AWTI e-mail alert 6 februari 2020

Publicatie advies ‘Versterk de rol van wetenschap, technologie en innovatie in maatschappelijke transities’

De AWTI publiceert vrijdag 7 februari een advies aan de regering over een sterkere rol voor wetenschap, technologie en innovatie in maatschappelijke transities. De AWTI beantwoordt in dit advies de vraag: hoe kan de regering de bijdrage van wetenschap, technologie en innovatie aan maatschappelijke transities verbeteren?  Het advies is vanaf vrijdag 7 februari vanaf 07.00 uur te downloaden via de website www.awti.nl  

AWTI-symposium: volgeboekt en programmawijziging

Vrijdag 7 februari organiseert de AWTI een symposium over de rol voor wetenschap, technologie en innovatie in maatschappelijke transities in de Glazen Zaal te Den Haag. Dit naar aanleiding van het advies dat de AWTI hierover dezelfde dag publiceert. Inmiddels hebben zich meer dan 130 deelnemers aangemeld en is er een wachtlijst. De raadsleden en raadsmedewerkers van de AWTI zien er naar uit met u in gesprek te gaan naar aanleiding van het advies. 

Programmawijziging: helaas is één van de eerder aangekondigde sprekers verhinderd. In haar plaats hebben we Martin Baptist (WUR) bereid gevonden om ons vertellen over de ‘Kaart van Nederland 2120’ die de WUR onlangs presenteerde. Tijdens het symposium zal duidelijk worden hoe goed deze kaart past bij het advies van de AWTI.  Het aangepaste programma is te vinden op de AWTI-website.
Programma
 

Ondernemers pleiten voor meer inspanningen sleuteltechnologieën

“Start nog deze kabinetsperiode met een extra investeringsimpuls gericht op de sleuteltechnologieën”. Dat is het eerste van de tien zaken die de werkgeversverenigingen VNO-NCW en MKB-Nederland onder de aandacht van de Tweede Kamer willen brengen via een ‘tienpuntenplan voor versterking van het Nederlandse innovatiebeleid’. Dit is opgesteld ten behoeve van het Algemeen Overleg over het innovatiebeleid dat gisteren plaatsvond. De AWTI presenteerde vorige week het advies ‘Krachtiger kiezen voor sleuteltechnologieën’. Volgens de raad moeten hogere investeringen gepaard gaan met een integrale aanpak, die de krachten bundelt en verbindt de economische kansen van sleuteltechnologieën met maatschappelijke uitdagingen en vraagstukken op het gebied van publieke waarden.
Nieuwsbericht VNO-NCW
Tienpuntenplan VNO-NCW / MKB-Nederland
AWTI-advies

EPO publiceert redenen voor afwijzing octrooiaanvragen door machine als uitvinder

Het Europees Octrooi Bureau (EPO) heeft een besluit gepubliceerd waarin het de redenen uiteenzet voor zijn recente weigering van twee Europese octrooiaanvragen waarin een AI-systeem als uitvinder werd aangewezen. Volgens het EPO kunnen alleen natuurlijke personen uitvindingen doen.
Nieuwsbericht EPO
Afwijzing Octrooiaanvraag – 1 (pdf)
Afwijzing Octrooiaanvraag – 2 (pdf)

Problemen met repliceren kankerstudies moet ‘wake-up call’ zijn voor wetenschap

Het in Virginia gevestigde Center for Open Science legt momenteel de laatste hand aan een herhaling van experimenten uit 50 ‘high impact’ papers op het gebied van kankerbiologie. Er bleken zoveel methodologische gegevens te ontbreken, dat meer dan de helft van de replicaties niet lukte. Dat zou een “wake-up call” naar de wetenschap moeten zijn, aldus de directeur van het centrum, professor Brian Nosek.
Artikel Times Higher Education
 

KNAW: meer middelen voor ongebonden onderzoek nodig bij NWO

Onderzoeksfinancier NWO (Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek), besteedt twee keer zoveel geld aan strategisch onderzoek als aan ongebonden onderzoek. “Die twee typen wetenschappelijk onderzoek zijn even belangrijk en daarom moet de verhouding tussen beide in evenwicht worden gebracht”, schrijft de KNAW in het rapport ‘Evenwicht in het wetenschapssysteem’. Het rapport is geschreven door de Commissie Weckhuysen. NWO en de VSNU zijn het eens met de aanbevelingen van de commissie.
Nieuwsbericht KNAW
Rapport KNAW – Commissie Weckhuysen (pdf)
Reactie NWO
Reactie VSNU

Jos de Jonge: “Nederland investeert voldoende in R&D”

Nederland doet het uitstekend als het gaat om onderwijs en onderzoek, en dat komt mede door de goede overheidsfinanciering. In gesprek met ScienceGuide breekt voormalig Hoofd Onderzoek van het Rathenau Instituut Jos de Jonge heel wat heilige huisjes af. “Er is al jarenlang niet bezuinigd op het hoger onderwijs” en “de publieke investeringen in r&d zijn vergelijkbaar met die van andere toplanden in de OESO”. Het miljard euro waarvoor onderwijsminister Ingrid van Engelshoven zich komend jaar hard wil maken, komt er naar zijn mening dan ook niet. En: “Voor onderzoekfinanciering hebben intensiveringen vooral zin als je ze gericht investeert voor onderwerpen die je als samenleving belangrijk vindt. Hoeveel dat moet zijn hangt af van de ambitie.”
Artikel ScienceGuide

Kabinet weifelt over haalbaarheid EU-betaling internationale studenten

Het CDA en de VVD willen, geïnspireerd door de SER, dat de Europese Unie gaat betalen voor de hoge instroom van Europese studenten in het Nederlandse hoger onderwijs. Beide partijen sturen het kabinet met die boodschap naar Brussel, maar dat twijfelt nog over de effectiviteit van het voornemen en legt de verantwoordelijkheid bij de VSNU.
Nieuwsbericht ScienceGuide

Nederland valt buiten top 10 start-upvriendelijke landen van de wereld

Veel factoren bepalen of een start-up succesvol wordt, zoals vastberadenheid, motivatie, innovatie, getalenteerde medewerkers, ambitieuze leiders en natuurlijk een geweldig idee. Maar er moet ook gemakkelijk toegang zijn tot investeringen, steun van versnellers en incubators, en een sterke en goed ontwikkelde infrastructuur. En de overheid moet financiële en andere steun verlenen. Op basis van een analyse van een aantal van deze factoren heeft Hansen & Company de 10 meest startersvriendelijke landen ter wereld op een rijtje gezet. Japan staat op 1, Duitsland op 2 en de VS op 3. Nederland komt niet in de top 10 voor.
Artikel

Hoe de Nederlandse kwantumdelta zich stap voor stap ontwikkelt

Hoewel kwantumtechnologieën nog maar net vorm beginnen te krijgen, is het tijd om na te denken over de kansen die ze bieden, aldus een artikel van Holland High Tech, zowel om bestaande bedrijven te versterken als om nieuwe kansen te genereren. In Nederland is het Qutech-initiatief leidend in het streven naar het opstarten van een kwantumindustrie.
Artikel Holland High Tech

Technologie leidt zelden tot eenvoudige successen

Nu de kritiek op The Ocean Cleanup aanzwelt, ziet historicus Adriaan Duiveman een interessante overeenkomst met een 18e-eeuwse wonderlijke watermachine. “We putten hoop uit het idee dat knappe koppen ons uit de penarie helpen. Maar de geschiedenis leert dat technologie zelden een simpel succesverhaal is.”
Artikel Nemo Kennislink

Nieuwsbrief Innovatie-estafette

Wat wil de overheid bereiken op innovatiegebied? En welke innovaties maken de komende tien jaar het verschil? Onder andere scheikundige Eline Hutter, hoogleraar Economie en Beleid van Technologische Innovatie Floor Alkemade en Karlo van Dam van de directie Innovatie en Kennis van het ministerie van EZK geven hun visie in het nieuwste nummer van de Nieuwsbrief Innovatie-estafette.
Publicatie

Upskilling vergt een integrale aanpak

“Upskilling is veel meer dan het inrichten van een uitgebreid trainingsaanbod met cursussen over robotisering, data-analyse en kunstmatige intelligentie.” Dat betoogt een blogpost op de website van PwC. Waar het wél om gaat, is “het ontwikkelen van een mix aan technische, digitale en zachte competenties”. Het PwC-onderzoek ‘De verschuiving van vaardigheden - een analyse van de evolutie van onze competenties’, vertelt daar meer over. Het onderwerp “hoort thuis op de agenda van het bestuur”.
Artikel PwC
Rapport PwC (pdf)
 

Europese Commissie presenteert ambitieus Werkprogramma 2020

De Europese Commissie, onder presidentschap van Ursula von der Leyen, heeft haar eerste werkprogramma voorgesteld. Dit programma voor 2020 vertaalt zes hoofdambities naar concrete initiatieven en hun timing. De zes ambities zijn: de Europese Green Deal, een Europa dat klaar is voor het digitale tijdperk, een economie die werkt voor mensen, een sterker Europa in de wereld, promoten van de Europese manier van leven, en een nieuwe impuls voor de Europese democratie.
Nieuwsbericht EC
Werkprogramma EC 2020 (pdf)

Post-Brexit: hoe verder met onderwijs en onderzoek?

Door de brexit van afgelopen vrijdag verandert komend jaar nog (vrijwel) niets op het gebied van onderwijs en onderzoek. Maar daarna ligt alles open. Organisaties voor hoger onderwijs en onderzoek uit het VK en de EU bevestigen opnieuw dat zij willen samenwerken en roepen hun regeringen op om dit tot een prioriteit te maken in de besprekingen over de toekomstige betrekkingen. Science|Business vroeg aan wetenschappers uit beide regio’s: hoe nu verder? “Blijven samenwerken” en “snelheid maken in de onderhandelingen”, zijn de meest voorkomende antwoorden. Een artikel van Science Magazine denkt echter dat onderhandelingen over andere onderwerpen prioriteit zullen hebben. Een rapport van de denktanks Wellcome en Bruegel pleit daarom voor een zelfstandig akkoord voor onderzoek tussen het VK en de EU, aldus een tweede bericht van Science|Business. De denktanks constateren ook dat het VK het begin van Horizon Europe waarschijnlijk gaat missen. Een artikel van Science|Business zet de sterktes en zwaktes van het Britse O&O/ r&d-systeem op een rij, om duidelijk te maken hoe belangrijk blijvende samenwerking is. Weinig mensen in de universitaire wereld twijfelen daaraan (artikel University World News).
Nieuwsbericht VSNU
Nieuwsbericht Science|Business – 1
Artikel Science Magazine
Nieuwsbericht Science|Business – 2
Nieuwsbericht Bruegel
Rapport Wellcome / Bruegel (pdf)
Artikel Science|Business
Artikel University World News

Post-Brexit: hoe verder met de techsector?

Een artikel van Information Age legt uit wat er voor de Britse techsector op het spel staat na de brexit. Digital Europe pleit “voor een diepgaande en brede toekomstige handelsovereenkomst”. Het VK en de EU zouden er, volgens Digital Europe, naar moeten streven “de nieuwe relatie zo nauw mogelijk te houden om onnodige belemmeringen voor het succes van de digitale sector te voorkomen”. Op 13 januari jl. publiceerde TechUK een rapport over hoe de digitale-handelsrelatie tussen het VK en de EU eruit moet zien. Een aantal grote Europese organisaties van start-ups roept in een open brief, opgenomen in een artikel van Sifted, nog een stap verder te zetten. Het VK en de EU zouden de brexit moeten aangrijpen voor het realiseren van een ‘United Tech of Europe’.
Artikel Information Age
Nieuwsbericht Digital Europe
Nieuwsbericht TechUK (13 januari 2020)
Rapport TechUK (pdf)
Artikel Sifted

Toch mogelijkheden voor automatische gezichtsherkenning in EU

In een ontwerpdocument van de Europese Unie werd onlangs gesproken over het verbieden van automatische systemen voor gezichtsherkenning. Nu het document definitief is, is van een verbod geen sprake meer. Er worden wel voorwaarden verbonden aan het gebruik. Het voornemen om automatische gezichtsherkenning te verbieden, was “te mooi om waar te zijn”, aldus een artikel van Politico. “En dit is nog maar het begin van de grote botsing tussen de belangen van mensen, overheden en bedrijven”, stelt een artikel van Public Books.
Nieuwsbericht Bloomberg
Artikel Politico
Artikel Public Books

Onderzoeksintensieve universiteiten willen reguleringskader voor open data

Vorige week kwamen negen grote netwerken van onderzoeksintensieve universiteiten uit de hele wereld bijeen op de Sorbonne Universiteit in Parijs om te praten over de juridische aspecten van de uitwisseling van onderzoeksgegevens. Aan het slot namen ze een verklaring aan. Hierin bevestigen ze hun bereidheid om gegevens te delen. Ze roepen regeringen op een duidelijk wettelijk kader te ontwikkelen en middelen voor invoering te verschaffen.
Nieuwsbericht League of European Research Universities
Sorbonne Verklaring (pdf)
Nieuwsbericht Neth-ER

“Gericht beleid nodig om brain drain om te zetten in brain circulation”

Het bestrijden van de ‘brain drain’ van Oost‑ (en Zuid-) Europa naar West-Europa is voor het huidige Kroatische voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie een belangrijke prioriteit. Het vraagt beleid van de ‘oude’ EU-landen, maar evenzeer van de ‘nieuwe’, aldus Tome Antičić, de Kroatische staatssecretaris voor wetenschap en onderwijs in een artikel van Science|Business. CESAER, de Conference of European Schools for Advanced Engineering Education and Research, heeft een position paper uitgebracht over het stimuleren van ‘brain circulation’ in Europa. Het noemt vier concrete maatregelen die de EU zou moeten nemen.
Artikel Science|Business
Nieuwsbericht CESAER
Publicatie CESAER (pdf)

ERC: meer onderzoek nodig naar effect van ondernemerschapsonderwijs in ho

Er is een direct verband tussen het ondernemerschapsonderwijs binnen het hoger onderwijs en het opstarten van een bedrijf en andere vormen van economische groei. Maar hoe sterk dit verband is en welke onderwijsmethoden succesvol zijn of niet, zou nader moeten worden onderzocht, aldus een onderzoek van het Britse Enterprise Research Center (ERC).
Publicatie ERC (pdf)

Nieuwe EU-industriestrategie verwacht in maart

Op 4 maart 2020 lanceert de Europese Commissie een nieuwe industriestrategie en mkb-strategie. Er wordt veel gespeculeerd over de inhoud, maar volgens een bericht van Science|Business kan er nog veel aan veranderen. Digital Europe pleit in een advies onder andere voor een goed functionerend systeem voor de ontwikkeling, de beoordeling en het gebruik van geharmoniseerde Europese normen.
Nieuwsbericht Science|Business
Nieuwsbericht Digital Europe
Beleidsbrief Digital Europe (pdf)

Reuters: EU wil interne datamarkt om dominantie techreuzen te doorbreken

De Europese Unie wil één interne markt voor gegevens creëren om de dominantie van technische giganten als Facebook, Google en Amazon te doorbreken. Dat meldt Reuters op basis van een document van de Europese Commissie dat het persbureau naar eigen zeggen heeft kunnen inzien. Eén van de stappen, in dit verband, is de oprichting van een Europese datacloud, GAIA-X. Duitsland, Frankrijk en zo’n 100 bedrijven en organisaties uit de EU zijn bij dit project betrokken, aldus een bericht van Executive People. Een artikel van Wired vertelt meer over dit project. Volgens een artikel is het vooral een Duits project, waaraan ook Nederland gaat meewerken.
Nieuwsbericht Reuters
Nieuwsbericht Executive People
Artikel Wired
Artikel Link Magazine

Europese landen nemen beschermende maatregelen tegen Huawei

Het grootste Franse telecombedrijf, Orange, heeft Nokia en Ericsson uitgekozen om zijn 5G-netwerk in Frankrijk uit te rollen. Het heeft bewust afgezien van de diensten van Huawei, meldt Reuters. Het VK betrekt Huawei wél bij de uitrol van 5G over het land, maar het Chinese bedrijf krijgt geen toegang tot de kern van het systeem, noch tot militaire bases of tot nucleaire sites, meldt Information Age. Er komt geen Europees verbod op zaken doen met Huawei of andere (Chinese) bedrijven die een bedreiging van de Europese cyberveiligheid zouden kunnen vormen, meldt een bericht TechCrunch. De Europese Commissie (EC) meldt dat de EU-lidstaten wel een Toolbox zijn overeengekomen met risicobeperkende maatregelen, die ze de komende maanden moeten doorvoeren in hun beleid en wetgeving.
Nieuwsbericht Information Age
Nieuwsbericht Reuters
Nieuwsbericht TechCrunch
Persbericht EC
Cybersecurity Toolbox (pdf)
Cybersecurity Toolbox factsheet EC (pdf)
Q&A on the EU Toolbox

Hoe regelgeving innovatie kan faciliteren, ondersteunen en mogelijk maken

Het Britse Nesta heeft, in opdracht van het Department for Business, Energy & Industrial Strategy (BEIS), onderzocht hoe regulering innovatie kan stimuleren. Daarbij gaat het om activiteiten zoals regelgevingsadvies aan innovators, steun aan experimenten; innovaties testen met behulp van ‘sandboxes’ en ‘testbeds’, en stroomlijning van wettelijke goedkeuringen aan innovators.
Nieuwsbericht Britse overheid
Rapport BEIS (pdf)
Artikel Nesta

JRC: Robots vernietigen geen banen, ook niet specifiek die van laaggeschoolden

Het gebruik van robots gaat gepaard met een toename van de totale werkgelegenheid, concludeert een nieuwe studie van het Joint Research Centre (JRC). Het onderzoek vindt geen bewijs dat robots het aandeel van laaggeschoolde werknemers in Europa vermindert. De onderzoekers merken op dat ze alleen naar de productiecontext hebben gekeken, niet naar toepassingen van robots daarbuiten. Dat zijn er ook veel minder.
Rapport JRC (pdf)

Nesta: “Voor succes ‘smart cities’ moeten burgers eigenaar blijven van data”

Burgers zelf het eigendomsrecht geven op hun gegevens, is een belangrijke voorwaarde voor succesvolle ‘smart city’-projecten. Dat maakt Nesta op uit proef­projecten in Amsterdam en Barcelona. Het eindrapport bevat meer lessen voor de economie, het overheidsbeleid en het toekomstige onderzoek. Een artikel van Digital Future Society gaat in op de kwetsbaarheid van ‘slimme steden’.
Nieuwsbericht Nesta
Nieuwsbericht Smart Cities World
Rapport Nesta (pdf)
Artikel Digital Future Society
 

Michael Riordan: “Wetenschappers moeten opkomen voor internationalisme”

Nationalistische tendensen in de wereld bedreigen het onafhankelijke en universele karakter van de wetenschap en de grensoverschrijdende samenwerking die ten grondslag ligt aan de wetenschappelijke vooruitgang. Dat zegt Michael Riordan, een natuurkundige en wetenschapshistoricus, in een blogpost van Scientific American. Volgens hem moet de wetenschapswereld zich veel sterker maken voor internationalisme.
Artikel Scientific American

Nieuwe gegevens over steun aan r&d en innovatie in OESO-landen

De OESO rolt momenteel bijgewerkte landenprofielen uit met de meest recente, internationaal vergelijkbare, informatie - kwalitatief en kwantitatief - over de opzet en de kosten van fiscale voordelen die landen inzetten r&d bij bedrijven te stimuleren. Daarnaast heeft de OESO de meest recente indicatoren voor bedrijfsinnovatie van 39 lidstaten en partnereconomieën gepubliceerd.
Nieuwsbericht r&d-steun aan bedrijven – OESO (landenprofielen onderaan pagina)
Nieuwsbericht Update Innovatie-indicatoren – OESO
Highlights Innovatie-indicatoren OESO 2019 (pdf)

Acht topverhalen uit Davos

De jaarlijkse bijeenkomst van het World Economic Forum in Davos is alweer twee weken geleden afgesloten. Afgelopen week verschenen acht uitdagende, soms ook controversiële, verhalen over de bijeenkomst. Variërend van Greta Thunberg’s “Our house is still on fire. Your inaction is fuelling the flames by the hour” tot: “We must reject the prophets of doom” van VS President Donald Trump. En van “a terrifying glimpse into what could happen if we get tech wrong” van historicus Yuval Harari tot “capitalism as we know it is dead” van WEF-president Klaus Schwab.
Artikel WEF

Automatisering en AI kunnen heel verschillende impact hebben op toekomst van werk

Nu beleidsmakers manieren bedenken om werknemers te beschermen tegen technologische verstoringen, is het volgens redacteur Michael Gaynor van Brookings belangrijk om de verschillen in gedachten te houden tussen kunstmatige intelligentie en automatisering. Ze worden tegenwoordig vaak op één hoop gegooid maar beide technologieën hebben potentieel een (zeer) verschillende impact op de arbeidsmarkt.
Artikel Brookings