Advies: Boven het maaiveld
Wil Nederland in de wetenschap internationaal blijven meetellen, dan zijn harde keuzes noodzakelijk. Nederland moet kiezen voor topwetenschap. Het moet de schaarse beschikbare middelen daar veel meer op concentreren.
Focus op wetenschappelijke zwaartepunten
Nederlandse universiteiten zijn verregaand autonoom. Het Nederlandse wetenschapsbeleid is van oudsher zeer terughoudend. Dat heeft goed gewerkt: ons land draait volop mee aan de internationale wetenschappelijke top. Maar de internationale concurrentie neemt snel toe terwijl onze middelen stagneren. En dat terwijl de kennisinvesteringen in andere landen stijgen. Dat maakt kiezen noodzakelijk. Onder deze omstandigheden bepleit de AWT kiezen voor topwetenschap. Daarmee voorkomen we de aansluiting te verliezen bij internationale ontwikkelingen en onderhouden we ons absorptievermogen om elders geproduceerde kennis te benutten en toe te passen. We moeten daarbij aanvaarden dat Nederlandse onderzoekers niet meer in alle internationale disciplines prominent actief zullen zijn en mogelijk het ontstaan van ‘witte vlekken’.
De AWT spoort de regering aan om dit keuzeproces te regisseren. Kennisinstellingen moeten zich scherper profileren op het onderzoek waarin ze uitblinken. De overheid dient hierop te sturen, enerzijds door de financiering meer prestatieafhankelijk te maken en anderzijds door meer de regie te nemen bij het kiezen van wetenschappelijke zwaartepunten. Het is van belang dat deze zwaartepunten aansluiten bij wetenschappelijke, economische en maatschappelijke prioriteiten.
Meer kiezen, meer regie en meer concurrentie
Meer kiezen, meer regie en meer concurrentie tussen instellingen om de middelen zal volgens de AWT het maatschappelijk rendement van de wetenschappelijke inspanning optimaliseren en maakt behoud van een sterke positie op het internationale speelveld mogelijk.