Beeld: ©AWTI

AWTI e-mail alert 1 februari 2024

Twee nieuwe raadsleden, Cisca Wijmenga en Peter Werkhoven, versterken vanaf vandaag de AWTI. Sinds deze week publiceren alle Nederlandse universiteiten de nevenwerkzaamheden van hun hoogleraren op de website van UNL. Het Adviescollege ICT-toetsing (AcICT) pleit voor een minister voor Digitale Zaken in het nieuwe kabinet. Het Europees Parlement roept op tot een Europese strategie om de inzet en investeringen in geothermische energie te versnellen. Dit en meer in de AWTI e-mail alert van deze week.

Nieuws van de AWTI

De AWTI verwelkomt twee nieuwe raadsleden

Cisca Wijmenga en Peter Werkhoven zijn per vandaag raadslid bij de Adviesraad voor wetenschap, technologie en innovatie (AWTI). De ministerraad heeft afgelopen vrijdag ingestemd met de voordracht voor de benoemingen op voorstel van minister Dijkgraaf van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Hun benoeming gaat in voor een periode van vier jaar.
Nieuwe raadsleden Ciska Wijmenga en Peter Werkhoven

De opvallendste berichten van de afgelopen week

Raboresearch: Investeringen moeten prominenter op de politieke agenda

Er is te weinig aandacht voor het vestigings- en ondernemingsklimaat in Nederland, wat schadelijk is voor de arbeidsproductiviteitsontwikkeling en het toekomstige groeipotentieel van onze economie. Daarom moeten er structurele gelden komen voor productiviteitsverhogende investeringen, stelt Raboresearch. Volgens het groeimodel van de onderzoekers zou de Nederlandse economie bij het schrappen van twee huidige investeringsfondsen – het Nationaal Groeifonds (NGF) en het Fonds Onderzoek en Wetenschap (FWO) – op lange termijn cumulatief 90 miljard euro mislopen. De uitvoering van dergelijke investeringen zou op verschillende manieren kunnen, bijvoorbeeld via een structureel fonds om structurele investeringen in R&D, onderwijsuitgaven en mogelijk zelfs ondernemerschap wettelijk vast te leggen.
Publicatie Rabobank
Artikel FD (paywall)


Europese Commissie presenteert AI-Innovatiepakket

De Europese Commissie heeft een pakket maatregelen gepresenteerd om Europese start-ups en het mkb te ondersteunen bij de ontwikkeling van betrouwbare kunstmatige intelligentie. De maatregelen volgen op het politieke akkoord over de AI Act, dat werd bereikt in december 2023. De Commissie wil onder andere de toegang tot specifieke AI-supercomputers toegankelijker maken, een Europees AI-bureau oprichten voor de ontwikkeling en coördinatie van AI-beleid én aanvullende financiële steun vrijmaken via Horizon Europe en Digital Europe voor projecten rond generatieve AI. Ook richt de Commissie, in samenwerking met een aantal lidstaten, twee Europese consortia voor digitale infrastructuur (EDIC’s) op. “Er is rekenkracht nodig om AI te ontwikkelen. Veel rekenkracht. Daarom willen we kleine en middelgrote ondernemingen en start-ups bevoorrechte toegang geven tot het netwerk van Europese supercomputers. Wij zetten ons in voor innovatie ván AI en innovatie mét AI. En we zullen ons best doen om een florerend AI-ecosysteem in Europa op te bouwen”, aldus Eurocommissaris Vestager. Euractiv en Science Business hebben geschreven over het pakket.
Persbericht Europese Commissie
Artikel Euractiv
Artikel Science Business


NAVO presenteert eerste kwantumstrategie

De NAVO heeft een allereerste kwantumstrategie gepresenteerd die het bondgenootschap ‘kwantumklaar’ moet maken. Volgens de NAVO kunnen kwantumtechnologieën een revolutie in de wereld van innovatie teweegbrengen en grote impact hebben op het gebied van veiligheid en moderne oorlogsvoering. De strategie moet bijdragen aan de ontwikkeling van een trans-Atlantisch ecosysteem voor kwantumtechnologieën én de NAVO voorbereiden om zichzelf te verdedigen tegen vijandig gebruik van kwantumtechnologieën. Hiervoor wordt onder andere gewerkt aan de oprichting van een Transatlantic Quantum Community die samenwerkt met overheden, industrie en de academische wereld. 
Nieuwsbericht NAVO
Publicatie NAVO
 

Nieuws en achtergronden uit Nederland

Vertrekkend ASML-topman waarschuwt: 'Krijgen we hier geen mensen, dan wel elders'

Als de politiek niet oppast, is het risico groot dat Nederland voor chipmachinemaker ASML te klein wordt. Dat waarschuwt vertrekkend bestuursvoorzitter van ASML Peter Wennink in een gesprek met de NOS. "Je ziet allerlei bewegingen langskomen die het voor internationaal opererende bedrijven die bijvoorbeeld internationaal talent nodig hebben, moeilijker maken om in Nederland zaken te gaan doen", zegt Wennink. "Dat is slecht voor Nederland, slecht voor onze economie, slecht voor onze welvaart." Ook in een interview met RTL Z-programma Z360 reageert Wennink kritisch op de recente versobering van het belastingvoordeel voor expats en het feit dat het nieuwe kabinet mogelijk een rem zet op het aantal buitenlandse studenten. Volgens Wennink zijn deze mensen noodzakelijk om de groei van ASML en de industrie veilig te stellen. “Uiteindelijk kunnen we dit bedrijf alleen maar laten groeien als er voldoende gekwalificeerde mensen zijn.” Tijdens het Vragenuur in de Tweede Kamer stelde het CDA vragen naar aanleiding van deze oproep. Minister Adriaansens zegt het signaal van Wennink ‘zeer serieus’ te nemen en vindt dat de politiek moet zorgen voor stabiel en voorspelbaar beleid.
Interview RTL Z
Artikel NOS
Artikel AG Connect
Verslag vragenuur
Artikel FD (paywall)


Nevenwerkzaamheden hoogleraren beter inzichtelijk

Alle Nederlandse universiteiten hebben deze week een publiek toegankelijk overzicht van de nevenwerkzaamheden van hun hoogleraren gepubliceerd, meldt Universiteiten van Nederland (UNL). De veertien registers zijn geüniformeerd en raadpleegbaar via de website van UNL. Sinds deze maand is ook de aangescherpte ‘Sectorregeling nevenwerkzaamheden’ van kracht. “De transparantie van wetenschap is essentieel voor het vertrouwen in wetenschappers en hun resultaten. Met deze maatregelen zetten we goede stappen om die transparantie te verbeteren”, zegt Jouke de Vries, interim-voorzitter UNL.
Nieuwsbericht UNL


Kamer wil snel duidelijkheid over maatregelen om aantal Engelstalige opleidingen terug te dringen

De Tweede Kamer roept minister Dijkgraaf op om binnen acht weken een plan te maken met instellingen. Dit plan moet concrete maatregelen bevatten die elke instelling gaat nemen om het aandeel Engelstalige opleidingen stevig terug te dringen. Instellingen moeten daarbij rekening houden met de arbeidsmarkt, studentenhuisvesting en regio. Dat blijkt uit de stemmingen over de moties die zijn ingediend na het debat over de OCW-begroting. Het voorstel kon rekenen op een brede meerderheid, waaronder de onderhandelende partijen.
Artikel HOP/U-Today
Overzicht stemmingen


Onderwijsraad: Beschouw uitgaven aan onderwijs als investering

De Onderwijsraad roept de politiek op om uitgaven aan onderwijs meer als investering te zien. “Onderwijs is een investering in het verdienvermogen van individu en samenleving, heeft brede opbrengsten en is een kwestie van beschaving. De Onderwijsraad adviseert regering en parlement om de besluitvorming over onderwijs binnen de rijksbegroting te baseren op deze drie overwegingen”, zo valt te lezen. De opbrengsten van onderwijs zouden momenteel onvoldoende worden meegenomen. Om te kunnen komen tot goed onderbouwde besluitvorming over onderwijs in de rijksbegroting, beveelt de raad aan om de huidige brede-welvaartsaanpak en bijbehorende indicatoren verder te ontwikkelen op basis van inzichten over de opbrengsten van onderwijs uit de wetenschap en de praktijk. Daarnaast pleit de raad voor consistent beleid op lange termijn.
Persbericht Onderwijsraad
Publicatie Onderwijsraad
Artikel HOP/U-Today


Kabinet presenteert lange-termijn ruimtevaartagenda

Het kabinet heeft de lange-termijn ruimtevaartagenda ‘Vanuit de ruimte, voor de aarde’ naar de Kamer gestuurd. Hierin wordt een langetermijnvisie geschetst voor de rol van Nederland in de ruimtevaart. De agenda stelt zes missies voor waarmee Nederland kan blijven excelleren in de ruimtevaart de komende jaren en gebruik maakt van de (internationale) sterktes die Nederland in huis heeft. Om deze ambities waar te kunnen maken zouden de kabinetsinvesteringen structureel met 60 miljoen euro per jaar omhoog moeten. “Nederland staat nu voor de vraag of wij de komende tien à vijftien jaar een belangrijke speler willen blijven in de ruimtevaart. Wat mij betreft is het antwoord: ja”, zegt minister Adriaansens. “De technologieën in deze sector leveren immers een bewezen bijdrage aan onze infrastructuur, veiligheid, klimaatdoelstellingen en economie. Deze ambitieuze lange-termijn ruimtevaartagenda is een goed advies voor het (komende) kabinet om meer inspanningen en investeringen te kunnen verrichten.” Adriaansens laat een inhoudelijke kabinetsreactie aan het volgende kabinet.
Persbericht Rijksoverheid
Kamerbrief minister Adriaansens


NRC meldt ‘cultuur van veel en gemakkelijk geld uitgeven’ bij TU Delft

Afgelopen week heeft NRC een kritische analyse over de TU Delft geschreven. Volgens de krant zou de universiteit miljoenen hebben geïnvesteerd in de bouw van een zogeheten protonenkliniek op de campus, ondanks dat er binnen de universiteit grote zorgen waren over de financiële betrokkenheid. Verder zou er binnen de universiteit ‘een cultuur van veel en gemakkelijk geld uitgeven heersen, waarbij risico’s niet worden geschuwd en de financiële verantwoording vaak mager is’. Dat meldt de krant naar aanleiding van gesprekken met mensen die hoge functies bij de universiteit hebben (gehad). Ook HOP/U-Today heeft geschreven over de analyse van NRC. De universiteit verwacht in maart een rapport van de Onderwijsinspectie over grensoverschrijdend gedrag én over de financiën. Dit rapport is in principe al klaar, maar nog niet openbaar.
Artikel NRC (paywall)
Artikel HOP/U-Today


Factsheet Internationalisering: studentenaantal, studiekeuzes en arbeidsmarktperspectief in cijfers

Het aandeel internationale studenten in Nederland is hoger dan in de meeste andere landen. Dat constateert het Rathenau Instituut in een factsheet over de ontwikkelingen van studentenaantallen en internationalisering in het Nederlandse hoger onderwijs in vergelijking met andere landen. Ook kijkt de factsheet naar de studiekeuzes vanuit arbeidsmarktperspectief. Hieruit blijkt dat studenten in Nederland gemiddeld vaker voor een studie sociale wetenschappen kiezen dan in andere landen. Tegelijkertijd valt op dat een groeiend deel van de Nederlandse en internationale studenten kiest voor techniek en IT, wat aansluit bij de gunstige huidige arbeidsmarktperspectieven voor deze sectoren.
Publicatie Rathenau Instituut


Vernieuwd Rijks ICT-Dashboard

De Rijksoverheid heeft een vernieuwd Rijks ICT Dashboard gelanceerd. Het doel van het vernieuwde dashboard is om openheid te bieden en kennis te delen. Het dashboard moet op een toegankelijke wijze de toegevoegde waarde van ICT en informatievoorziening in beeld brengen voor een breed publiek: van Kamerleden tot geïnteresseerde burgers en medewerkers bij overheidsorganisaties. Het dashboard wordt in 2024 verder vernieuwd. Zo moet het in de toekomst volledig open source worden. Ook wordt er gewerkt aan het toevoegen van meer inhoudelijke duiding en inzicht in Kamervragen over ICT-activiteiten, inzicht in de aanbevelingen van het Adviescollege ICT-toetsing en de begroting van digitalisering.
Nieuwsbericht Rijksoverheid
Rijks ICT-Dashboard


Adviescollege ICT-toetsing pleit voor minister voor Digitale Zaken in nieuw kabinet

Het Adviescollege ICT-toetsing (AcICT) vindt dat het nieuwe kabinet een minister voor Digitale Zaken moet aanstellen. Dat schrijft het Adviescollege in een brief aan informateur Plasterk. Een dergelijke minister zou zich in ieder geval moeten richten op digitale uitvoerbaarheid, digitale regie, digitale realisatie, digitale innovatie, digitale duurzaamheid en digitale regulering. “Een kabinet met een volledig toegewijde minister voor digitale zaken zal uitstralen dat het belang van digitalisering van de overheid zonder reserves wordt onderkend”, zo valt te lezen. “Hiermee zal het ambitieuze ICT’ers inspireren om mee te bouwen aan een sterke, wendbare en betrouwbare digitale overheid. Dit is van wezenlijk belang voor het realiseren van nieuw beleid, het bestuurbaar houden van ons land, en het bouwen aan vertrouwen in de overheid.”
Brief Adviescollege ICT-toetsing


Nederland trekt 10 miljoen euro uit voor Oekraïense cybersecurity

Nederland trekt opnieuw 122 miljoen euro uit voor Oekraïne, schrijft minister Ollongren aan de Kamer. 87 miljoen euro is gericht op de inkoop van artilleriegranaten en 25 miljoen euro wordt gestort in het Internationaal Fonds voor Oekraïne (IFU) om materieel te kopen. 10 miljoen euro is gericht op het verbeteren van de Oekraïense cybersecurity. Deze middelen worden onder andere besteed aan het opzetten en uitbreiden van de online infrastructuur in Oekraïne. Ollongren benadrukt dat dit van groot belang is, aangezien het land al te maken kreeg met diverse hackpogingen en cyberaanvallen.
Nieuwsbericht Rijksoverheid


Nederlandse inzet Raad voor Concurrentievermogen gericht op aanjagen technologisch leiderschap

Minister Adriaansens heeft de Kamer geïnformeerd over de inzet voor de informele Raad voor Concurrentievermogen. De informele Raad op 8 en 9 februari staat in het teken van een beleidsdebat over de toekomst van de Europese industrie en interne markt. De Nederlandse inzet is onder andere gericht op het aanjagen van technologisch leiderschap op kritische sectoren, waaronder duurzame energietechnologie en de digitale economie. “Ik zal tijdens de Raad benadrukken dat we strategisch, groen en digitaal industriebeleid nodig hebben, dat particuliere investeringen aantrekt en innovatieve oplossingen in de hele waardeketen stimuleert. Daarbij is het van belang dat lidstaten hun innovatie- en industriebeleid op verschillende sleuteltechnologieën (zoals fotonica en quantum technologieën) toepassen, zodat de Europese Unie een divers aanbod van sleuteltechnologieën ondersteunt”, schrijft Adriaansens. Op 14 en 15 februari staat de informele Raad in het teken van onderzoek en innovatie. Op deze dagen zijn beleidsdebatten gepland over het transformerende karakter van het Europese Kaderprogramma voor O&I én over de technologische ontwikkeling voor het versnellen van industriële verduurzaming en het versterken van het Europese concurrentievermogen. Adriaansens schrijft dat het kabinet het belang van investeringen in O&I op alle niveaus zal benadrukken.
Kamerbrief minister Adriaansens
 

Nieuws en achtergronden uit de Europese Unie

European Research Council pleit voor verdubbeling Europese O&I-investeringen

Met het oog op de toenemende mondiale concurrentie begint de tijd voor Europa te dringen om haar concurrentievoordeel op het gebied van mondiale wetenschap en technologie te behouden. Het is daarom essentieel om de langetermijnbegroting van de EU te moderniseren én de uitgaven voor O&I in het volgende meerjarig financieel kader te verdubbelen. Dat stelt de wetenschappelijke raad van de European Research Council (ERC) in haar input voor het volgende Europese Kaderprogramma voor onderzoek en innovatie (KP10). “Dit zal hoge rendementen opleveren dankzij de toegenomen samenwerking, schaalgrootte en pan-Europese concurrentie die op EU-niveau mogelijk worden gemaakt. Deze investering is cruciaal voor het concurrentievermogen van Europa op het gebied van mondiale wetenschap en technologie”, aldus de ERC.
Nieuwsbericht ERC


LERU positief over EU-aanbevelingen rond kennisveiligheid

Universiteitenalliantie League of European Research Universities (LERU) reageert positief op de Raadsaanbeveling van de Europese Commissie over het verbeteren van de kennisveiligheid. Vorige week presenteerde de Europese Commissie een maatregelenpakket dat de economische veiligheid van de EU moet verhogen, waaronder aanbevelingen op het gebied van kennisveiligheid. LERU vindt het positief dat de Commissie deze aanbeveling heeft ontwikkeld om ‘de vele urgente en veelzijdige problemen waarmee onderzoekers worden geconfronteerd in de huidige uitdagende mondiale geopolitieke context te helpen aanpakken’. De alliantie verwacht dat de aanbeveling een uitstekend raamwerk biedt voor het ontwikkelen van toekomstige activiteiten. Daarnaast vindt LERU het positief dat het voorstel universiteiten centraal stelt in hun eigen besluitvorming, wat goed is voor de institutionele autonomie. “Hoewel universiteiten hun eigen initiële veiligheidsonderzoek zullen moeten doen, is het geruststellend om te zien dat zij hierbij zullen worden ondersteund door advies en begeleiding van onderzoeksfinanciers, en door publieke ondersteunende structuren zoals nationale adviescentra voor kennisveiligheid.”
Nieuwsbericht LERU
Artikel Science Business
Artikel Politico


Europese Commissie wil financiering dual-use technologieën mogelijk maken in opvolger Horizon Europe

De Europese Commissie stelt voor om technologieën met zowel civiele als militaire toepassingen (dual-use) te laten financieren in het volgende Kaderprogramma voor Onderzoek en Innovatie (KP10). Afgelopen week presenteerde de Europese Commissie een white paper met drie mogelijkheden om het onderzoek naar dual-use technologieën te stimuleren. Daarover schrijft Science Business. Andere mogelijkheden zijn om ‘stapsgewijze verbeteringen’ te bewerkstelligen door gebruik te maken van bestaande maatregelen, zoals calls van het European Defence Fund (EDF), of door een nieuw beleidsinstrument voor de financiering van dual-use O&O-projecten te creëren. Naar verwachting zal het voorstel leiden tot discussie in de onderzoeksgemeenschap. Zo vindt de League of European Research Universities (LERU) dat KP10 militair onderzoek niet openlijk mag bevorderen, maar ook dat een onderzoeksgebied niet vermeden moet worden vanwege dual-use potentieel.
Publicatie Europese Commissie
Artikel Science Business
Nieuwsbericht LERU


Duitsland, Frankrijk en Polen pleiten voor intensivering AI-samenwerking tussen lidstaten

Duitsland, Frankrijk en Polen hebben een politieke alliantie gevormd om aan te dringen op een betere coördinatie tussen nationale plannen en investeringen in kunstmatige intelligentie, schrijft Science Business. De landen zeggen dat EU-lidstaten nauwer zullen moeten samenwerken als de EU de VS en China wil inhalen en eigen AI-modellen wil ontwikkelen die innovatie in de Europese economie aanjagen, maar ook geworteld zijn in EU-regelgeving en democratische principes. De landen waarschuwen dat de EU eerder een ondergeschikte rol speelde in de internetindustrie, maar dat AI een tweede kans zou kunnen zijn voor de Europese technologiesector.
Artikel Science Business


Europees Parlement roept op tot Europese strategie voor geothermische energie

Het Europees Parlement heeft een resolutie aangenomen waarin wordt opgeroepen tot een Europese strategie om de inzet en investeringen in geothermische energie te versnellen. Daarover schrijft Euractiv. De inzet van geothermische energie zou op dit moment vertraagd worden door complexe nationale regelgeving en tijdrovende autorisatieprocessen. Het Parlement oppert om te beginnen met het in kaart brengen van geothermische bronnen in de hele EU. Verder wordt gepleit voor de lancering van een industriële alliantie en de introductie van een geharmoniseerd verzekeringsstelsel om het financiële risico voor de sector te beperken.
Artikel Euractiv


ESFRI: Verbeter de toegang tot onderzoeksinfrastructuren

De toegang tot onderzoeksinfrastructuren moet verbeterd worden, stelt het European Strategy Forum on Research Infrastructures (ESFRI). ESFRI adviseert de Europese Commissie op de beleidsontwikkeling voor Europese onderzoeksinfrastructuren. In een rapport over de toegang tot infrastructuren doet ESFRI aanbevelingen op het gebied van institutionele aspecten, financiën, wetgeving en technologische ontwikkeling. Neth-ER heeft een artikel geschreven over het rapport.
Artikel Neth-ER
Rapport ESFRI


Commissie overtuigd van vermogen om risico’s en veiligheid van kweekvlees te beoordelen

Eurocommissaris Kyriakides verwacht dat de huidige EU-regelgeving voldoende is als het gaat om het beoordelen van de risico’s en het etiketteren van celgebaseerde voedingsproducten, zoals kweekvlees. Daarover schrijft Euractiv. Op 23 januari stelde een grote groep lidstaten, waaronder Oostenrijk, Frankrijk en Italië, kritische vragen over de potentiële impact van de technologie. Kyriakides vindt echter dat de EU op ‘zeer solide grond’ staat wat betreft risicobeoordeling en etikettering, dankzij de “veeleisende veiligheids- en voedingsbeoordeling vóór het op de markt brengen door onafhankelijke wetenschappers van de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid”.
Artikel Euractiv


Rapport: Actieve handhaving van mededingingsregels draagt bij aan betaalbare en innovatieve medicijnen

Actieve handhaving van mededinging- en fusieregels in de farmaceutische sector blijft een belangrijke rol spelen bij het waarborgen van de toegang van Europese patiënten tot een breed scala aan betaalbare en innovatieve geneesmiddelen. Dat blijkt uit een rapport van de Europese Commissie. In het rapport wordt een overzicht gegeven van de handhaving van de EU-mededingings- en fusieregels door de Commissie en de nationale mededingingsautoriteiten in de farmaceutische sector tussen 2018 en 2022. Handhaving zou onder andere hebben bijgedragen aan eerlijkere prijzen voor medicijnen en een concurrerende markt. “Het rapport van vandaag benadrukt de voortdurende handhavingsinspanningen van mededingingsautoriteiten in heel Europa om ervoor te zorgen dat de farmaceutische markten goed werken”, zegt Eurocommissaris Vestager. 
Publicatie Europese Commissie


Universiteiten en maatschappelijk middenveld maken zich zorgen over EU-regels inzake buitenlandse invloed

De European University Association (EUA) en de Civil Society Europe (CSE) uiten in een gezamenlijke brief hun zorgen over een onderdeel van het Europese ‘Defence for Democracy’-pakket. In december 2023 publiceerde de Commissie een maatregelenpakket, waaronder een richtlijn om de eisen in de interne markt inzake transparantie van belangenvertegenwoordiging namens derde landen te harmoniseren. De organisaties vrezen dat een dergelijke richtlijn schadelijk is voor entiteiten ‘die van nature mondiaal verbonden zijn’. “Een dergelijk register zou een instrument kunnen worden om universiteiten en NGO's te delegitimeren en te controleren”, waarschuwen EUA en CSE.
Nieuwsbericht EUA
Publicatie EUA
Artikel Science Business

Nieuws en achtergronden uit de rest van de wereld

Nature: zeven technologieën om in de gaten te houden in 2024

Vooruitgang op het gebied van kunstmatige intelligentie vormt de kern van veel van de meest opwindende gebieden van technologische innovatie van dit jaar. Dat schrijft Nature in een analyse van zeven technologiegebieden die het blad dit jaar nadrukkelijk in de gaten houdt. In de analyse wordt onder andere gekeken naar eiwittechnologie, 3D-printen van nanomaterialen, brein-computer interfaces en de detectie van deepfake media. Hoewel AI een prominente rol speelt in de analyse, halen AI-aangedreven chatbots (zoals ChatGPT) de lijst niet. Volgens Nature hebben deze modellen meer tijd nodig om volwassen te worden en hun bredere rol in de wetenschappelijke wereld te vestigen.
Artikel Nature


Meer onderzoek nodig naar effect beleidsmix op innovatiesystemen

Er is meer onderzoek nodig naar het effect van de mix van innovatiebeleid op het totale innovatiesysteem. Dat is de conclusie van onderzoeker David Howoldt, in een publicatie in Research Policy. Volgens Howoldt wordt de mix van innovatieinstrumenten steeds relevanter, maar is er eigenlijk weinig bekend van de resultaten ervan. In het onderzoek werd er onder andere gekeken naar de effecten van de mix van onderzoek, bedrijfsinnovatie en coördinatie op het innovatiesysteem. Daarbij werd ook gekeken naar de landenspecifieke karakteristieken. Een van de conclusies is dat beleidsinstrumenten voor bedrijfsinnovatie vooral worden ingezet om kwetsbaarheden in het innovatiesysteem op te lossen, terwijl onderzoeksbeleid juist complementair werkt op de kracht van het innovatiesysteem. "Hoe het ontwerp van de mix aan innovatiebeleid relateert aan innovatiesystemen en welke keuzes daarachter liggen zijn vragen die nog te weinig zijn onderzocht, onder andere omdat hypotheses rond het ontwerp van innovatiebeleid moeilijk te testen zijn", zo valt te lezen.
Publicatie Research Policy


Onderzoeksprioriteiten vaak niet in lijn met nationale SDG's

Bij veel landen is sprake van een mismatch tussen de onderzoeksprioriteiten en de nationale duurzame ontwikkelingsdoelen (SDG's). Dat zegt een drietal onderzoekers, verbonden aan Portugese, Britse en Nederlandse universiteiten, in een publicatie in Research Policy. Zij roepen landen dan ook op om de prioriteiten hierin meer in lijn te brengen. Voor rijkere landen geldt bijvoorbeeld dat weinig onderzoeksgeld wordt geïnvesteerd in SDG12: verantwoorde consumptie en productie. Ook stellen zij dat de urgentie hiervan nog veel groter is in landen met lagere inkomens, aangezien daar de uitdagingen met betrekking tot de ontwikkelingsdoelen nog groter zijn. Naar deze landen zou dan ook meer SDG-onderzoeksgeld moeten, vinden de onderzoekers.
Publicatie Research Policy


WHO: Internationale afspraken nodig voor verantwoord gebruik LMM's

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft een handboek (guidance) gepubliceerd voor overheden om te komen tot beleid voor verantwoord gebruik van large multi-modal models (LMM's). Deze multimodale modellen zijn algoritmes die generatieve AI van meerdere input- en outputmodaliteiten met elkaar verknopen (bijv. een gesproken opdracht dient als input en een instructiefilmpje is de output). Verwacht wordt dat deze techniek een grote rol zal spelen in de toekomst van gezondheidszorg, wetenschappelijk onderzoek en medicijnontwikkeling. Volgens de WHO zijn bij beleidsvorming zes principes relevant, waaronder de bescherming van autonomie, transparantie, verantwoordelijkheid en inclusiviteit. Belangrijke vragen zijn wat de gevolgen zijn van LMM's op bestaande regels, bijvoorbeeld rondom mensenrechten. Omdat de ontwikkeling van innovatieve medische systemen vaak in een keten plaatsvindt is het belangrijk om te komen tot zowel nationale, regionale als mondiale wetgeving.
Publicatie WHO


Trans-Atlantische handel en technologie: partners of rivalen?

Na jaren van oplopende spanningen heeft de EU-US Trade and Technology Council (TTC) gezorgd voor een heropleving van trans-Atlantische samenwerking. Deze samenwerking werd verder aangejaagd door de Russische invasie van Oekraïne en door spanningen met China. Begin 2024 stapelen de uitdagingen voor de samenwerking zich echter opnieuw op, stelt denktank Center for European Policy Analysis (CEPA) in een analyse. CEPA waarschuwt voor spanningen op verschillende terreinen, zoals protectionistische subsidies voor schone technologie en verschillende snelheden en ambities op het gebied van technologieregulering. Ook kunnen de Europese en Amerikaanse verkiezingen verdeeldheid zaaien, indien isolationistische leiders aan de macht komen. De denktank betoogt dat de TTC snel duidelijke doelen moet stellen en haar ingewikkelde structuur moet wijzigen om deze spanningen te doorstaan.
Publicatie CEPA


Pleidooi voor eerlijker aanjagen van medische innovatie

In een opiniestuk op Issues doen economen Mariana Mazzucato en Travis Whitfill suggesties om innovatie in de ontwikkeling van medicijnen aan te jagen en te voorkomen dat de winsten van publiek gefinancierd onderzoek vooral in de zakken komen van farmaceutische bedrijven. De auteurs stellen onder andere voor dat een publieke instelling de mogelijkheid krijgt om langjarig in kansrijke innovaties te investeren. Pas als de innovatie klaar is voor de markt worden de aandelen verkocht en komen deze opbrengsten terug naar de belastingbetaler. Dit geeft zekerheid aan innovators in de onzekere markt van de medicijnontwikkeling en geeft hen nog steeds de mogelijkheid om winst te maken. Daarnaast zouden volgens Mazzucato en Whitfill regels opgesteld kunnen worden voor het percentage van de winst dat terugvloeit naar onderzoek en ontwikkeling, in plaats van naar uitkering van dividend.
Publicatie Issues


Analyse van innovatie als onderdeel van ecosystemen

Een groep onderzoekers schreef in Research Policy een analyse van de werking van innovatie ecosystemen met als doel te komen tot beter onderzoek naar, uitvoering van en beleid voor ecosysteeminnovatie. De onderzoekers proberen onder andere antwoord te geven op de vraag wat een ecosysteem precies behelst en hoe een 'ecosysteemblik' kan worden toegepast op innovatie op een manier die onze kennis hierover vergroot. In het artikel worden drie voordelen genoemd van het bestuderen van innovatie met deze blik. Tot slot worden suggesties gedaan voor onderzoek naar ecosystemen, inclusief mogelijkheden om de blik van ecosystemen te combineren met andere factoren van innovatiestudies.
Publicatie Research Policy


Wilt u geen nieuws missen over de AWTI? Volg ons dan ook op LinkedIn