Oekraïne

De Europese Commissie is van plan om in de loop van het jaar een vestiging van Horizon Europe te openen in Kiev. Het kantoor moet de onderzoeks- en innovatienetwerken versterken tussen Oekraïne en de Europese instituties. Eurocommissaris Gabriel: "Het Horizon Europe-kantoor in Oekraïne zal sterkere banden tot stand brengen tussen de EU en de Oekraïense onderzoeks- en innovatiegemeenschappen".
Nieuwsbericht Europese Commssie


LERU roept tot herziening Horizon Europe

De Europese universiteitenkoepel LERU sluit zich aan bij de oproep van The Guild dat Horizon Europe nu te weinig onderzoekers prikkelt om mee te doen. De reikwijdte zou te beperkt zijn en te veel gefocust op snelle, hoogwaardige en concrete resultaten. Hierdoor zouden slechts weinig onderzoekers aan de verwachtingen kunnen voldoen waardoor veel onderzoekers niet te de moeite nemen een aanvraag te doen. Volgens Laura Keustermans van LERU zou de reikwijdte moeten worden verbreed en meer ruimte moeten bieden voor disruptief onderzoek. The Guild heeft inmiddels ook opgeroepen om onderzoek op het gebied van sociale wetenschappen, kunst en geesteswetenschappen in Horizon Europe te versterken, alsmede het onderzoek in gezondheidswetenschappen.
Artikel University World News
Nieuwsbericht LERU
Nieuwsbericht The Guild (gezondheidswetenschappen)
Nieuwsbericht The Guild (overige wetenschappen)


EPC: Aanbevelingen voor een digitaal en duurzaam energiesysteem

Het European Policy Centre heeft vier aanbevelingen gepresenteerd om digitalisering optimaal te laten bijdragen aan een duurzaam energiesysteem. Zo moeten er in de EU afspraken gemaakt worden over uitwisseling van energiegegevens, inclusief interoperabele standaarden en privacywaarborgen. Ook moet gewerkt worden aan digitale vaardigheden, cyberbeveiliging en financiële prikkels om de energiesector sneller te laten digitaliseren.
Discussiestuk EPC


Digitaal partnerschap EU-Singapore

De Europese Unie en Singapore hebben een nieuw digitaal partnerschap gelanceerd. De partijen hebben aangekondigd intensiever samen te werken op kritieke gebieden, waaronder halfgeleiders, betrouwbare gegevensstromen, digitale vaardigheden, digitale handel en de digitale transformatie van bedrijven en overheidsdiensten. “Als we de krachten bundelen met onze gelijkgestemde partners en samen optreden, kunnen we de normen voor de digitale wereld van morgen vaststellen en onze gemeenschappelijke belangen verdedigen”, aldus Eurocommissaris Breton.
Persbericht Europese Commissie


Science Business: VK zakt weg in participatie Horizon Europe

De Brexit heeft grote gevolgen voor de participatie van Britse onderzoeks- en onderwijsinstellingen binnen Horizon Europe, blijkt uit een brede analyse van ScienceBusiness. Onder Horizon 2020 was het VK nog de derde ontvanger met 9,8 procent van het totaal aantal deelnemers. Onder Horizon Europe is dit teruggezakt naar 4,9 procent. Een reden dat het VK ondanks de Brexit alsnog meedoet is dat zij participeren in consortia die globale en technologische uitdagingen proberen op te lossen. Dit is alsnog een belangrijk deel van het budget van Horizon Europe. Verder wordt in het artikel onder andere geconcludeerd dat de slagingskans van aanvragen is vergroot met Horizon Europe. Dit niveau ligt momenteel rond de 16 procent, terwijl Horizon 2020 bleef haken op 12 procent.
Artikel ScienceBusiness


VK: Enorme afname studenten uit EU sinds Brexit

Het HOP deed afgelopen week verslag van de effecten van de Brexit op de studentenaantallen in het Verenigd Koningkrijk. Zo blijken er veel minder Europese studenten naar het VK te vertrekken en komen er ook minder studenten uit het VK naar de EU. Opvallend is dat er wel veel studenten van buiten de EU naar het VK komen, onder andere vanuit Pakistan, India, China en de VS. Volgens het HOP is het voor Europese studenten sinds de Brexit een stuk duurder geworden om in het VK te studeren.
Artikel HOP/Utoday: Brexit: half zoveel EU-studenten naar Verenigd Koninkrijk

Nieuws en achtergronden uit de rest van de wereld

Universiteiten worstelen met ChatGPT

Wereldwijd worstelen universiteiten hoe ze moeten reageren op de snelle opkomst van ChatGPT. Daarover schreef University World News. Zo heeft het gerenommeerde Franse instituut Sciences Po de tool inmiddels verboden. Volgens Utoday wordt door de Universiteit Twente inmiddels gewerkt aan een nieuwe plagiaatregeling, zoals eerder al gebeurde bij de Universiteit Utrecht. TechCrunch schrijft dat OpenAI, de eigenaar en bouwer van ChatGPT, inmiddels een tool heeft ontwikkeld die zou kunnen helpen bij het detecteren van plagiaat, maar de resultaten hiervan schijnen nog niet geweldig te zijn. Cynthia Jackson-Hammond van de Amerikaanse Council for Higher Education Accreditation (CHEA) roept universiteiten op een balans te vinden. “Kunstmatige intelligentie en kwaliteitsborging in het hoger onderwijs hoeven niet op gespannen voet te staan. Elke instelling zal de complementaire balans tussen AI, academische kwaliteit en integriteit van de praktijk moeten bepalen”, zegt ze tegen University World News.
Artikel University World News
Artikel Utoday
Artikel TechCrunch


Timmermans: Afrika in beeld als belangrijkste partner duurzame energie

Vanwege de enorme beschikbaarheid van zonne-energie ziet Eurocommissaris Frans Timmermans Afrika als mogelijk belangrijkste partner van Europa. Dat liet hij weten in een interview met Euractiv. Europa heeft grote hoeveelheden hernieuwbare energie nodig en wil dit ook importeren vanuit Afrika. Momenteel wordt al gewerkt aan zeekabels vanuit Egypte naar Griekenland om duurzame elektriciteit te importeren. Ook Marokko is een logische kandidaat voor een dergelijke verbinding. Voor landen verder weg ziet Timmermans grote mogelijkheden om groene waterstof die voortkomt uit zonne-energie te transporteren.
Artikel Euractiv


Merics: China kan aantrekkelijke innovatiepartner blijven als Europa meebeweegt

China blijft een aantrekkelijke innovatiepartner, maar samenwerking vereist wel dat Europese bedrijven, onderzoekers en innovators meebewegen in de verschuivende prioriteiten van China op het terrein van financiering, laboratoria en ontwikkelingszones. Dat schrijft Merics in een analyse van China's strategie om een supermacht op het gebied van wetenschap en technologie te worden. "Europese actoren die betrokken zijn bij het Chinese innovatie-ecosysteem moeten zich ervan bewust zijn dat hun Chinese partners onder toenemende druk staan om bij te dragen aan het streven van China naar technologische zelfvoorziening en andere belangrijke strategische doelen", zo valt te lezen. Merics stelt vast dat het innovatiesysteem steeds meer vanuit de Communistische Partij gestuurd wordt, waarbij vooral gekeken wordt naar nationale doelstellingen. "Dit zorgt voor spanning met de principes van openheid en internationale samenwerking die aan veel van het (fundamentele) onderzoek in Europa ten grondslag liggen."
Analyse Merics


EU en India van start met Handels- en Technologieraad

De EU en India zijn van start met hun Handels- en Technologieraad. De raad zal zich onder andere richten op een gezamenlijke aanpak op het gebied van: 1) Strategische technologieën, digitale governance en digitale connectiviteit, 2) Groene en schone energietechnologieën, 3) Handel, investeringen en veerkrachtige waardeketens.
Nieuwsbericht Europese Commissie


Experts: Meer nodig voor emissievrij India in 2070

De investeringen die India wil doen om toe te werken naar een groene energieproductie, omgerekend zo'n 4 miljard dollar, is niet voldoende om de doelstellingen te kunnen halen. Dat zeggen experts in een artikel op Nature. In november 2021 stelde het land als doel om in 2070 volledig emissievrij te zijn. Een behoorlijke uitdaging voor een van de mondiaal zwaarste uitstoters. "Maar om het doel van netto nul in 2070 te halen, zal het vele decennia van consistent beleid vergen om over te stappen van kolen, olie en gas naar hernieuwbare energiebronnen", zegt klimaatwetenschapper Jayaraman Srinivasan van het Indian Institute of Science in Bengaluru. Ook zou meer synergie moeten ontstaan tussen beleidsmakers, industrie en de wetenschap.
Artikel Nature


CIGI duikt met essayreeks in noodzaak governance ruimtevaartsystemen

Denktank Centre for International Governance Innovation (CIGI) heeft een uitgebreide essayreeks gepubliceerd rondom de kansen en risico's die ontstaan als gevolg van het toenemende gebruik van ruimtevaartsystemen als kritieke infrastructuur voor communicatie, navigatie en aardobservatie. Volgens CIGI biedt dit grote maatschappelijke voordelen, maar worden de risico's onvoldoende onderkend en bestaat er dus ook geen stevig internationaal governancemodel. In de essayreeks wordt dit vraagstuk aangevlogen vanuit de perspectieven: 1) Ruimteveiligheid en risico's, 2) Internationale governance-uitdagingen, 3) Mondiale perspectieven en het streven naar inclusiviteit.
Essayreeks CIGI


Bruegel: Regelgeving aanpassen om Web3

Denktank Bruegel roept beleidsmakers op om regelgeving aan te passen in het licht van de opkomst van Web3. In het artikel wordt toegelicht hoe het internet in toenemende mate gedecentraliseerd zal gaan werken, waarbij gebruikers zelf eigenaar zijn van bepaalde onderdelen ervan. "In plaats van dat gebruikers toegang hebben tot online diensten via gecentraliseerde platforms zoals Facebook, Google en Amazon, kunnen ze zelf delen van het internet bezitten en beheren. Ze hoeven niet te vertrouwen op gecentraliseerde platforms voor toegang tot deze diensten", zo valt te lezen. "Met tokens kunnen eigenaren hun getokeniseerde digitale activa vrijelijk overdragen, uitlenen, doorverkopen of schenken. Dit opent deuren voor fundamenteel nieuw gebruikersgedrag en zakelijke kansen via gedecentraliseerde marktstructuren."
Analyse Bruegel


Nature: De mogelijkheden van zonne-energie uit de ruimte

Nature dook afgelopen week in de vraag of het realistisch is om op grote schaal zonne-energie in de ruimte op te vangen. Een belangrijke uitdaging daarbij is hoe de energie vervolgens naar de aarde getransporteerd wordt. Hierbij wordt onder andere gedacht aan microgolven, maar dit wordt wel de grootste uitdaging genoemd. Ook is het de vraag of de investering opweegt tegen het opvangen van zonne-energie op aarde.
Artikel Nature


Denktank: technologisch wantrouwen tussen EU en VS is ongegrond

De Centre of European Reform (CER) waarschuwt dat de verschillende benadering van China door de VS en de EU samenwerking op het gebied van technologie niet in de weg mag staan. In het artikel wordt uitgebreid geanalyseerd hoe de Amerikanen kiezen voor een agressieve aanpak van China, die door verschillende mensen in de EU wordt gezien als poging om de eigen economie te bevorderen. Toch is het wantrouwen tussen de VS en de EU ongegrond, zegt het CER. "De IRA zal niet zo catastrofaal blijken te zijn als de Europeanen vrezen; Amerikaanse exportcontroles zijn geen vorm van industriële strategie; en Europese regelgeving zal helpen om het technologische leiderschap van het Westen te behouden", zo valt te lezen.
Artikel CER


Denktank: Geavanceerde industrieën essentieel voor concurrentievermogen VS

Robert Atkinson van denktank ITIF schrijft in een analyse dat Amerika moet blijven investeren in geavanceerde technologieën om de belangrijkste wereldmacht te kunnen blijven. "Technologische innovatie is het belangrijkste slagveld van het mondiale speelveld geworden, en de concurrentie om technische dominantie zal ongekend hevig worden", aldus Atkinson, die vreest dat de VS anders de strijd verliest van China. Dat land heeft de VS op veel punten al ingehaald. De VS zou volgens hem dan ook moeten reageren met een vooruitstrevende industriële strategie om niet de mondiale technologische voorsprong en het mondiale leiderschap te verliezen.
Opinieartikel Wilson Quarterly