Advies: Vanzelfsprekende verbinding - Veranker sociaal- en geesteswetenschappelijk onderzoek in innovatie
Bij het aanpakken van maatschappelijke vraagstukken wordt te weinig gebruik gemaakt van sociaal- en geesteswetenschappelijke (SGW-) kennis.
Dit constateert de Adviesraad voor wetenschap, technologie en innovatie (AWTI) in het adviesrapport ‘Vanzelfsprekende verbinding. Veranker SGW-onderzoek in innovatie’. Het advies bevat aanbevelingen voor overheid en wetenschappers.
De AWTI vindt het van groot belang dat sociaal- en geesteswetenschappelijk onderzoek steviger wordt verankerd in de innovatiepraktijk. Het huidige onderzoeks- en innovatiebeleid betrekt het domein onvoldoende en werpt zelfs belemmeringen op. Andersom is het zo dat innovatie onvoldoende gemeengoed is binnen het domein van de sociale en geesteswetenschappen.
Eppo Bruins, AWTI-voorzitter:
‘Dit advies moet bijdragen aan het besef dat SGW-onderzoek een logisch onderdeel hoort te zijn van innovatie in de maatschappij. Veel innovatie kan niet zonder SGW-onderzoek.’
Bij het aanpakken van ingewikkelde maatschappelijke vraagstukken is aandacht voor sociale en culturele aspecten cruciaal. Maar hoewel onderzoek naar deze aspecten in Nederland van wereldklasse is, lukt het niet om dit goed te benutten voor slimme en vernieuwende oplossingen. Wat moet er gebeuren?
De AWTI beantwoordt in dit advies die vraag. Bij innovatie denken we vaak aan het ontwikkelen van nieuwe technologie en producten, maar het gaat ook over nieuwe diensten, ideeën, concepten, processen, methodes, regels of beleid. SGW-onderzoek is vaak voor al deze vormen van innovatie essentieel, maar op dit moment is SGW-onderzoek nog niet altijd vanzelfsprekend onderdeel van innovatie.
Drie aanbevelingen om SGW-onderzoek in innovatie te verankeren
In het advies geeft de AWTI drie aanbevelingen met een aantal acties om SGW-onderzoek beter in innovatie te verankeren. Ze zijn gericht aan meerdere partijen: de regering, SGW-onderzoekers, -opleiders en -kennisinstellingen en vakdepartementen. Het is belangrijk om de opvolging van onderstaande aanbevelingen in balans te zien: het gaat om faciliteren én uitdagen. Dat wil zeggen dat de AWTI enerzijds pleit voor een bredere opvatting van innovatie die moet doorklinken in beleid en praktijk, waarmee SGW-onderzoekers beter kunnen meedoen. Anderzijds adviseert de AWTI om het SGW-domein zelf ook uit te dagen een verdere cultuurverandering te realiseren en zich innovatie eigen te maken. Zo ontstaat ook van die kant een meer vanzelfsprekende betrokkenheid bij innovatie.
- Pas het onderzoeks- en innovatiebeleid aan om relevant SGW-onderzoek te betrekken bijvoorbeeld door te werken met een breder begrip van innovatie.
- Daag SGW-onderzoekers uit zich meer te richten op innovatie, bijvoorbeeld door het verbinden van het SGW-domein aan ontwerpdisciplines en in het onderwijs meer in te zetten op innovatie en impact.
- Betrek SGW-onderzoek actief bij complexe vraagstukken door een systeembenadering te hanteren bij beleid voor complexe vraagstukken en SGW-onderzoek van publieke kennisinstellingen beter te benutten.