Opiniestuk: ‘Making the European Open Science Cloud work: where to go from here?’
De European Open Science Cloud (EOSC) is ‘een ingewikkeld beestje’, stelt een artikel van vijf wetenschappelijke organisaties uit de EU, waaronder de KNAW. “De visie om een ecosysteem van interoperabele gegevens en diensten op te bouwen, dat grensoverschrijdend is, interdisciplinair is en open onderzoek mogelijk maakt, is prachtig in zijn eenvoud. De realiteit is echter ongelooflijk complex.” Het opiniestuk schetst de belangrijkste uitdagingen en de benaderingen om hieruit te komen.
Nieuwsbericht KNAW
Publicatie KNAW (pdf)
Academia moeten ten dienste staan van de samenleving
Op 14 oktober organiseerde de organisatie van universiteiten CESAER de online conferentie ‘Academia for the benefit of society - Meeting critical challenges’. Er kwam een breed scala van sprekers aan het woord uit de academische wereld, de overheidssector, het bedrijfsleven en studentenorganisaties. Dat leverde een aantal verschillende inzichten op, bijvoorbeeld over de rol van academia in de triple helix.
Videoverslag Conferentie
Opinie: Politiek mag geen rol spelen in wetenschappelijke samenwerking met China
Op een internationale conferentie over de relatie tussen Europese en Chinese universiteiten, georganiseerd door de Universiteit Utrecht, klonk veel lof over het niveau van Chinese universiteiten. Volgens de aanwezigen komt er veel excellent onderzoek uit China, wat samenwerking met universiteiten uit dat land bijna onvermijdelijk maakt. Voor de politieke problemen die hierbij kunnen ontstaan, zouden duidelijke richtlijnen moeten komen. (Zie ook: ‘Denemarken: Debat over ambassadepersoneel dat lesgeeft aan universiteiten’, verderop in deze rubriek).
Nieuwsbericht ScienceGuide
Hoe heeft COVID-19 de communicatie over wetenschap naar publiek veranderd?
De COVID-19-crisis en de aanpak ervan hebben nog eens duidelijk gemaakt hoe belangrijk goede en accurate berichtgeving over vaak complexe wetenschappelijke onderwerpen is. Op 20 oktober organiseerde Nature hierover een gesprek tussen Fiona Fox (UK Science Media Centre), Volker Stollorz (Science Media Center Duitsland) en Alice Henchley (Springer Nature). COST (European Cooperation in Science and Technology) publiceerde in februari van dit jaar een rapport over wetenschapscommunicatie in tijden van COVID-19. Ook dat ging over hoe wetenschapscommunicatie de laatste twee jaar ingrijpend is veranderd. Het beschrijft hierbij ook een aantal goede voorbeelden.
Videoverslag (YouTube)
Rapport COST (pdf)
Onderzoek naar gebruik van kennis en technologie voor beleid in crisistijd
In de afgelopen anderhalf jaar moesten politici onder hoge druk beslissingen nemen. Wetenschappelijke kennis, technologie en innovatie hebben daarbij een allesbepalende rol gespeeld, constateert het European Parliamentary Technology Assessment network (EPTA) op basis van een onderzoek naar het overheidsbeleid in 23 landen. Het rapport blikt ook vooruit door te kijken naar de vraagstukken die aangepakt moeten worden om samenlevingen weerbaarder te maken tegen toekomstige pandemieën en crises.
Nieuwsbericht Rathenau Instituut
Rapport EPTA (pdf)
Lisbon Council: Digitale overheid moet burger centraal stellen
De denktank Lisbon Council heeft een rapport uitgebracht over de noodzaak om burgers centraal te stellen in de digitale overheid. Het analyseert zes succesvolle projecten, uit Bologna, Espoo, Milaan, Murcia, Rotterdam en Tallinn, en trekt hier conclusies uit over het stimuleren van digitale dienstverlening door Europa, de lidstaten en lokale overheden.
Nieuwsbericht Lisbon Council
Rapport Lisbon Council (pdf)
Gaia-X cloud: Een veilige haven voor Europese gegevens?
Europa heeft net de tweede verjaardag van Gaia-X gevierd. Het cloud-dataproject is bedoeld als Europees alternatief voor de grote, voornamelijk Amerikaanse, clouddiensten en zou de “Europese waarden van transparantie, openheid, gegevensbescherming en veiligheid” moeten beschermen. Volgens een artikel van DW zijn veel bedrijven in de EU sceptisch over het idee of hebben er gewoon nog nooit van gehoord.
Artikel DW
Aankondiging Gaia-X
Raad voor Regelgeving kritisch over geplande Datawet
EurActiv heeft een kritisch rapport van de Europese Raad voor Regelgeving (Regulatory Scrutiny Board; RSB) kunnen inzien over de in ontwikkeling zijnde Datawet. De RSB constateert grote onduidelijkheden op drie punten: de voorwaarden waaronder overheidsinstanties toegang kunnen krijgen tot gegevens van bedrijven, de compensatie die bedrijven hiervoor krijgen en de wisselwerking van de Datawet met andere wetgevingsbesluiten.
Nieuwsbericht EurActiv
Techsector waarschuwt voor politisering discussie halfgeleiderindustrie
De digitale sector was te spreken over de aankondiging, door de Europese Commissie, van een ‘Chips Act’ die Europa weerbaarder zou maken tegen schokken in de externe toelevering van computerchips. Die strategie moet echter niet worden gericht op het creëren een “eigen” chipsindustrie, maar op het ontwikkelen van een ecosysteem dat altijd aan de vraag naar chips kan voldoen. Dat hoeft helemaal geen louter Europees systeem te zijn. Aan de basis van het standpunt van Business Europe ligt een discussiestuk van de Duitse federatie van elektrische en elektronische fabrikanten (ZVEI). Volgens een artikel van de denktank CEPA (Center for European Policy Analysis) levert deze benadering wel een geopolitieke puzzel op. Politiek is de discussie dus sowieso.
Nieuwsbericht Digital Europe
Publicatie ZVEI (pdf)
Nieuwsbericht EurActiv
Artikel CEPA
De stand van kunstmatige intelligentie 2.0
Het Joint Research Centre (JRC) van de Europese Commissie heeft een studie uitgevoerd naar de stand van kunstmatige intelligentie (AI): een operationele definitie van de technologie, een beknopte taxonomie, een lijst van trefwoorden voor de kerndomeinen van het AI-onderzoeksveld, aangevuld met transversale onderwerpen zoals AI-toepassingen of ethische en filosofische overwegingen. Bij dit alles is steeds gedacht vanuit drie perspectieven: beleid, onderzoek en industrie.
Rapport JRC
EU sluit partnerschap met Bill Gates op het gebied van klimaattechnologie
Tijdens de VN-klimaatconferentie (COP26) hebben de Europese Commissie (EC), Breakthrough Energy (Bill Gates) en de Europese Investeringsbank een, naar eigen zeggen “baanbrekend”, partnerschap gesloten. Dit wil voor de periode 2022-2026 zeker 820 miljoen euro mobiliseren voor het ontwikkelen, commercialiseren en inzetten van innovatieve technologieën die de ambities van de Europese Green Deal en de klimaatdoelstellingen van de EU voor 2030 dichterbij brengen. Het gaat om technologieën voor schone waterstof, duurzame vliegtuigbrandstoffen, directe luchtafvang en langdurige energieopslag.
Nieuwsbericht EC
Q&A EU-Catalyst Partnership
Nieuwsbericht Science|Business
Nieuwe EU-alliantie wil groei Europese start-ups versnellen
26 EU-lidstaten, IJsland en de Europese Commissie hebben de European Startup Nations Alliance (ESNA) opgericht. De nieuwe entiteit gaat de landen steun verlenen bij het laten groeien van hun start-ups, door het delen van best practices, het bevorderen van de implementatie van beleid en het monitoren van de vooruitgang. Onderwerpen waarnaar de aandacht uitgaat zijn onder meer het snel kunnen opstarten van een nieuw bedrijf, soepele markttoegang, het aantrekken en behouden van talent en het scheppen van mogelijkheden voor aandelenopties als vorm van betaling van medewerkers. Mogelijk valt er voor veel landen wat te leren van het VK, waar de technologiesector momenteel booming is. Een artikel van de Europese denktank Institut Montaigne vertelt daar meer over. In oktober 2020 bracht de AWTI het advies ‘Beter van start’ uit. Daarin werd geconstateerd dat ook Nederlandse kennisintensieve start-ups behoefte hebben aan meer ondersteuning vanuit de overheid, met name op het gebied van ondernemerschap, doorgroei en financiering.
Nieuwsbericht EC
Artikel Institut Montaigne
Advies AWTI (oktober 2020)
Wat maakt ‘innovatiegebieden’ succesvol?
‘Geographies of innovation’. Zo worden tegenwoordig gebieden genoemd als innovatieparken, ‑hubs, ‑districten, ‑clusters en (geografische) ‑ecosystemen. Het Joint Research Centre (JRC) van de Europese Commissie heeft ze geclassificeerd en een vergelijkende analyse uitgevoerd van dertien van deze gebieden uit vier steden. Dit levert inzichten op in beleid dat “innovatiegeografieën” bevordert.
Rapport JRC
Denemarken: Debat over ambassadepersoneel dat lesgeeft aan universiteiten
De rechtse Deense Volkspartij (DF) wil dat universiteiten alle personeelsleden van buitenlandse ambassades registreren die bij hen lesgeven. Volgens DF kunnen ambassademedewerkers uit bepaalde landen ‘Trojaanse paarden’ zijn, die toezicht willen houden op hun landgenoten of politieke invloed nastreven. De Deense minister voor Hoger Onderwijs Jesper Petersen gaat vooralsnog niet mee in de DF-wens, maar de discussie is nog niet ten einde.
Bericht University World News
Portugal: Programma om technologieoverdracht van universiteiten te stimuleren
Met steun van het Europees Investeringsfonds (EIF) krijgt Portugal een programma dat 250 miljoen euro aan risicokapitaalinvesteringen wil mobiliseren voor technologie-overdrachtsprojecten vanuit universiteiten. Het Portugal Tech II-programma richt zich vooral op kunstmatige intelligentie, machinaal leren, fintech, gezondheidstechnologie en cyberveiligheid.
Nieuwsbericht EIF
Nieuwsbericht Science|Business
VK: Netwerk van universiteiten met buitenlandse campussen
Op initiatief van de universiteiten van Newcastle en Nottingham is het UK University Overseas Campuses Network opgericht. Het netwerk is bedoeld om de uitwisseling van kennis en ervaring te versterken en “de reputatie van het VK als supermacht op het gebied van wetenschap en onderwijs” te vergroten. In eerste instantie hebben 17 Britse universiteiten zich bij het netwerk aangesloten, die samen 27 internationale campussen hebben, waar meer dan 60.000 studenten een Britse opleiding volgen.
Nieuwsbericht UK Universities
Bericht University World News
VK: Overeenkomst met VS over kwantumonderzoek
Wat het VK nog niet is gelukt met de EU, is nu wel gerealiseerd met de VS: het tekenen van een overeenkomst over samenwerking op het gebied van kwantumonderzoek. In het kader van het partnerschap gaan de twee landen academici uitwisselen, op kwantum gerichte bedrijven met elkaar verbinden en beleidskwesties bespreken die voortvloeien uit kwantum, waaronder veiligheid.
Nieuwsbericht Science|Business
VK: Sociaal ondernemerschap en milieuduurzaamheid
In alle markten zijn business cases op te stellen voor milieuduurzaamheid, maar veel mkb-bedrijven laten die kans liggen. Wat zouden zij kunnen leren van sociale ondernemingen en milieuondernemerschap?, vraagt een studie van het Britse Enterprise Research Centre (ERC) zich af. Het rapport doet ook beleidsaanbevelingen aan de overheid om de integratie van sociale en milieudoelstellingen in het bedrijfsleven te bevorderen.
Rapport ERC
VK: Wat is de drijvende kracht achter de groei van de Britse technologie?
De Britse technologiesector is booming. Britse unicorns en start-ups zijn aanzienlijk gegroeid en trekken durfkapitaal aan. Het VK loopt zijn achterstand in op tech-hotspots in de VS en China. Een artikel van de denktank Institut Montaigne vertelt meer over de van de Britse techsector en de redenen waarom deze de laatste jaren zo hard is gegroeid.
Artikel Institut Montaign
