Imec pleit voor optimistische blik op innovatie
In een blog betogen Pieter van Nuffel en Gerard Govers van imec dat er met een optimistischere blik naar innovatie moet worden gekeken. Volgens hen komt een term als vooruitgang steeds minder in wetenschappelijke stukken voor, terwijl in plaats daarvan steeds vaker woorden naar voren komen die raken aan bedreigingen en risico's. Van Nuffel en Govers wijzen op een opiniestuk in De Standaard van vorige week (getiteld 'Dient innovatie altijd het algemeen belang?', vorige week behandeld in deze nieuwsbrief) die de technologie-sceptische tijdgeest verwoordt. "Het woord ‘innovatie’ duikt er 36 keer in op, maar bijna altijd in negatieve zin. De auteurs lijsten een hele rits maatschappelijke problemen op en zien telkens opnieuw “industriële innovatie” als de baarlijke duivel", aldus Van Nuffel en Govers. Zij wijzen erop dat innovatie die voortkomt uit vooruitgangsoptimisme juist massaproductie mogelijk heeft gemaakt waardoor computerchips steeds sneller werden, ook lage inkomens een smartphone kunnen kopen, het aantal verkeersslachtoffers daalt, de gezondheidszorg spectaculair zal verbeteren en schone energie uiteindelijk spotgoedkoop zal worden.
Blog imec
Opinieartikel De Standaard
LERU: Raadsvoorstellen academische carrières veel te vrijblijvend
De League of European Research Universities (LERU) vindt het Europese voorstel voor een raamwerk voor academische carrières en mobiliteit te vrijblijvend. Dat laten ze weten in een statement. In december kwam de Europese raad van ministers met een reeks aanbevelingen voor het raamwerk om onderzoeks- en innovatietalenten voor de EU te behouden en binnen te halen. Volgens LERU geeft het voorstel te veel beleidsvrijheid voor de lidstaten, waardoor er geen zekerheid is voor onderzoekers. "De afwezigheid van een Europese vrije markt voor onderzoekers, in combinatie met de verschillende regelgeving rondom academische carrières per lidstaat, vormen significante obstakels die de aanbevelingen van de Raad nietaddresseren", schrijft LERU. "Er worden geen stappen gezet om die nationale barrières voor mobiliteit te doorbreken. In plaats daarvan lijken de lidstaten hun verantwoordelijkheid te ontlopen met het vasthouden aan de status quo, door prioriteit te geven aan hun eigen autonomie."
Statement LERU
Artikel Neth-ER
Zorgen in wetenschapsveld EU over dreigende bezuinigingen
Het Initiative for Science in Europe (ISE) luidt de noodklok over de dreigende beperking van de onderzoeksmiddelen in het Europese meerjarige budgetkader. Volgens ISE zou een bezuiniging grote schade doen aan het budget voor hoger onderwijs, onderzoek en wetenschap. Het budget zou nu al te laag zijn en een bezuiniging zou een miskenning zijn van de grote meerwaarde van deze middelen om de grote uitdagingen van deze tijd aan te kunnen pakken. In het statement van de ISE wordt een aantal onderdelen aangegeven die volledig gevrijwaard moeten blijven. Mocht een bezuiniging toch onvermijdelijk zijn, dan wil het onderzoeksveld mee kunnen praten over waar de gelden precies worden weggehaald.
Statement ISE
Euractiv: Voorstel België voor betere coördinatie digitale onderwerpen
België wil het voorzitterschap van de EU gebruiken om de werkwijze waarbinnen digitale onderwerpen worden behandeld te wijzigen. Daarover schrijft Euractiv. Aanleiding is het feit dat digitalisering een horizontaal onderwerp is dat feitelijk op elk beleidsterrein betrekking heeft. Momenteel liggen de meeste onderwerpen bij de commissie die telecomzaken behandeld, maar inmiddels zijn er ook commissies die zich focussen op cyberzaken en mededinging. Met het voorstel wil België een werkmethode vinden die meer duidelijkheid verschaft over het politieke eigenaarschap, effectieve betrokkenheid van de lidstaten, meer coherentie in beleid en aansluiting bij internationale ontwikkelingen.
Artikel Euractiv
EARTO: Zoek balans in regels kennisveiligheid
In een position paper doet EARTO diverse aanbevelingen ten aanzien van de Europese voorstellen om kennisveiligheid beter te waarborgen. Zo hamert de koepel van Europese onderzoeks- en technologieorganisaties (RTO's) op de juiste balans tussen internationale samenwerking en bescherming van kennis. Ook is het bewerkstelligen van een gelijk speelveld binnen de EU van belang, zodat alle RTO's te maken hebben met dezelfde regels. Om te komen tot een Europees raamwerk voor kennisveiligheid zouden best practices moeten worden uitgewisseld. Verder waarschuwt de EARTO dat fundamenteel onderzoek niet moet worden vergeten. In het position paper worden verder een aantal suggesties gedaan om het beleid vorm te geven, zoals meer bewustzijn bij onderzoekers en samenhangende regels voor Horizon Europe-aanvragen.
Position Paper Horizon Europe
Discussie over besluitvorming academische vrijheid
Op ScienceBusiness werd afgelopen week de vraag gesteld waar de besluitvorming zou moeten liggen met betrekking tot academische vrijheid: beleidsmakers of de universiteiten? De vraag wordt gesteld in het licht van de brede discussie over het versterken van academische vrijheid, die her en der in de EU onder druk staat en die ook raakt aan de discussie over kennisveiligheid. Eind vorig jaar kwam een commissie van het Europees Parlement met een reeks aanbevelingen, onder andere om te komen tot een eenduidige definitie van academische vrijheid en een monitoringsysteem. Het geeft invulling aan een behoefte bij universiteiten om op dit vlak kaders te krijgen in onrustige geopolitieke tijden. Er is echter twijfel of wettelijke regels wel gaan voldoen. Ze kunnen al snel te star of juist te vaag zijn. Daarom is er ook een stroming die vindt dat het wetenschapsveld het beste zelf met regels kan komen. In het stuk komt onder andere een woordvoerder van UNL aan het woord over de door minister Dijkgraaf voorgestelde maatregelen om kennis te beschermen. Deze zijn volgens de woordvoerder praktisch niet uitvoerbaar.
Artikel ScienceBusiness
Aanbevelingen voor versterken positie universiteiten
De European University Association (EUA) heeft in aanloop naar de verkiezingen voor het Europees Parlement acht aanbevelingen gepresenteerd voor Europese beleidsmakers om universiteiten te ondersteunen in hun taak om bij te dragen aan het oplossen van grote mondiale uitdagingen. In het document, getiteld ‘A renewed social contract for Europe and its universities’ (vertaald: een nieuw sociaal contract voor Europa en zijn universiteiten), worden suggesties gedaan hoe universiteiten als onafhankelijke actoren de maatschappij het beste kunnen dienen. Uniformering van regels kan deze samenwerking bevorderen en een brain drain tegengaan. Ook moet het beschikbare budget voor universiteiten in lijn zijn met de ambities en worden aanbevelingen gedaan met betrekking tot academische vrijheid en fysieke en digitale infrastructuur. De harmonisatie van regels werd onlangs ook al voorgesteld door de expertgroep Economic and Societal Impact of Research and Innovation (ESIR). Onder andere Neth-ER schreef hierover.
Publicatie EUA
Publicatie ESIR
Artikel Neth-ER
EDIC's moeten digitale infrastructuur in EU versterken
De EU roept lidstaten op om via European Digital Infrastructure Consortia (EDIC) samen te werken bij het opzetten van een gezamenlijke digitale infrastructuur. Daarover schrijft ScienceBusiness. De EDIC's zijn gestoeld op het idee van de bestaande European Research Infrastructure Consortia (ERIC's) en hebben tot doel om projecten te realiseren die lidstaten niet in hun eentje zouden kunnen uitvoeren. Het versterken van de digitale infrastructuur is een van de doelstellingen uit Digital Decade 2030. Een van de eerste initiatieven om een EDIC te vormen kwam van België. Samen met zeven andere lidstaten werd het plan opgevat om te komen tot een gezamenlijke blockchaininfrastructuur, bijvoorbeeld om identiteitsbewijzen continentsbreed te kunnen inzetten of het uitrollen van een digitale euro. In het stuk worden ook een aantal initiatieven toegelicht.
Artikel ScienceBusiness
Zorgen om internationale afhankelijkheden innovatieprocessen EU
De open strategische autonomie (OSA) in de EU met betrekking tot innovatie en productie is kwetsbaar en behoeft daarom aandacht. Dat blijkt uit onderzoek dat is uitgevoerd in opdracht van het Joint Research Centre van de Europese Commissie. Met name de digitale sector wordt als kwetsbaar bestempeld en dan weer specifiek de onderdelen kunstmatige intelligentie en big data. Ook het veranderende geopolitieke landschap maakt de EU kwetsbaar. Het onderzoek noemt daarbij specifiek de positie van de Verenigde Staten, aangezien Amerikaanse technologie en bedrijven een substantiële rol spelen in het innovatieproces in de EU. "Er zou daarom met het oog op de toekomst aandacht moeten worden besteed aan de risico's van dreigende afhankelijkheden met betrekking tot innovatie en productie", zo valt te lezen.
Publicatie JRC
Europese ministers geven voorlopig mandaat voor STEP
Het platform voor strategische technologieën (STEP) is een stapje dichterbij nu de lidstaten een voorwaardelijk onderhandelingsmandaat zijn overeengekomen. Het platform werd vorig jaar aangekondigd vanuit de gedachte dat de EU het eigen concurrentievermogen wil versterken en daarbij minder afhankelijk wil zijn van andere mogendheden voor cruciale technologieën. Met het STEP zouden investeringen kunnen worden gedaan in bijvoorbeeld kritieke digitale technologie, deep tech, schone technologie en biotechnologie. Het mandaat is voorwaardelijk, omdat er nog geen zekerheid is over de herziening van het meerjarig financieel kader 2021-2027. In het persbericht van de Raad wordt de inzet verder toegelicht, bijvoorbeeld met betrekking tot de matchingsvoorwaarden.
Persbericht Raad van EU-ministers
Fel pleidooi voor Europese herindustrialisatie
Als Europa niet snel een koers inzet richting radicale herindustrialisatie dan wint China de strijd om cleantech met verarming op het Europese continent tot gevolg. Dat zegt Peter Tom Jones, directeur van het Instituut voor Duurzame Metalen en Mineralen (SIM²) van de KU Leuven en innovatiemanager duurzame metallurgie van het Industrieel Onderzoeksfonds in een opiniestuk in De Tijd. Volgens hem mist de EU op het terrein van elektrische auto's weer de boot ten opzichte van China, zoals dat eerder ook gebeurde met zonnepanelen. Een belangrijke factor waarbij de EU een protectionistische koers zou moeten varen zijn de grondstoffen die nodig zijn om tot innovatieve producten te komen, zegt hij. Om staatssteun op Europees niveau te organiseren pleit hij voor een innovatiefonds. "Net zoals China dat op briljante wijze de afgelopen decennia heeft klaargespeeld, moet Europa zijn productieketens in handen nemen, van de mijn tot de elektrische auto of windturbine", aldus Peter Tom Jones. "We leven in een tijdperk van protectionisme en grondstofnationalisme. Het expliciete subsidiebeleid van de Amerikaanse Inflation Reduction Act als direct antwoord op een gelijkaardige situatie, en het meer verdoken (export)subsidiebeleid van het Chinese staatskapitalisme en zijn grondstofhongerige Belt & Road Initiative dwingen Europa om zijn beleid aan te passen. Nood breekt wet."
Artikel De Tijd
België wil wetenschappelijk symposium organiseren over nutrilabel
België wil als voorzitter van de EU een wetenschappelijk symposium organiseren over het nutrilabel. Dat schrijft Euractiv. Het label is omstreden en het is daarom nog niet tot eenduidige Europese wetgeving gekomen. Met name Italië is fel tegen, gezien de gevreesde negatieve scores voor Italiaanse producten.
Artikel Euractiv
