AWTI e-mail alert 5 oktober 2023

Het Nederlandse midden- en kleinbedrijf (mkb) en de hogescholen zijn nog te weinig aangehaakt bij de Europese programma’s voor onderzoek en innovatie. Dat blijkt uit het rapport ‘Nederland in Horizon 2020’, dat de AWTI vandaag publiceert. Het rapport toont een analyse van hoe verschillende Nederlandse kennisinstellingen en bedrijven door de jaren heen gebruik hebben weten te maken van de programma’s die de EU bood voor onderzoek en innovatie. Vandaag wordt het rapport op het AWTI-symposium ‘Voorbij (de) Horizon’ aangeboden aan minister Dijkgraaf van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW). 
Rapport Nederland in Horizon 2020

Universiteit Utrecht boycot THE-ranking
De Universiteit Utrecht (UU) heeft ervoor gekozen om geen gegevens aan te leveren voor de Wold University Ranking 2024 van Times Higher Education (THE). “Rankings leggen te veel nadruk op scoren en competitie, terwijl we juist willen inzetten op samenwerking en open science”, aldus de UU. Ook vindt de universiteit het vrijwel onmogelijk om de kwaliteit van een gehele universiteit met alle verschillende opleidingen en vakgebieden in één getal te vangen. Bovendien valt er nogal wat af te dingen op de methodes waarop rankings tot stand komen. Universiteiten van Nederland (UNL) kondigde eerder dit jaar al aan kritischer te gaan kijken naar rankings. De andere grote Nederlandse universiteiten staan wel op de ranglijst. De TU Delft is dit jaar gestegen van de 70e naar 48e plaats en bereikt daarmee de hoogste Nederlandse notering. Een artikel van University World News constateert dat Amerikaanse en Britse universiteiten de top van de lijst nog steeds domineren, maar dat de opmars van Chinese universiteiten doorgaat. 
Nieuwsbericht UU
Nieuwsbericht TU Delft
Artikel HOP/U-Today
Artikel University World News

Europese Commissie deelt eerste voortgangsrapport digitale decennium
De Europese Commissie heeft het eerste rapport over de staat van het digitale decennium van de EU gepubliceerd. Het rapport onderzoekt de voortgang van de doelstellingen en streefcijfers voor 2030 op het gebied van digitale vaardigheden, digitale infrastructuur, digitalisering van bedrijven en digitalisering van overheidsdiensten. Het rapport roept lidstaten op tot collectieve actie om de huidige investeringstekorten aan te pakken, de digitale transformatie te versnellen en tot verdere inspanning om de doelstelling van het beleidsprogramma voor het digitale decennium te bereiken. “Ons eerste rapport over het digitale decennium geeft een duidelijke boodschap af: we moeten onze inspanningen opvoeren om onze doelstellingen tegen 2030 te halen. Nu is het moment om samen te werken en van Europa een koploper in de digitale transitie te maken”, aldus Eurocommissaris Breton.
Persbericht Europese Commissie
Publicatie Joint Research Centre

Peiling Nature: AI-tools essentieel voor onderzoek, maar niet zonder zorgen
Wetenschappers verwachten dat hulpmiddelen voor AI komende tien jaar essentieel zullen worden voor het doen van onderzoek. Dat blijkt uit een peiling van Nature onder 1.600 onderzoekers. Tegelijkertijd zijn er ook zorgen over de gevolgen van AI op de manier waarop onderzoek wordt gedaan. AI-tools worden tegenwoordig gebruikt voor het verwerken en analyseren van grote hoeveelheden data en de productie van tekst en code. De zorgen richten zich vooral op het leunen op AI-tools voor patroonherkenning zonder dat duidelijk is welke kennis hier achter zit. Ook kunnen resultaten zorgen voor discriminatie en heersen zorgen over fraudegevoeligheid. "Het grootste probleem is dat AI onze bestaande normen voor bewijs en waarheid in twijfel trekt", zegt kankeronderzoeker Jeffrey Chuang in het artikel.
Artikel Nature

CPB: Baten van R&D niet met een macro-economisch model te berekenen
Het is op dit moment nog niet mogelijk om de productiviteitseffecten van R&D-beleid betrouwbaar mee te nemen in een macro-economisch model. Dat blijkt uit een nieuwe overzichtsstudie van het Centraal Planbureau (CPB). In het onderzoek ‘Kwantificeren economische baten van R&D-beleid’ zijn de huidige inzichten uit de wetenschap en beleidspraktijk op een rij gezet. Volgens het CPB kennen de bestaande macromodellen voor R&D-beleid nog te veel model-technische tekortkomingen en is de daadwerkelijke effectiviteit van de verschillende Nederlandse R&D-beleidsinstrumenten tot nu toe onbekend. “Het bepalen van de economische effecten van innovatie in een macro-model kan niet op een wetenschappelijk betrouwbare manier. Economische expertise kan echter wel degelijk op andere manieren helpen bij de beoordeling van R&D- en innovatie-investeringen. Als CPB blijven we daar, met andere kennisinstituten op dit gebied, aan bijdragen”, aldus CPB-directielid Marcel Timmer. 
Publicatie CPB

Nederland zakt twee plaatsen op wereldwijde innovatie-index 
Nederland staat op de zevende plaats van de jaarlijkse innovatie-index (GII) van de Wereldorganisatie voor Intellectuele Eigendom (WIPO). Vorig jaar stond Nederland nog op de vijfde plaats. De index maakt gebruik van 80 indicatoren om mondiale innovatietrends in ruim 130 economieën te volgen. Zwitserland is voor het dertiende jaar op rij de meest innovatieve economie. Verder valt op dat Europese landen nog altijd het sterkst vertegenwoordigd zijn in de top van de lijst, maar momentum dreigen te verliezen. 
Persbericht WIPO
Publicatie WIPO
Publicatie WIPO (Nederland)

Aantal vrouwelijke hoogleraren groeit traag 
Voor het tweede achtereenvolgende jaar is het percentage vrouwelijke hoogleraren met minder dan één procentpunt toegenomen. Dat schrijft HOP/U-Today in een artikel over de meest recente personeelscijfers van Universiteiten van Nederland (UNL). Vorig jaar was 26,7 procent van de hoogleraren vrouw, dit jaar is dat 27,6 procent. Tussen universiteiten zijn grote verschillen zichtbaar. Zo is het aandeel vrouwelijke hoogleraren in Wageningen met meer dan drie procent toegenomen, terwijl het aandeel aan de VU achter de komma is afgenomen. Afgelopen jaar groeide het aantal vrouwelijke universitair hoofddocenten met 1,4 procent.
Publicatie UNL
Artikel HOP/U-Today

TU/e, RWTH Aachen en KU Leuven starten AI-samenwerking
De TU Eindhoven, RWTH Aachen en de KU Leuven gaan nauwer samenwerken op het vlak van AI-onderzoek en -onderwijs. Dat meldt de TU/e in een persbericht. De partners ondertekenden vorige week een Memorandum of Understanding. De samenwerking moet AI-onderzoek en -onderwijs zowel op Europees niveau als voor de drielandenregio België, Duitsland en Nederland een stevige impuls geven. De focus ligt bij AI voor hightech-systemen, het domein waarin de industrie in de driehoek Eindhoven-Leuven-Aken uitblinkt. “Met de razendsnelle ontwikkelingen op gebied van AI is het heel belangrijk om als drie Europese topspelers samen te kunnen optrekken en van elkaar te leren”, aldus Silvia Lenaerts, rector magnificus van de TU/e.
Nieuwsbericht TU/e

UU-onderzoekers adviseren ministerie over regulering generatieve AI
De ontwikkeling van generatieve AI-systemen, zoals ChatGPT, verloopt razendsnel en de belangen van de bedrijven erachter zijn veelal commercieel. Aan de overheid de taak om ze in toom te houden. Dat adviseren UU-onderzoekers het ministerie van EZK in een technische briefing. De onderzoekers adviseren op basis van een artikel over de regulering van AI dat ze eerder in Nature Machine Intelligence publiceerden. “In onze briefing benadrukken we dat beleid over generatieve AI-systemen minutieus geformuleerd moet worden, met duidelijke transparantieverplichtingen. We hebben ook aanbevelingen gedaan om deze precisie te bereiken”, aldus de onderzoekers. Verder wordt gepleit voor het belang van Europese regelgeving en samenwerking tussen onderzoekers en beleidsmakers. “Op zowel nationaal als EU-niveau is het voor regelgevers van cruciaal belang om de snelle ontwikkelingen van AI bij te houden en om de technologieën te reguleren. Samenwerkingsverbanden tussen AI- en governance-onderzoekers kunnen leiden tot beleidsaanbevelingen die anders onuitgewerkt blijven”, aldus de onderzoekers. “Voor een sterke visie op generatieve AI moeten we ministeriële en disciplinaire kloven dan ook achter ons laten.”
Nieuwsbericht UU
Publicatie Nature

Onderzoek: Vooral spirituele mensen zijn sceptisch over wetenschap
Mensen die zich als spiritueel identificeren zijn zeer sceptisch over de vooruitgang op drie wetenschappelijke gebieden. Dat concluderen wetenschappers van het door de EU-gefinancierde PSYDISC-project in een onderzoek naar de scepsis van mensen ten aanzien van wetenschappelijke innovaties. Psychologen van de UvA en Radboud Universiteit hebben 614 mensen in Nederland gevraagd naar hun mening over het bewerken van het menselijk genoom, nanotechnologie en AI. De onderzoekers keken verder dan de invloed van politieke en religieuze overtuigingen, en onderzochten bijvoorbeeld ook de invloed van spiritualiteit, algemeen vertrouwen in de wetenschap, samenzweringsovertuigingen en kennisniveau. “Politieke ideologie en religiositeit zijn meestal niet de belangrijkste factoren bij scepsis over specifieke onderwerpen als nanotechnologie en AI”, legt onderzoeker Rutjens uit. “Andere aspecten van iemands wereldbeeld en overtuigingen spelen daarin een grotere rol. Zoals spiritualiteit, morele zorgen en algemeen vertrouwen in wetenschap.” 
Artikel Cordis
Nieuwsbericht UvA
Publicatie Sage Journals

70 Nederlandse start- en scale-ups naar Amerikaanse techbeurs in januari 2024
Begin januari 2024 gaan 70 Nederlandse start- en scale-ups naar de grootste mondiale techbeurs: de Consumer Electronics Show (CES) in Las Vegas. Dat valt te lezen in een bericht van de Rijksoverheid. De beurs draait steeds minder om ‘spannende gadgets’, maar juist meer om innovatieve technologische oplossingen. “De Amerikanen blijven een goed voorbeeld als het gaat om het stimuleren van startups en scale-ups. Ze zijn sterk in de samenwerking tussen onderzoek en bedrijfsleven, maar ook met het doen van durfinvesteringen. Het is dus belangrijk dat we veelbelovende Nederlandse groeibedrijven via de CES positioneren. Dat draagt ook bij aan de kabinetsdoelstellingen om het Nederlandse startup en scale-up ondernemingsklimaat de volgende stap te laten zetten en leidend te houden in Europa”, aldus minister Adriaansens. De officiële aftrap van de Nederlandse missie vindt plaats op 12 oktober.
Persbericht Rijksoverheid

Versnel publieke transities met wetenschappelijke inzichten
Wat kun je als ambtenaar doen om transities te versnellen? Waarom is dit zo lastig en hoe ga je daarmee om? Dat valt te lezen in het online magazine ‘De Transformatieve Overheid’, de publieksversie van het proefschrift van onderzoeker Rik Braams. De afgelopen jaren onderzocht Braams transitieprocessen binnen publieke organisaties. Het magazine bevat concrete ‘transitietips’ op basis van wetenschappelijke bevindingen.
Publicatie Rijksoverheid

Drie Nederlandse projecten ontvangen EIC Pathfinder beurs
De Europese Commissie heeft drie Nederlandse projecten geselecteerd voor een EIC Pathfinder beurs, schrijft Neth-ER. Het gaat om twee projecten onder leiding van de TU Eindhoven en één van de TU Delft. De beurzen zijn gemiddeld 3,2 miljoen euro waard en zijn bedoeld voor de ontwikkeling van gedurfde ideeën voor baanbrekende technologieën op een breed scala van onderwerpen, zoals gezondheid, kunstmatige intelligentie, milieu en energie. In totaal is er 169,5 miljoen euro beschikbaar gesteld voor 53 projecten uit 33 landen.
Artikel Neth-ER
Nieuwsbericht EIC

Raad van State kritisch op voorstel om grondslag kwaliteitsbekostiging te schrappen
De Raad van State is kritisch op het wetsvoorstel van minister Dijkgraaf om de grondslag voor kwaliteitsbekostiging in het hoger onderwijs af te schaffen. Zowel HOP/U-Today als ScienceGuide hebben een artikel geschreven over het advies. Bij de invoering van het leenstelsel in 2015 kreeg het hoger onderwijs jaarlijks extra geld om de kwaliteit van het hoger onderwijs te verbeteren. Deze aanvullende bekostiging staat bekend als kwaliteitsbekostiging, waarbij ook een grote rol was weggelegd voor medezeggenschap. Nu de basisbeurs is teruggekeerd wil het kabinet de grondslag weer afschaffen. De extra middelen blijven beschikbaar, maar worden dan onderdeel van de als lumpsum verstrekte rijksbijdrage aan de instellingen. De Raad van State vindt dat een beschouwing over het nut en de noodzaak van het instrument kwaliteitsbekostiging ontbreekt en adviseert het kabinet om het instrument de komende tijd alsnog te evalueren. Een evaluatie zou juist kunnen bijdragen aan discussies over de bekostiging van het hoger onderwijs. “Ook nu de prestatiebekostiging wordt losgelaten, blijft een dergelijke evaluatie van belang, onder meer met het oog op de lopende politieke discussies over alternatieve vormen van bekostiging en mogelijke vormen van prestatiebekostiging in de toekomst”, aldus het advies. Ook wil de Raad van State een duidelijkere toelichting over de positie van medezeggenschap. 
Advies Raad van State
Artikel ScienceGuide
Artikel HOP/U-Today

Aangescherpte regels Amerikaanse NIH vergroot bureaucratie voor Europese universiteiten
Nieuwe regelgeving van de Amerikaanse National Institutes of Health (NIH) kan leiden tot toenemende administratieve lasten voor Europese onderzoekers, schrijft Science Business. De NIH heeft strengere regels en procedures aangekondigd voor samenwerking met buitenlandse instellingen, waaronder de verplichting om jaarlijks toegang te verlenen tot kopieën van ‘alle laboratoriumnotitieboekjes, alle data en alle documentatie’. In het originele voorstel is zelfs overwogen om deze documenten elke drie maanden te eisen. Deze wijziging volgt na kritiek op de rol van de NIH bij het indirect financieren van Chinees onderzoek aan het Wuhan Institute of Virology. Europese universiteiten en onderzoeksinstituten waarschuwen dat de wijzigingen de trans-Atlantische onderzoekssamenwerking kan verzwakken en hen zullen dwingen om aanvullend personeel in dienst te nemen voor de hoeveelheden papierwerk, waardoor projecten mogelijk vertraagd worden.
Artikel Science Business

ALLEA pleit voor verbreding wetenschappelijke samenwerking in opvolger Horizon Europe 
De European Federation of Academies of Sciences and Humanities (ALLEA) pleit voor verbreding van wetenschappelijke samenwerking en het behoud van vrijheid in onderzoek in het volgende Europese kaderprogramma voor onderzoek en innovatie (‘Kaderprogramma 10’). In een recente consultatie heeft ALLEA leidende principes voor de ontwikkeling van het volgende kaderprogramma voorgelegd aan de Europese Commissie. ALLEA onderstreept het belang van mondiaal denken en handelen, het verbreden van de deelname en het bevorderen van onderzoekscapaciteit om de aanhoudende ongelijkheid aan te pakken – binnen en buiten de EU. Ook bepleit ALLEA de bescherming van de academische en wetenschappelijke integriteit, ‘die zij essentieel acht voor wetenschappelijke vooruitgang en innovatie’. 
Nieuwsbericht ALLEA

EU overweegt grote investeringen in opslag van elektriciteit
Met het oog op het versterken van haar energie-infrastructuur overweegt de Europese Commissie grootschalige investeringen in elektriciteitsopslag, schrijft EURACTIV. Dit jaar kondigden de EU-lidstaten aan dat het aandeel hernieuwbare energiebronnen in de energiemix tegen 2030 42,5% moet zijn, wat bijna een verdubbeling is ten opzichte van nu. Tijdens een EURACTIV-evenement over energieopslag zei Paula Pinho, directeur energieveiligheid bij het directoraat-generaal Energie van de Europese Commissie, dat de Europese Unie op het gebied van energieopslag niet genoeg heeft gedaan. “Het is een hot topic in Brussel, en we willen dat het in de hele EU een hot topic wordt”, aldus Pinho. Ook Europarlementariër Fuglsang onderstreepte deze boodschap. Patryk Demski, vice-president van de Poolse elektriciteitsproducent Tauron, pleitte voor de ontwikkeling van een Europese energieopslagbank. In maart vorig jaar kondigde de Commissie de lancering van een waterstofbank aan. Volgens Demski zou dit prikkels voor banken creëren om te investeren. 
Artikel EURACTIV

Nieuwe transparantiedatabase voor Digital Services Act 
De Europese Commissie heeft de Digital Services Act (DSA) Transparency Database gelanceerd. De DSA bepaalt dat alle aanbieders van hostingdiensten verplicht zijn om gebruikers duidelijke en specifieke informatie te verstrekken, zogenaamde motiveringen, wanneer zij bepaalde inhoud verwijderen of de toegang daartoe beperken. Deze motiveringen worden verzameld in de nieuwe database, zodat ze toegankelijk zijn voor het publiek en onderzoek. Alleen de zogenaamde ‘Very Large Online Platforms’ (VLOP’s) moeten nu al data aan te leveren. Vanaf 17 februari 2024 wordt de database verplicht voor alle aanbieders van online platforms. 
Persbericht Europese Commissie
DSA Transparency Database

Twijfels over effectiviteit Duitse startup-strategie
Er blijven twijfels bestaan over de effectiviteit van de Duitse startup-strategie, schrijft EURACTIV. In juni 2022 werd de strategie aangenomen, met als doel om de Duitse startup-ecosysteem te verbeteren en internationaal op de kaart te zetten. De strategie moet zorgen voor een financiële impuls, effectievere talentwerving en verbetering van de randvoorwaarden. Vorige week werd de voortgang van de strategie gepresenteerd. Momenteel zijn 52 van de 130 strategische maatregelen geïmplementeerd. Hoewel het rapport de positieve ontwikkeling in de sector benadrukt, geeft de Duitse startup Monitor 2023 aan dat het ondernemersklimaat voor startups op een historisch dieptepunt zou staan. Ook blijkt uit de EY Startup Barometer Germany dat Duitse startups in de eerste zes maanden van 2023 ruim 3 miljard euro minder aan durfkapitaal hebben opgehaald, wat bijna 50% minder is vergeleken met dezelfde periode in 2022. 
Artikel EURACTIV

Brede oproep voor harmonisatie AI-regels
De VS en de EU moeten op het terrein van AI-regulering blijven samenwerken om te voorkomen dat er een vergelijkbare impasse ontstaat als met betrekking tot gegevensbescherming. Daarvoor waarschuwde co-rapporteur van de AI-wet in het Europees Parlement Dragoş Tudorache tijdens een conferentie over AI en data-regulering in Brussel. "We zullen twee verschillende benaderingen hebben, maar als we politiek op één lijn blijven op het niveau van waarden en principes en vanuit daar samenwerken aan normen, moeten we er uit kunnen komen”, zei hij. Toch wordt momenteel op veel verschillende niveaus nagedacht over AI-regulering. Naast de EU is dat in G7-verband, maar ook de VS (zie een bericht verderop), China en het collectief Global Partnership on AI hebben hun eigen gedachten. Bovendien vindt in november het AI Safety Summit plaats onder leiding van het VK (zie volgend bericht). In een verslag op Science Business waarschuwen vooral grote techbedrijven als Microsoft en Meta voor de gevolgen als er geen harmonisatie plaatsvindt. "Het is essentieel om convergentie te hebben, tenminste op principeniveau, zodat bedrijven voorspelbaarheid kunnen hebben over de regels die ze moeten toepassen", liet een vertegenwoordiger van Meta weten. Volgens Science Business is de EU-wet wel de meest alomvattende wet die momenteel in de maak is en is het niet ondenkbaar dat deze als basis zal gaan dienen voor regulering in andere landen. 
Artikel Science Business

VK presenteert doelstellingen voor AI Safety Summit in november
De Britse overheid heeft een inzet gepubliceerd voor eerste grote mondiale conferentie met betrekking tot de veiligheid van AI. Zo wordt duidelijk dat de AI Safety Summit zich in november zal richten op grensverleggende (‘frontier’) AI, omdat daar de grootste risico's aan verbonden zijn. Specifiek wordt gekeken naar misbruikrisico's, zoals wanneer AI gebruikt kan worden voor cyberaanvallen of de ontwikkeling van gevaarlijke technologieën. Het andere focuspunt is het risico dat er geen controle meer is over de AI-systemen en deze in lijn moeten worden gebracht met de gewenste waarden en intenties. In het stuk wordt gesteld dat het lastig is om op gevaren in te spelen, aangezien de ontwikkelingen zich zo snel opvolgen en het karakter van AI dynamisch is. Er wordt dan ook opgeroepen tot samenwerking tussen overheden, academici, bedrijven en maatschappelijke organisaties. Het VK benadrukt dat de AI-top niet zal dubbelen met bestaande inspanningen om de gevaren van AI aan te pakken, maar daaraan juist complementair zal zijn. In het document worden vijf doelstellingen genoemd, waaronder het vaststellen van een gedeeld begrip van de risico's van grensverleggende AI en de noodzaak om hierop actie te ondernemen.
Publicatie Britse overheid

Witte Huis werkt aan uitvoerend besluit rond AI-risico’s en standaarden
Het Witte Huis gaat een ‘breed’ uitvoerend bevel uitvaardigen rond de risico’s en standaarden van AI, schrijft NextGov. Arathi Prabhakar, directeur van het Office of Science and Technology Policy van het Witte Huis, kondigde dat vorige week tijdens een lezing aan. Volgens Prabhakar richten de gesprekken in het Witte Huis zich op het beter begrijpen van hoe AI-systemen werken in individuele contexten en toepassingen, en wat bedrijven uit de particuliere sector doen met AI. “Dat is eigenlijk de reden waarom we proberen te worstelen met de risico’s van de problemen die met AI gepaard gaan, omdat we de grote kracht die deze technologie heeft willen grijpen om enkele van onze moeilijkste problemen op te lossen”, aldus Prabhakar. Biden kondigde eerder al aan dat hij dit najaar actie gaat ondernemen, zodat de VS ‘het voortouw neemt in de richting van verantwoorde AI-innovatie’. “Het zal breed zijn. Het weerspiegelt echt alles wat de president onder de bestaande wetgeving echt als mogelijk ziet om beter te worden in het beheersen van risico’s en het gebruik van de technologie”, aldus Prabhakar. 
Artikel NextGov

Merics: EU kan Amerikaans screeningsmechanisme voor investeringen in China niet negeren
De aankomende Amerikaanse regelgeving om uitgaande investeringen te screenen kan ook gevolgen hebben voor Europese investeringen in de Chinese halfgeleider- en micro-elektronica, kwantuminformatie en kunstmatige intelligentie sectoren. Dat stelt denktank Merics in een commentaar. De nieuwe regels moeten voorkomen dat Amerikaanse investeerders bijdragen aan gevoelige technologiebedrijven en -activiteiten in China die de Amerikaanse regering schadelijk acht voor de nationale veiligheidsbelangen. De denktank waarschuwt dat de nieuwe regelgeving ook consequenties kan hebben voor Europese bedrijven met Amerikaanse partners of personeel. De Europese Commissie heeft aangegeven dit jaar ook aan ‘een initiatief’ op dit gebied te werken. De denktank adviseert dat de EU moet begrijpen wat de Amerikaanse regelgeving betekent voor Europese bedrijven en moet samenwerken met de VS om de potentiële impact in de EU te verminderen. Daarnaast pleit de denktank dat de EU een duidelijk standpunt moet innemen. Bij een gebrek aan beleid en duidelijk standpunt dreigt de EU toeschouwer te worden in de opkomende mondiale economische veiligheidsorde.  
Publicatie Merics

CEPA: Grote kans dat ook nieuwe datadeal VS en EU wordt afgewezen
De kans is groot dat het afgelopen zomer gesloten akkoord voor dataoverdracht tussen de VS en de EU zal sneuvelen bij het Europese Hof van Justitie. Dat zegt de Amerikaanse denktank CEPA in een analyse. De eerdere twee datadeals werden ook afgewezen na succesvolle procedures van de inmiddels bekende privacyactivist Max Schrems. In de afgelopen zomer gesloten datadeal is opgenomen dat er in de VS een toezichtsinstantie wordt ingesteld waar Europese burgers klachten kunnen indienen over schendingen van hun privacy. Volgens CEPA is de kans groot dat de overeenkomst al snel naar de prullenbak wordt verwezen, omdat de overeenkomst alsnog data-overdracht toestaat die in strijd is met de AVG. Ondertussen worden grote techbedrijven geconfronteerd met enorme boetes, omdat hun manier van dataverwerking in strijd is met de Europese regels. Met name de Amerikanen hebben dus belang bij een juridisch houdbare overeenkomst, maar volgens CEPA zullen zij geen concessies doen die in potentie een risico vormen voor hun nationale veiligheid. "De Europese opvatting van het beschermen van de persoonlijke reputatie botst met het Amerikaanse aandringen op onbelemmerd toezicht", aldus CEPA.
Artikel CEPA

Advies CDI: Maak data beschikbaar voor economische en sociale vooruitgang
Het Center for Data Innovation (CDI) doet in een nieuw advies aanbevelingen om het delen van data te stimuleren. Volgens de denktank is dit nodig omdat data van belang is voor het verbeteren van de gezondheidszorg, het onderwijs en allerlei andere onderdelen van de economie en de samenleving. Het CDI stelt dat openheid nu vaak wordt tegengehouden door privacyactivisten die angst en wantrouwen over het delen van gegevens aanwakkeren. Ook het anti-tech-sentiment speelt hierbij een rol. In het artikel worden zes stappen voorgesteld, waaronder het herzien van bestaande wetgeving inzake gegevensbescherming. Ook moeten burgers laagdrempelig gegevens beschikbaar kunnen stellen in het licht van een gemeenschappelijk doel, bijvoorbeeld de gezondheidszorg.  
Nieuwsbericht ITIF
Publicatie Center for Data Innovation

CSIS: De VS moet zijn innovatiesysteem toekomstbestendig maken
Om het economische en geopolitieke voordeel in de 21e eeuw veilig te stellen, heeft de VS een technologiestrategie nodig die de nieuwe realiteit weerspiegelt, leert van het verleden en zich inzet voor de lange termijn. Dat stelt het Center for Strategic & International Studies (CSIS) in een publicatie. De denktank waarschuwt dat de VS lange tijd wereldleider is geweest op het gebied van geavanceerde technologie, maar dat dit niet meer vanzelfsprekend is door de toenemende mondiale concurrentie – voornamelijk uit China – en een verminderd Amerikaans vermogen om nieuwe hightech-producten uit te vinden, te produceren en te verfijnen. De denktank betoogt dat de VS zijn eigen beleidsstructuren moet verbeteren én grote en duurzame investeringen moet doen in R&D en de industriële infrastructuur, om zo het innovatie-ecosysteem uit te bouwen. 
Publicatie CSIS

NASA onderzoekt toepassingen kwantumtechnologie voor missies 
NASA opent een nieuw laboratorium en onderzoekscentrum in Texas om te onderzoeken hoe het kwantuminformatiewetenschappen kan inzetten voor zijn missies. Daarover schrijft NextGov in een artikel. Het onderzoekscentrum wordt op 23 november geopend en gaat werken aan de toepassing van op kwantummechanica gebaseerde technologieën, met name in sensoren, in NASA-missies. “Die integratie van deze technologieën in ruimtesystemen is waar ze zich op zullen concentreren, hoe ze dat in de toekomst effectief en efficiënt kunnen doen”, aldus adjunct-bestuurder Pam Melroy. De technologieën kunnen volgens Melroy gebruikt worden om de ruimte en klimaatverandering beter te bestuderen.
Artikel NextGov

VK worstelt met herintreding Horizon Europe en FP10
In het Verenigd Koninkrijk wordt door het onderzoeksveld met enige spanning vooruitgekeken naar de opvolger van Horizon Europe. Onlangs werd een deal gesloten waardoor Britse instellingen vanaf 1 januari 2024 weer mee kunnen doen met het programma, maar het is onzeker hoe de situatie zal zijn na 2027. Op dat moment loopt Horizon Europe af en landen zijn zich nu al aan het voorbereiden op Framework Programme 10 (FP10). Universiteiten manen de Britse politiek om zich alvast uit te spreken voor deelname. In een artikel op Science Business wordt uiteengezet welke achterstand Britse onderzoeksinstellingen hebben opgelopen door de uitsluiting uit Horizon Europe en hoe zij via binnenlandse middelen en buitenlandse samenwerkingen toch nog probeerden successen te boeken. In afwachting van de terugtreding van het VK tot Horizon Europe blijven er bij veel Britse bedrijven en kennisinstellingen vragen leven over de herintegratie, zo wordt duidelijk in een ander artikel op Science Business. Ook blijft onduidelijk hoe het zit met de financiering van projecten. Zo zijn veel Britse organisaties afgelopen jaren buiten Europese samenwerkingsprojecten gehouden. Ook hebben deze organisaties hun inzet verlegd naar projecten buiten de EU. Toch heerst in den brede binnen het Europese onderzoeksveld enthousiasme over de mogelijkheid om weer volwaardige partnerschappen aan te gaan.
Artikel Science Business
Artikel Science Business

Brits Parlement keurt Online Safety Bill goed 
Het Britse parlement heeft de Online Safety Bill goedgekeurd. De wet moet sociale mediabedrijven meer verantwoordelijk maken voor de veiligheid van gebruikers op hun platforms. Ook dwingt de wet bedrijven om illegale inhoud te verwijderen en kinderen te beschermen tegen legaal maar schadelijk materiaal. De BBC heeft een artikel geschreven over het enigszins omstreden voorstel, waarover jaren is onderhandeld. Voorstanders verwachten dat de wet zal zorgen voor een veiligere online wereld, maar critici vrezen dat het een toezichthouder en technologiebedrijven in staat zal stellen om te dicteren wat wel of niet online mag worden gezegd. “De Online Safety Bill is een baanbrekend stuk wetgeving. Vandaag zet deze regering een enorme stap voorwaarts in onze missie om van Groot-Brittannië de veiligste plek ter wereld te maken om online te zijn”, aldus technologieminister Michelle Donelan.  
Persbericht Britse overheid
Nieuwsbericht BBC