Beeld: ©AWTI

AWTI e-mail alert 7 oktober 2021

De Raad van de EU is akkoord met een totaalaanpak voor onderzoek en innovatie om de mondiale rol van de EU op het gebied van onderzoek en innovatie te versterken. Zal het genoeg zijn om China’s streven naar wereldwijde intellectuele dominantie bij te benen? Plannen heeft de EU genoeg in ieder geval, o.a. op het gebied van gegevensdeling en open science. Verder deze week: wat wordt de toekomst met AI, hoe kan AI bijdragen aan duurzaamheid en het beheer van elektriciteitsnetten, hoe kunnen mensenrechten een ijkpunt vormen voor AI en is het mogelijk ethisch verantwoord om te gaan met ethiek in AI?

Bericht van de AWTI

Meld u aan: AWTI-webinar over ondernemen met kennis

Op dinsdag 26 oktober tussen 16:00 – 17:00 uur organiseert de AWTI een webinar over de vraag: Hoe zorgen we dat ondernemers beter gebruik kunnen maken van de kennis die onderzoekers ontwikkelen? Daarover gaat het nieuwste advies dat dezelfde dag verschijnt. Jos Benschop, AWTI-raadslid, zal het advies toelichten. Andere sprekers zijn: Katja Pahnke (Eindhoven Engine) en Michiel Hulsbergen (DialogueTrainer). Aanmelden kan via deze link Aanmelden.

De opvallendste berichten van de afgelopen week


Eurostat: Nederlandse overheidsinvesteringen in onderzoek en innovatie stagneren

Nederlandse overheidsuitgaven op het gebied van onderzoek en innovatie (O&I) per hoofd van de bevolking stagneren vergeleken met de gemiddelde stijging in de EU. In totaal stak de Nederlandse overheid het afgelopen jaar in totaal bijna 6 miljard euro in O&I, wat neerkomt op 341 euro per hoofd van de bevolking. Concurrerende landen zoals Duitsland, Denemarken en Zweden geven aanzienlijk meer uit. Volgens de cijfers van Eurostat geeft de Nederlandse overheid zelfs, voor het eerst sinds 2004, een lager percentage van bbp uit aan O&I dan het Europese gemiddelde: 0,74 ten opzichte van 0,75 procent.
Nieuwsbericht Neth-ER
Gegevens Eurostat


Raad van de EU akkoord over totaalaanpak voor onderzoek en innovatie

De Europese ministers van Onderzoek hebben conclusies aangenomen over de totaalaanpak voor onderzoek en innovatie – de strategie van Europa voor internationale samenwerking in een veranderende wereld. Hierin staan maatregelen om de mondiale rol van de EU op het gebied van onderzoek en innovatie te versterken, met een nadruk op gedeelde fundamentele waarden en beginselen. Het doel is een evenwicht te vinden tussen openheid en voorzichtigheid, tussen samenwerking en wederkerigheid. Daarbij is strategische autonomie van groot belang, maar vrijheid van wetenschappelijk onderzoek en gendergelijkheid zijn dat evenzeer. Het Strategic Forum for International STI cooperation (SFIC), de strategische adviesraad voor de Europese Onderzoeksruimte (ERA), is positief over de Conclusies van de Raad van de EU, maar doet wel enkele aanbevelingen voor verbetering, zoals het verbinden van de doelstellingen aan die voor duurzame ontwikkeling, meer aandacht voor wetenschapsdiplomatie en meer aandacht voor onderzoeksinfrastructuren.
Persmededeling Raad van de EU
Conclusies Raad van de EU (pdf)
Nieuwsbericht EU Reporter
Reactie SFIC (pdf)


Hoe China streeft naar wereldwijde intellectuele dominantie

China wil het belangrijkste land in de wereld worden op het gebied van hoger onderwijs, onderzoek en innovatie. Niet om daarmee zachte macht te kunnen uitoefenen, maar om wereldwijde intellectuele macht te vestigen en te consolideren. Dat betoogt een artikel van University World News, dat spreekt over het streven naar ‘geointellectuele dominantie’. Het verwijst onder andere naar het Chinese Belt and Road Initiative (BRI) Education Action Plan 2016 en China’s actieplan voor beroepsonderwijs 2020-2023, dat “een systeem van ideologie, discours, beleid en praktijk” nastreeft om de overzeese aanwezigheid van het land uit te breiden.
Artikel University World News

Nieuws en achtergronden uit Nederland


Opinie: Leven Lang Ontwikkelen moet wettelijke taak worden voor hbo en wo

Als er nieuw kabinet is, moet leven lang ontwikkelen een wettelijke taak van het onderwijs worden. Dat zei VSNU-voorzitter Pieter Duisenberg op een discussieavond van Katapult, een aanjaag-initiatief van publiek-private samenwerkingen in het onderwijs. Volgens Duisenberg is dat nodig om te zorgen voor een blijvend goed geschoolde arbeidsmarkt.
Artikel ScienceGuide


KNAW bepleit landelijke coördinatie om geneesmiddelen sneller bij patiënt te krijgen

De Nederlandse kennis op het gebied van geneesmiddelenontwikkeling is te veel versnipperd. Wetenschappers lopen hierdoor vast wanneer ze hun ontdekking naar de patiënt willen brengen. Landelijke coördinatie die wetenschappers ondersteunt en samenwerking bevordert, zou de situatie kunnen verbeteren, zegt de KNAW in het advies ‘Meer efficiëntie door innovatie’.
Nieuwsbericht KNAW
Rapport KNAW (pdf; E)
Nederlandse samenvatting (pdf)


WRR-paper: Kunstmatige intelligentie en de rechten van de mens

De impact van kunstmatige intelligentie (AI) wordt onderschat als we het alleen maar hebben over regels die het gebruik ervan moeten ‘inkaderen’. Het zijn juist de werkprocessen van de democratische rechtsstaat zelf die zullen moeten worden herzien. Dat schrijft professor Ernst Hirsch Ballin, adviserend raadslid van de WRR, in het Working Paper ‘Mensenrechten als ijkpunten van kunstmatige intelligentie’. “AI moet”, volgens de oud-minister, worden beschouwd “als een onderdeel van onze samenleving, met verbetering van de waardigheid en duurzaamheid ervan als blijvende morele en politieke opgave.”
Aankondiging WRR
Paper WRR (pdf)


Techrede: Krachtenbundeling noodzakelijk voor versnelling transities

Met nog een kleine tien jaar om de klimaatdoelstellingen te bereiken, is krachtenbundeling de enige manier om transities in een stroomversnelling te brengen. Dit was de hoofdboodschap tijdens de Techrede 2021, die vorige week vlak voor Prinsjesdag door de Aanjagers van Technologie van de vier Technische Universiteiten van Nederland (4TU), werd voorgedragen. In samenspraak met politiek en industrie presenteerden de studenten concrete initiatieven om maatschappelijke transities te versnellen
Nieuwsbericht UTwente
Techrede (YouTube)


Opinie: Technologie moet samengaan met ondernemerschap en ecosystemen

Start-ups drijven innovaties voort, is de overtuiging van Constantijn van Oranje, Special Envoy van Techleap. In een Q&A met Rudy van Belkom van de Stichting Toekomstbeeld der Techniek (STT), gehouden op Prinsjesdag, gaat hij in op de vraag: hoe draaien bedrijven mee in de innovatieslag die wereldwijd gaande is? “Technologie alléén heeft geen waarde. Het draait om de koppeling met ondernemerschap en ecosystemen.”
Nieuwsbericht STT
Videoverslag Q&A (YouTube)


Krijgt China via politiedrones een kijkje in de keuken van de Nederlandse opsporing?

Dit jaar zette de politie ruim duizend keer drones in van het Chinese bedrijf DJI. Defensie heeft die juist in de ban gedaan vanwege zorgen over de dataveiligheid. Onderzoek van het platform voor onderzoeksjournalistiek Investico voor Trouw, De Groene Amsterdammer en EenVandaag heeft verschillende aanwijzingen opgeleverd dat beelden en andere data van DJI-drones kunnen weglekken naar de Chinese overheid. Volgens DJI zijn de conclusies van de onderzoekers onwaar. Het Amerikaanse Cybersecurity and Infrastructure Security Agency (CISA) waarschuwde deze week voor kwetsbaarheden in bewakingstechnologie van het Chinese bedrijf Hikvision. Op een online bijeenkomst van het Center for European Policy Analysis (CEPA) pleitte de Estse premier Kaja Kallas ervoor dat het Westen eigen “vertrouwde connectiviteit” opbouwt. “Door de spelregels te bepalen, kunnen democratische regeringen vertrouwen, investeringen en innovatie bevorderen.”
Nieuwsbericht EenVandaag
Nieuwsbericht Nextgov
Artikel CEPA


ASML voorziet forse uitbreiding, vanwege groeiende vraag naar chips in de wereld

ASML Holding NV, het grootste technologiebedrijf van ons land, heeft zijn financiële prognoses voor de komende jaren naar boven bijgesteld. Het bedrijf verwacht tot 2030 een omzetgroei van ongeveer 11 procent per jaar. De stijgende behoefte aan chips stuwt de vraag naar machines van ASML. In een presentatie aan beleggers zei ceo Peter Wennink dat ASML in de nieuwe prognoses nog geen rekening hield met mogelijke extra vraag naar chipsmachines als gevolg van de Amerikaanse, Chinese en Europese drang naar ‘technologische soevereiniteit’.
Nieuwsbericht Reuters


Moet Nederland cryptovaluta in de ban doen?

China zette onlangs een grote stap om cryptovaluta aan banden te leggen. We schreven er vorige week over. In Nederland pleitte CPB-directeur Pieter Hasekamp in juni in een column van zijn eigen organisatie voor het in de ban doen van cryptovaluta, wat hij enige tijd later verder onderbouwde. Naar aanleiding hiervan besloot de redactie van Metro de stelling aan drie deskundigen voor te leggen: “Nederland moet cryptovaluta in de ban doen”. EW-columnist Constanteyn Roelofs, ING-econoom Teunis Brosens en cryptokenner Peter Slagter reageren erop. Een onderwerp dat zij niet in beschouwing nemen, maar dat wel relevant is voor de discussie, komt aan bod in een artikel op het weblog van het IMF: wat zijn de gevolgen van cryptocurrencies voor de financiële stabiliteit van landen?
Column CPB – 1 (juni 2021)
Column CPB – 2 (juli 2021)
Artikel Metro
Artikel IMF Blog


Techleap presenteert Dutch Healthtech 2021 Report

Techleap, de organisatie die het Nederlandse ecosysteem van start‑ en scale-ups ondersteunt, heeft een rapport uitgegeven over gezondheidstechnologie in Nederland. Aan de orde komen: de uitdagingen en kansen voor start-ups en investeerders in de Nederlandse healthtech-sector, de Nederlandse healthtech-sector in internationaal perspectief en maatregelen die nodig zijn om het opschalen van healthtech-startups te bevorderen.
Nieuwsbericht Techleap
Rapport Techleap (naam en e-mailadres verplicht)


Innovatie-estafette: “Geen innovatie zonder aandacht voor sociale aspecten”

Innovatie vindt altijd plaats in een sociale context. Daarom is het een belangrijk aandachtspunt in het programma Innovatie-estafette, een initiatief van de ministeries van IenW, EZK, LNV en BZK. De laatste nieuwsbrief van dit programma gaat in zijn geheel over de sociale kant van innoveren: machtsverhoudingen en hoe daarmee om te gaan, sociale transformatie, en hoe innovatie een oplossing kan zijn voor een aantal grote problemen tegelijk.
Nieuwsbrief Innovatie-estafette september 2021


Waarom Amsterdam zijn eigen crowdmonitoring-technologie ontwikkelde

Omdat de markt geen ethisch verantwoord systeem voor crowdmonitoring kon leveren, heeft Amsterdam de oplossing zelf ontwikkeld, bijgestaan door een extern adviesbureau. “Deze aanpak geeft steden meer controle en kan verkopers helpen betere producten te bouwen”, aldus een artikel van Cities Today. (Zie ook: ‘Onderzoek: Er moet meer worden nagedacht over toekomst met AI’ onder Nieuws en achtergronden uit de rest van de wereld).
Artikel Cities Today


Invest International financiert Nederlandse oplossingen voor mondiale uitdagingen

Invest International is officieel ‘in business’. De private onderneming gaat in Nederland actieve ondernemingen ondersteunen bij de internationale financiering van innovatieve oplossingen die een bijdrage leveren aan de realisatie van de Sustainable Development Goals. De onderneming is een Joint Venture van de Nederlandse Staat (51%) en Ontwikkelingsbank FMO (49%).
Nieuwsbericht Rijksoverheid
Website Invest International

Nieuws en achtergronden uit Europa


Belanghebbenden willen meebesturen in nieuwe ERA

Verschillende Europese vertegenwoordigers van organisaties op het gebied van onderzoek en innovatie (O&I) hebben een open brief aan de EU-instellingen gepubliceerd. Hierin dringen ze erop aan dat ze worden betrokken bij het bestuur van de vernieuwde Europese Onderzoeksruimte (ERA). De 16 ondertekenaars zijn onder meer de European University Association (EUA), The Guild, CESAER, Science Europe en de Young European Research Universities (YERUN).
Nieuwsbericht EUA
Open brief (pdf)


Toekomst open science nog ongewis, maar EU kan zich wel voorbereiden

De toekomst van open science, waarin onderzoekers publicaties en achterliggende data delen, is nog onduidelijk. Maar Europa kan zich er wel op voorbereiden. Dat stelt het Nederlandse Rathenau Instituut in het rapport ‘Perspectives on the future of Open Science’, geschreven op verzoek van de Europese Commissie (EC). Het rapport adviseert onder meer om de Europese wetenschap een duidelijk profiel te geven, gebaseerd op Europese waarden. Europa zou daarnaast moeten investeren in het standaardiseren en bewaren van onderzoeksgegevens. En er zou bijvoorbeeld geïnvesteerd moeten worden in kwaliteitscontrole, zodat gegevens of bevindingen uit niet-Europese regio’s ook goed gebruikt kunnen worden in de EU.
Nieuwsbericht Rathenau Instituut
Rapport EC


Associatie VK met Horizon Europe ter discussie door conflict Noord-Ierland Protocol

De gesprekken met het VK over associatie met het onderzoeks‑ en innovatieprogramma Horizon Europe dreigen verstrikt te raken in de bredere politieke kwesties rondom de status van Noord-Ierland in de EU-markt. Dat vertelde eurocommissaris Maryia Gabriel (Onderzoek en Innovatie) op een bijeenkomst van de Commissie voor Industrie en Onderzoek (ITRE) van het Europees Parlement. De Britten willen zich niet langer aan het met de EU overeengekomen Noord-Ierland Protocol houden omdat dit de handel tussen dit landsdeel en de rest van het VK te veel zou belemmeren.
Nieuwsbericht Science|Business


Europese Commissie publiceert dual-use richtlijnen voor onderzoekers

Onderzoekers en universiteiten zijn zelf verantwoordelijk voor het screenen van hun data, om zo te voldoen aan Europese regelgeving rondom dual-use software en technologieën. Dit blijkt uit nieuwe richtlijnen van de Europese Commissie (EC), waarmee ze duidelijkheid geven aan onderzoekers over hoe om te gaan met de verscherpte controle op handel in dual-use producten.
Nieuwsbericht Neth-ER
Richtlijnen EC


Podcast wetenschapsfilosofie: Hoe verlopen wetenschappelijke ontdekkingen

CORDIS, de EU-informatiedienst over O&O, heeft een podcast gemaakt over wetenschappelijke ontdekkingen: hoe verlopen die en wat zijn ze waard? Hoe zorgen wetenschappers voor objectieve uitkomsten? En is de grens tussen objectiviteit en subjectiviteit wel zo scherp als vaak wordt gedacht?
Podcast CORDIS


Ratificatie Duitsland en Slovenië doet vooruitzichten EU-eenheidsoctrooi herleven

De EU is weer een stap dichter bij de instelling van een eenheidsoctrooi, nadat Duitsland en Slovenië vorige week de overeenkomst voor het gemeenschappelijk octrooigerecht (UPC) hebben geratificeerd. Er is nu nog slechts één land nodig voordat de EU verder kan gaan met het vaststellen van de regels voor het aanwerven van rechters voor het nieuwe gerecht. Deskundigen waarschuwen dat de wetgeving, die in 2012 werd vastgesteld, moet worden herzien voordat zij in de praktijk kan worden gebracht.
Nieuwsbericht Science|Business


EU-missies voor aanpak grote maatschappelijke uitdagingen van start gegaan

Het heeft een jaar geduurd, maar de Europese Commissie (EC) heeft vorige week de concrete plannen bekendgemaakt van de vijf ‘missies’ voor de aanpak van grote maatschappelijke problemen in de EU. De missies hebben betrekking op kankerbestrijding, aanpassing aan de klimaatverandering, de bescherming van de oceanen, zeeën en wateren, de vergroening van steden en het waarborgen van gezonde bodems en levensmiddelen. De implementatieplannen van de vijf missies bundelen verschillende soorten acties, zoals onderzoeks- en innovatieprojecten, beleidsmaatregelen en wetgevingsinitiatieven. In juli van dit jaar presenteerde de International Science Council (ISC) een rapport over hoe de wetenschap kan bijdragen aan missies en de realisatie ervan. Het International Institute for Applied System Analysis (IIASA) schreef er afgelopen week nog over. Het rapport is getiteld ‘Unleashing Science: Delivering Missions for Sustainability’.
Persbericht EC
Implementatieplannen voor de EU-missies
Q&A – EC
Website Missions in Horizon Europe
Nieuwsbericht Science|Business
Nieuwsbericht Neth-ER
Nieuwsbericht IIASA
Rapport ISC (pdf; juli 2021)


Europese conceptwet voor AI biedt houvast voor beheer elektriciteitsnetten

In april 2021 publiceerde de Europese Commissie een wetsvoorstel voor kunstmatige intelligentie (AI). Een Nederlands onderzoek laat zien dat het AI-wetsvoorstel handvatten geeft voor de elektriciteitssector, een sector waarin AI steeds belangrijker wordt én waar het beheer, de governance, belangrijk is. Dat geldt zeker op het gebied van verantwoordelijkheid en transparantie. Maar volgens de onderzoekers is er te weinig aandacht voor risico’s rond het verlies van menselijke autonomie, cyberveiligheid, marktdominantie en prijsmanipulatie.
Aankondiging Rathenau Instituut
Wetenschappelijk artikel
Wetsvoorstel AI (pdf; april 2021)


De strijd van de EU tegen big tech

De boete van 4,34 miljard euro die Google in 2018 kreeg opgelegd van de Europese Commissie, is nog steeds niet betaald. Google vecht momenteel de uitspraak in beroep aan bij het Hof van Justitie van de EU, schetst een artikel van IT Daily. Een artikel van TechPulse beschrijft meer in het algemeen hoe de EU ten strijde trekt tegen big tech.
Artikel IT Daily
Artikel TechPulse


Actieplan voor veiligstellen van de beschikbaarheid zeldzame aardmetalen

De European Raw Materials Alliance (ERMA) heeft een actieplan gepresenteerd om de toegang tot zeldzame aardelementen voor de Europese industrie veilig te stellen. Een rapport van de organisatie beschrijft het belang van deze materialen voor toepassingen als windenergie, elektrische mobiliteit en communicatietechnologie. Verder geeft het rapport een overzicht van de huidige en verwachte Europese vraag en beschrijft het de stappen die moeten worden gezet om de komende decennia voldoende aanbod te garanderen. Zonder voldoende zeldzame aardelementen kan de EU haar doel om tegen 2050 klimaatneutraal te worden niet halen.
Nieuwsbericht ERMA
Rapport ERMA (pdf)


Raad van de EU wil gegevensdeling makkelijker maken

De Europese lidstaten zijn het eens geworden over een onderhandelingsmandaat voor het voorstel voor een wet inzake gegevensbeheer (datagovernance­verordening). Het wetsvoorstel moet gegevensdeling makkelijker maken voor toepassingen en geavanceerde oplossingen op het vlak van kunstmatige intelligentie, gepersonaliseerde geneeskunde, groene mobiliteit, slimme productie en tal van andere gebieden. De Raad van de EU gaat nu met de Europese Commissie en het Europees Parlement onderhandelen over de precieze inhoud van het voorstel.
Nieuwsbericht Raad van de EU
Voorstel Raad van de EU (pdf)


Delen van productiegegevens kan duurzaamheid versterken  

Meer uitwisseling van industriële gegevens in de EU zou de mogelijkheden voor klimaatneutraliteit en innovatie in de EU aanzienlijk vergroten. Dat stelt Digital Europe, de belangenorganisatie van de Europese digitale industrie, in een advies aan de Europese Commissie. De eerste stap zou moeten zijn het opzetten van een meerlandenproject voor een pan-Europees edge/cloud-initiatief. De potentiële waarde van het delen van productiegegevens in de EU wordt geraamd op 83 miljard euro, alleen al op het gebied van procesoptimalisatie. Een betere benutting van door machines gegenereerde gegevens kan leiden tot 20 procent efficiëntere omgang met grondstoffen.
Nieuwsbericht Digital Europe
Advies Digital Europe (pdf)


Duitsland: De betekenis van de verkiezingsuitslag voor onderzoek en innovatie

De SPD heeft vorige week de verkiezingen in Duitsland (nipt) gewonnen. Zij gaat nu als eerste proberen een regering samen te stellen, met de FDP en De Groenen. Een artikel van Science|Business onderzoekt wat zo’n regering voor onderzoek en innovatie in Duitsland en de rest van de wereld zou betekenen. Komt er een nieuw Duits innovatieagentschap, hoe gaat Duitsland zich opstellen tegenover China, komt er meer geld voor klimaatonderzoek en krijgen onderzoekers meer werkzekerheid?
Artikel Science|Business


Finland: Naar een anticiperend governancemodel voor innovatie

Het afgelopen jaar heeft de Observatory of Public Sector Innovation (OPSI) van de OESO, samen met de Finse regering en de Europese Commissie, gewerkt aan een “anticiperend innovatiegovernancemodel”. Als onderdeel van de werkzaamheden heeft de OESO het huidige sturingssysteem voor het Finse overheidsbeleid en het anticiperend vermogen ervan beoordeeld. Het rapport hierover verscheen deze week. De noodzaak van anticiperend overheidsbeleid wordt overal op de wereld gevoeld omdat de aard van de problemen waarmee regeringen tegenwoordig worden geconfronteerd, steeds vluchtiger, onzekerder, complexer en dubbelzinniger is.
Nieuwsbericht OPSI
Rapport OPSI (pdf)

Nieuws en achtergronden uit de rest van de wereld


Veruit meeste durfkapitaalinvesteringen in kunstmatige intelligentie in VS en China

Een analyse van de wereldwijde investeringen door durfkapitaalverschaffers (VC) in bedrijven die zich toeleggen op kunstmatige intelligentie (AI), laat zien dat er van 2012 tot 2020 sprake was van een zeer sterke groei, sterk geconcentreerd in een paar belangrijke sectoren. De VS en China liepen hierbij voorop. In de EU, het VK en Japan stegen de investeringen van durfkapitaalverschaffers in AI veel minder hard.
Aankondiging OESO
Rapport OESO


Een top 12 van boeken over kunstmatige intelligentie

Analytics Insight presenteert een top 12 van boeken over kunstmatige intelligentie (AI) “die je niet mag missen, al is het maar omdat AI in 2021 het meest trendy en meest gevraagde vakgebied is”. AI wordt steeds meer gebruikt voor probleemoplossing, logica, planning, taalverwerking, programmeren en deep learning. De boeken beschrijven alle verschijningsvormen, de manieren om ermee te werken en de ethische en maatschappelijke vraagstukken die met AI samenhangen en waarmee AI-professionals moeten omgaan.
Artikel Analytics Insight


Onderzoek: Er moet meer worden nagedacht over toekomst met AI

“Het succesvol inzetten van kunstmatige intelligentie kan de belangrijkste gebeurtenis in de geschiedenis van de beschaving zijn. Helaas kan het ook de laatste gebeurtenis zijn.” Vanuit deze apocalyptische gedachtegang van Stephen Hawking schetst de documentaire iHuman, van de Noorse regisseur Tonje Hessen, de gevaren van AI voor de toekomst van de wereld. Een longitudinaal onderzoek van Stanford University schetst een evenwichtiger toekomstbeeld, maar stelt ook dat we veel dieper moeten nadenken voordat we overal AI invoeren. Zeker over de vraag: wat gebeurt er als AI niet doet wat de bedoeling was? Een artikel van ZDNet trekt dit door naar bedrijfsniveau. Daar worden veel in-house systemen gebouwd waarop vaak nauwelijks toezicht is, zowel op de werking, als op de uitkomsten. Hier ligt een taak IT-leiders en professionals.
Documentaire iHuman (YouTube)
Nieuwsbericht Axios
Rapport Stanford University
Artikel ZDNet


AI en Ethiek

Is het mogelijk om ethisch verantwoord om te gaan met ethiek in AI, vraagt een artikel van VentureBeat zich af. Het artikel constateert dat ethische commissies vaak worden ingezet als pr-instrument, maar dat ze ook goed kunnen werken. Dat laat bijvoorbeeld een onderzoeksrapport van het World Economic Forum (WEF) en de Amerikaanse Santa Clara University (SCU) zien, dat beschrijft hoe IBM tot nu toe is omgegaan met de ethische aspecten van AI.
Artikel VentureBeat
Artikel WEF
Rapport WEF / SCU (pdf)


AI leidt nu nog tot veel CO2-uitstoot; morgen kan dat anders zijn

AI draagt aanzienlijk en steeds meer bij aan CO2-emissies in de wereld, aldus een artikel van het World Economic Forum (WEF). Dat moet veranderen en dat kan ook, door AI-systemen niet meer steeds groter en complexer, maar vooral steeds slimmer te maken. Het artikel heeft het in dit verband over “een meer holistische en multidimensionale modelevaluatie”. Door AI bovendien steeds meer in te zetten op milieugebied, kan AI een belangrijke troef worden in de strijd tegen klimaatverandering. Een artikel van Executive People beschrijft hoe AI kan bijdragen aan een duurzamere en betere wereld.
Artikel WEF
Artikel Executive People


Klokkenluider: “Facebook kiest áltijd voor eigen belang en geld, niet voor wat goed is voor publiek”

Voor het eerst lijken er documenten te zijn die de beschuldigingen ondersteunen dat Facebook en Instagram tekortschieten in de aanpak van misinformatie en haatzaaien. Een oud-medewerker van het bedrijf is opgestaan als klokkenluider en claimt dat Facebook winst belangrijker vindt dan veiligheid. Frances Haugen verzamelde tienduizenden pagina’s die haar beschuldigingen moeten ondersteunen. Deze heeft ze overhandigd aan de Amerikaanse beurswaakhond SEC (Securities and Exchange Commission). Haugen deed haar verhaal in het tv-programma 60 Minutes en in The Wall Street Journal van 3 oktober. De krant publiceerde vorige week al een artikel dat beschrijft hoe Facebook kinderen gebruikt, en steeds meer wil gebruiken, als middel om geld te verdienen: “Als jij er niet voor betaalt, zijn jij (en jouw kinderen) het product.”

Nieuwsbericht NOS
Nieuwsbericht CBS en uitzending 60 Minutes
Artikel The Wall Street Journal (3 oktober)
Artikel The Wall Street Journal (28 september)


Ceo van Pfizer verdedigt IP-rechten van vaccins

Ceo Albert Bourla van Pfizer verzet zich tegen oproepen om af te zien van de intellectuele-eigendomsrechten van het bedrijf op zijn COVID-19-vaccin. Er is kritiek op Pfizer en Moderna dat ze zich vooral zouden richten “op het verkopen van dure vaccins aan rijke landen in plaats van op het dichten van de wereldwijde kloof in vaccinvoorziening”. Volgens Bourla staat intellectueel eigendom juist aan de basis van “de bloeiende biowetenschappensector, die klaar was toen de pandemie toesloeg. Zonder dat zouden we nu helemaal geen vaccins hebben.”
Nieuwsbericht Fox Business


Forbes: Grootschalige uitrol 5G blijft steken op drie hindernissen

Ondanks de voorspellingen dat 5G een grote vlucht zou nemen, staat de technologie nog steeds voor een aantal hindernissen, schetst een artikel van Forbes. De drie grootste zijn: onvoldoende infrastructuur en consumenten-hardware, onvoldoende cyberbescherming en te lage snelheden in servercommunicatie. Een artikel van InForm legt uit hoe de business case voor 5G-leveranciers eruitziet en hoe deze geïmplementeerd zou moeten worden.
Artikel Forbes
Artikel InForm


Verschillende visies op onze energietoekomst

Twee grote spelers in de oliewereld publiceerden afgelopen maand langetermijnvisies: De Organisatie van Olie Exporterende Landen (OPEC) en oliebedrijf Total. OPEC gaat ervan uit dat haar aandeel in de energiemarkt van nu tot 2045 stijgt van 33 tot 39 procent. De wereld gaat, volgens OPEC, dus alleen maar meer olie verbruiken. Total denkt dat de wereld echt wel streeft naar minder CO2-emissies en dus naar minder olieverbruik. Het schetst daarvoor twee scenario’s: het bereiken van net-zero in 2050 (wat Europa en de VS nastreven en wat zal leiden tot een temperatuurstijging met 2,2 tot 2,4 graden Celsius in 2100) of een beleid dat volledig breekt met alle huidige trends en de opwarming van de aarde kan beperken tot 1,7 graden Celsius in 2100. Voor dat laatste zijn hogere aspiraties nodig dan die van het Akkoord van Parijs, krachtig overheidsbeleid, grote technologische vooruitgang en een nieuw energiesysteem op wereldschaal.
Nieuwsbericht OPEC
Rapport OPEC (pdf; registratie verplicht)
Nieuwsbericht Total
Rapport Total (pdf)


Manifest: Prioriteit geven aan menselijke maatstaven in VN-Verdrag cybercriminaliteit

Cybercriminaliteit blijft zich ontwikkelen. Hoewel er duidelijk iets moet gebeuren, groeit de bezorgdheid dat de voorgestelde maatregelen om dit aan te pakken ten koste gaan van fundamentele mensenrechten en dat er ernstige risico’s zijn voor het open en vrije internet. Een aantal organisaties uit de wereld, waaronder het CyberPeace Institute hebben een Multi-Stakeholder Manifesto gepubliceerd, dat ervoor pleit dat in het VN-Verdrag voor de bestrijding van cybercriminaliteit, waarover onderhandelingen lopen, mensgerichte beginselen worden opgenomen.
Nieuwsbericht
Manifest (pdf)


Techoverleg EU en VS: Hoge ambities, maar veel beren op de weg

Vorige week vond de eerste bijeenkomst plaats van de Trade and Technology Council (TTC), de nieuwe trans-Atlantische handels- en technologieraad. De Europese Commissie (EC) en de Amerikaanse regering maakten hier eerste afspraken op het gebied van kunstmatige intelligentie, datastromen en exportcontrole op technologie die niet in verkeerde handen mag vallen. De ambities, zoals weergegeven in een gezamenlijke slotverklaring, zijn hoog, maar de vraag is of ze zijn waar te maken. Voormalig Europarlementariër en huidige internationaal beleidsdirecteur van het Cyber Policy Center van Stanford University Marietje Schaaken, is daar pessimistisch over in haar column in NRC. Een rapport van de European Parliamentary Research Service (EPRS) beschrijft wat er allemaal aan de orde is in het techoverleg tussen de EU en de VS, en hoe denktanks aan beide kanten van de oceaan hierover denken.
Nieuwsbericht Het Witte Huis
Persbericht EC
Gemeenschappelijke verklaring
Nieuwsbericht Reuters
Artikel NRC
Rapport EPRS (pdf)